Stara Wieś (województwo podkarpackie)
Z Wikipedii
Współrzędne: 49°43'10" N 22°0'51" E
Stara Wieś | |
Województwo | podkarpackie |
Powiat | brzozowski |
Gmina | Brzozów |
Sołtys | Stanisław Supel |
Położenie | 49° 43' 10'' N 22° 0' 51'' E |
Liczba mieszkańców • liczba ludności |
3500 |
Strefa numeracyjna (do 2005) |
13 |
Kod pocztowy | 36-200 |
Tablice rejestracyjne | RBR |
Położenie na mapie Polski
|
Stara Wieś – wieś w Polsce, w gminie Brzozów, powiecie brzozowskim, województwie podkarpackim, położona nad rzeką Stobnicą na Pogórzu Dynowskim.
W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie krośnieńskim. Sąsiaduje z Bliznem na północy, na wschodzie z Przysietnicą, na południu z miastem Brzozów, na zachodzie z Orzechówką i Malinówką.
Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 886, która łączy krajową 9 z 28.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Początki miejscowości sięgają roku 1359, kiedy to król Kazimierz Wielki nadał akt lokacyjny dla osady leżącej nad rzeką Stobnicą. Historiografia wskazuję pierwotną nazwę wsi jako Brzozowa. W kilka lat później na wzgórzu sąsiadującym z osadą założono miasto, któremu nadano nazwę Brzozów, a nazwa miejscowości z czasem ukształtowała się na obecną.
[edytuj] Infrastruktura
[edytuj] Połączenia z miastami
Stara Wieś znajduje się na trasie drogi wojewódzkiej nr 886, dzięki czemu jest w bardzo dobrym położeniu. Połączenia autobusowe łączą wieś z takimi ośrodkami jak Brzozów, Sanok, czy też stolica województwa Rzeszowem.
[edytuj] Oświata
W Starej Wsi placówki oświatowe znajdują się w bliskiej okolicy kościoła parafialnego. Na przeciwko zabytku znajduje się Przedszkole Samorządowe, a obok Zespół Szkół, w którym znajdują się szkoła podstawowa oraz gimnazjum.
[edytuj] Podział wsi
Stara Wieś zwyczajowo dzieli się na dwie części Małą stronę (zachodnia część) oraz Dużą stronę (wschodnia część, bardziej rozbudowana).
[edytuj] Obiekty sportowe
W obrębie Zespołu Szkół znajduje się nowoczesne boisko do gry w siatkówkę, koszykówkę oraz piłkę nożną.
[edytuj] Zabytki
Chlubą miejscowości jest monumentalna, późnobarokowa bazylika, konsekrowana w roku 1760 przez biskupa przemyskiego Wacława Hieronima Sierakowskiego, pw. Wniebowzięcia NMP. Budowniczymi bazyliki i przyległego do niej klasztoru byli ojcowie paulini. Obecnie opiekują się nią ojcowie jezuici, którzy mają w klasztorze starowiejskim swój nowicjat. W ołtarzu głównym bazyliki znajduje się cudowny obraz przedstawiający scenę Zaśnięcia i Wniebowzięcia NMP. Jest to kopia, gdyż oryginał spłonął w "tajemniczych okolicznościach" w 1968 roku. Dnia 11 sierpnia 2006 roku IPN oficjalnie potwierdził spalenie obrazów przez UB i zakwalifikował to wydarzenie jako zbrodnię komunistyczną. Sprawca podpalenia pozostał nieznany.
Na terenie klasztoru znajduje się jedno z ciekawszych muzeów Podkarpacia: Muzeum Towarzystwa Jezusowego Prowincji Polski Południowej. W jego salach prezentowane są kolekcje sztuki sakralnej i rzemiosła artystycznego XVI-XX w., ukazujące tak duchowość jak i kulturę estetyczną Jezuitów. Na ekspozycji stałej można podziwiać bogate zbiory malarstwa olejnego, rzeźby, złotnictwa i rękodzieła artystycznego – rodzimego jak i europejskiego – oraz znaczącą kolekcję szat liturgicznych. Na uwagę zasługują: najstarsza datowana kopia Cudownego Obrazu Jasnogórskiego malowana przez Franciszka Śniadeckiego w 1613 roku, jak też pamiątki związane z wielkimi postaciami Kościoła, m.in.: św. Franciszkiem de Hieronimo, św. kard. Robertem Bellarminem, ks. Piotrem Skargą, arcybiskupem Ignacym Raczyńskim, św. biskupem Józefem Sebastianem Pelczarem, bł. Janem Beyzymem, ks. Władysławem Gurgaczem, kard. Adamem Kozłowieckim czy papieżami: Piusem VI, Piusem IX i Janem Pawłem II. W salach Muzeum prezentowane są również kolekcje: etnograficzna i egzotyczna. Ta druga związana jest z pracą misyjną polskich jezuitów w Afryce, Azji, Australii i Oceanii oraz w obu Amerykach. Na szczególną uwagę zasługują zbiory pochodzące z Afryki i Azji, będące kontynuacją kolekcji zapoczątkowanej jeszcze na początku XX w. Muzeum może się też poszczycić zbiorem stu szopek bożonarodzeniowych z wszystkich kontynentów. Najstarsze mają ponad sto lat. W tym klasztorze odbywał nowicjat Paweł Siwek SJ - naukowiec, filozof.
15 sierpnia każdego roku tysiące pielgrzymów przybywa do stóp Maryi, by oddać jej cześć.
Oprócz Jezuitów na terenie miejscowości znajdują się jeszcze dwa zgromadzenia zakonne: Sióstr Służebniczek NMP i Sióstr Wielkiego Zawierzenia.
W Starej Wsi wznosi się również mogiła konfederatów barskich – usypana w formie wysokiego ziemnego kurhanu, zwieńczonego klasycystyczną, kolumnową kapliczką.
[edytuj] Literatura
- Chwalcie z nami Panią Świata, 1986 (historia Kościoła na ziemi brzozowskiej)
- Stanisław Dydek, Stara Wieś, 1996 (dzieje Starej Wsi)
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
Siedziba gminy: Brzozów
Wsie sołeckie: Górki • Grabownica Starzeńska • Humniska • Przysietnica • Stara Wieś • Turze Pole • Zmiennica
Miejscowości niesołeckie: Wola Górecka