Stanisław Jasiński (lotnik)
Z Wikipedii
Stanisław Jasiński (ur. 5 kwietnia 1891, zm. 10 sierpnia 1932), polski lotnik wojskowy, teoretyk lotnictwa, pułkownik dyplomowany pilot.
Spis treści |
[edytuj] Młodość i I wojna światowa
Urodził się w Oskrzesińcach w powiecie Kołomyja. Maturę uzyskał w Kołomyi. Studiował w Akademii Górniczej w Leoben. Po wybuchu I wojny światowej, 1 sierpnia 1914 został wcielony do armii austro-węgierskiej i przydzielony do 1 Pułku Ułanów. W sierpniu 1915 ukończył Szkołę Oficerów Rezerwy Kawalerii i w stopniu chorążego został skierowany na front. W maju 1916 ukończył szkołę obserwatorów lotniczych w Wiener Neustadt. Od grudnia 1916 latał jako obserwator na froncie rosyjskim w eskadrze Flik 10. Po wykonaniu 76 lotów bojowych został przeniesiony do Flik 46 na front włoski, gdzie odbył 24 loty bojowe. Następnie ukończył kurs pilotażu w Campoformido i został pilotem jednomiejscowych samolotów rozpoznawczych Phönix D.I[1]. Od czerwca 1918 w stopniu porucznika rezerwy (Oberleutnant i.d.Res.) pełnił obowiązki dowódcy eskadry Flik 37P (jego podkomendnym był w tym czasie inny polski lotnik Oblt i.d.Res. Stefan Bastyr). 7 lipca 1918 został zestrzelony na Phönixie, lecz nie odniósł obrażeń[1].
[edytuj] Służba w Wojsku Polskim - wojna o niepodlełość
W trakcie odzyskiwania przez Polskę niepodległości, od początku listopada 1918 był jednym z organizatorów lotnictwa polskiego w Krakowie. Został dowódcą nowo sformowanej 7 listopada I Eskadry Bojowej, przemianowanej później na 5 Eskadrę Lotniczą.[2] Awansował w tym czasie na stopień rotmistrza. Dowodząc 5 Eskadrą, wszedł od stycznia 1919 do walk w wojnie polsko-ukraińskiej, początkowo stacjonując na lotnisku Hureczko pod Przemyślem. Eskadra wykonywała loty rozpoznawcze i bombowe, w składzie III Grupy Lotniczej, od kwietnia 1919 II Grupy[3]. Walki trwały do lipca 1919, po czym Jasiński dowodząc 5 Eskadrą wziął udział w działaniach wojny polsko-radzieckiej na Froncie Podolskim. Eskadra powróciła w skład III Grupy, a w marcu 1920 Jasiński na krótko zastąpił kpt. Bastyra w dowodzeniu III Grupą, po czym został skierowany na stanowiska sztabowe do Warszawy[4]. Od marca do sierpnia 1920 był pomocnikiem szefa Departamentu III Żeglugi Napowietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych, a następnie pełnił funkcję szefa Lotnictwa Polowego przy Naczelnym Dowództwie. W tym roku awansował do stopnia majora.
[edytuj] Okres międzywojenny
Po wojnie Stanisław Jasiński został szefem sekcji Departamentu III Żeglugi Napowietrznej MSWojsk. Zajął się wówczas rozwojem teoretycznym lotnictwa wojskowego. W 1921 opublikował pierwszą broszurę teoretyczną "Najpilniejsze postulaty polskiego lotnictwa wojskowego". Uważał m.in., że organizacja lotnictwa powinna być niezależna od armii lądowej oraz omawiał zasady operacyjnego użycia lotnictwa. Publikował też artykuły w prasie wojskowej. Wchodził w skład zespołu redakcyjnego wychodzącego od 1928 "Przeglądu Lotniczego".
W 1922 był skierowany na kurs w Wyższej Szkole Wojennej, po którym uzyskał tytuł majora dyplomowanego. W 1924 awansował do stopnia podpułkownika. W 1925 przeszedł do rezerwy, lecz w 1928 powrócił do służby, na stanowisko zastępcy dowódcy 6 Pułku Lotniczego we Lwowie, następnie inspektora szkolenia, I zastępcy szefa Departamentu IV Lotnictwa MSWojsk. i dowódcy 3 Grupy Aeronautycznej. W 1932 awansował do stopnia pułkownika. Zginął w wypadku samochodowym 10 sierpnia 1932, pochowany w Krakowie.
Był odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (II klasy) i czterokrotnie Krzyżem Walecznych.
[edytuj] Bibliografia
- Czesław Krzemiński: "Prekursor polskiej myśli lotniczej", Żołnierz Polski nr 19/1988 (główne źródło)
- Marian Romeyko (red.) "Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa", Warszawa 1933
- Krzysztof A. Tarkowski: "Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką 1919-1920"; Warszawa 1991, ISBN 83-206-0985-2
