Tylawa

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°28' N 21°42' E49.4666667 21.7 (Tylawa)


Tylawa
Województwo	podkarpackie
Powiat	krośnieński
Gmina	Dukla
Położenie	49° 28' N 21° 42' E
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności	380
Strefa numeracyjna (do 2005)	13
Kod pocztowy	38-454
Położenie na mapie Polski Tylawa

Tylawa – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Dukla.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

[edytuj] Historia

Najstarsze znaleziska (kurhany) z okolicy Dukli świadczą o zasiedleniu tych terenów przez człowieka w epoce brązu i żelaza (2000 p.n.e. - 400 n.e.). W okresie lateńskim i wpływów rzymskich nastąpił zanik kultury łużyckiej na tym terenie i wytworzenie się nowej kultury materialnej, określanej mianem kultury przeworskiej. Na jej tworzenie duży wpływ miała cywilizacja rzymska - znaleziska: ceramika toczona na kole tzw. ceramika siwa oraz monety rzymskie znalezione w Dukli i w Tylawie. W okresie od I do IV wieku zasiedlone już były wszystkie wzniesienia w okolicy Tylawy i Dukli. Świadczą o tym odkrycia w Lężanach, (pochodzące od Lędzian), Tylawa , (czyli dawne ty lędziany a potem tylawiany. Monety rzymskie z tego okresu znaleziono w Tylawie, w Barwinku, Równem, Wietrznie, Krośnie i Dukli.

W wiekach V i VI najazdy Hunów niszczą osady.

Od VIII wieku rozpoczął się rozwój plemiennych i międzyplemiennych organizacji Słowian. Ziemie te zamieszkiwało plemię (czy raczej związek plemion) Lędzian, tworzących protopaństwo, które w IX wieku dostało się pod nieokreśloną bliżej zależność Wielkich Moraw, a wiek później Czech a potem Polan.

1435-1438 w okolicznych lasach, w kierunku Dukli przebywa pustelnik św. Jan z Dukli
1486 wzmianka o zastawie tej wsi przez dziedzica Dukli Jakubowi Zaklice i jego bratu.
ok.1590 r. wieś we władaniu Oktawiana Gucci
Kolejnym właścicielem Tylawy był ród Męcińskich, posiadacze Barwinka i Zyndranowej. Przez pewien czas należał do Tylickich do ojca bpa Piotra Tylickiego(1606-1616). Od 1618 roku właścicielem wsi był Andrzej Męciński z Kurozwęk, a po nim kolejno: Jan Męciński (pułkownik znaku pancernego), Wojciech Męciński(wielokrotny poseł na sejm), Stanisław Męciński a w końcu aż do śmierci w 1859 roku jego syn Wincenty Męciński. Potem przeszła na własność wiedeńskich przemysłowców Thonetów, prowadzących tu tartatk.
7 kwietnia 1769 roku w okolicy Tylawy skoncentrowały się siły konfederackie pod dowództwem Kazimierza Pułaskiego. Wielokrotnie przez osadę przechodzili Konfederaci i tu też mieli swoje szańce.
W czasie I wojny światowej w 1914 r. cofające się oddziły austriackie spaliły znaczną część wsi i dwukrotnie toczono tu walki
1926-1934 - schizma tylawska.
10 września 1939r. wieś zajęły oddziały słowackie wraz z ukraińskimi.
13 sierpnia 1942 roku, w lesie, u podnóża wzgórza Błudna, hitlerowcy dokonali likwidacji ludności z getta w Dukli i z okolic. Rozstrzelali tam około 500 Polaków, głównie pochodzenia żydowskiego z Rymanowa, Dukli i Jaślisk, których przedtem więziono w Dukli. Na miejscu kaźni znajduje się zbiorowa mogiła i pomnik.
23 września 1944 - po wielodniowych walkach w Dolinie Śmierci i innych miejscach podczas operacji dukielsko-preszowskiej, Armia Radziecka nacierając w kierunku Barwinka wkroczyła do Tylawy.