Adam Mikołaj Sieniawski
Z Wikipedii
Adam Mikołaj Sieniawski | |
Leliwa |
|
Data urodzenia | 1666 |
Data śmierci | 1726 |
Rodzina | Sieniawscy |
Rodzice | Mikołaj Hieronim Sieniawski |
Adam Mikołaj Sieniawski herbu Leliwa (1666 - 1726), hetman polny koronny w latach 1702 - 1706, a następnie hetman wielki koronny 1706 - 1726, wojewoda bełski w latach 1692-1710.
Syn hetmana polnego koronnego Mikołaja Hieronima. Jako 17 latek brał udział w bitwie pod Wiedniem (1683), dowodząc wystawioną przez swego ojca chorągwią jazdy pancernej. Przeżył wtedy ostatnie wielkie zwycięstwo militarne Rzeczypospolitej, ale także na skutek szerzącej się w polskim obozie zarazy, śmierć ukochanego ojca. Po tej osobistej stracie młodzian przeszedł pod opiekę hetmana wielkiego koronnego Stanisława Jabłonowskiego i walczył pod jego rozkazami (od 1685 już jako rotmistrz chorągwi husarskiej) w kampaniach przeciw Tatarom i Turkom w latach 1691 (mołdawska wyprawa Sobieskiego) i 1698. W czasie elekcji (1696—1697) stronnik księcia Contiego.
Po śmierci Jana III Sobieskiego był przeciwnikiem wyboru na króla elektora saskiego Augusta Wettyna, później jednak, w roku 1698 pogodził się z nim i przeszedł na jego stronę. Walczył przy królu w bitwie pod Kliszowem. W roku 1702 król August II powierzył mu buławę polną. Już w rok później pacyfikował zrewoltowaną Ukrainę (powstanie pod wodzą Semena Paleja) ramię w ramię z późniejszym przeciwnikiem Józefem Potockim, następnie dowodził częścią wojsk polsko - litewsko - saskich podczas bitwy Warszawskiej 1705 roku. Po śmierci hetmana wielkiego Hieronima Augustyna Lubomirskiego, otrzymawszy po nim godność hetmana wielkiego dowodził wojskiem polskim w kampanii 1706 i lewym skrzydłem armii polsko-rosyjsko-saskiej podczas bitwy kaliskiej.
Po abdykacji Augusta II był faktycznym przywódcą konfederacji przeciw Szwedom i Stanisławowi Leszczyńskiemu. W latach 1707-1709 na jego koszt z misją dyplomatyczną w Rosji przebywał Józef Tausz. W roku 1710 Sieniawski został kasztelanem krakowskim, czyli pierwszym senatorem Rzeczypospolitej. Od tego czasu związany był z Rosją. W okresie konfederacji tarnogrodzkiej był więziony przez konfederatów.
Po zawarciu pokoju w Altranstädt myślał o koronie dla siebie przy pomocy Piotra Wielkiego; zaprzedany zwolennik Rosji. Za jego hetmaństwa została zmniejszona polska armia przez ograniczenie liczby wojska (1717) i uszczuplenie władzy hetmańskiej. Przez żonę Elżbietę z Lubomirskich, głośną polityczkę, sympatyzował z dworem francuskim. Wśród historyków wojskowości uchodzi za miernego dowódcę.
Mikołaj Kamieniecki • Mikołaj Firlej • Jan Amor Tarnowski • Mikołaj Sieniawski • Jerzy Jazłowiecki • Mikołaj Mielecki • Jan Zamoyski • Stanisław Żółkiewski • Stanisław Koniecpolski • Mikołaj Potocki • Stanisław Rewera Potocki • Jan Sobieski • Dymitr Jerzy Wiśniowiecki • Stanisław Jan Jabłonowski • Feliks Kazimierz Potocki • Hieronim Augustyn Lubomirski • Adam Mikołaj Sieniawski • Stanisław Rzewuski • Józef Potocki • Jan Klemens Branicki • Wacław Rzewuski • Franciszek Ksawery Branicki • Piotr Ożarowski
Marcin Kamieniecki • Jan Koła • Mikołaj Sieniawski • Florian Zebrzydowski • Stanisław Leśniowolski • Jerzy Jazłowiecki • Mikołaj Sieniawski • Jan Zborowski • Stanisław Żółkiewski • Stanisław Koniecpolski • Marcin Kazanowski • Mikołaj Potocki • Marcin Kalinowski • Stanisław Rewera Potocki • Stanisław Lanckoroński • Jerzy Sebastian Lubomirski • Stefan Czarniecki • Jan Sobieski • Dymitr Jerzy Wiśniowiecki • Stanisław Jan Jabłonowski • Mikołaj Hieronim Sieniawski • Andrzej Potocki • Feliks Kazimierz Potocki • Hieronim Augustyn Lubomirski • Adam Mikołaj Sieniawski • Stanisław Rzewuski • Stanisław Chomętowski • Jan Klemens Branicki • Wacław Rzewuski • Franciszek Ksawery Branicki • Seweryn Rzewuski
Poprzednik Michał Stefan Jordan |
wojewoda bełski 1692 - 1710 |
Następca Aleksander Michał Łaszcz |