Tynktura (w heraldyce)

Z Wikipedii

Tynktura - barwy używane w heraldyce. W heraldyce od XII wieku stosowano cztery kolory: błękit, czerwień, zieleń, czerń - oraz dwa metale: złoto i srebro. Jako tynktury traktowano również futra: gronostaje i popielice. Od końca średniowiecza dopuszczalne było umieszczanie w herbie barw naturalnych, czyli rzeczywistych kolorów przedmiotów ukazywanych jako godła. Niewielka liczba barw - ograniczona właściwie do barw podstawowych - wynikała z podstawowej, pierwotnej funkcji herbu. Rycerski znak identyfikacyjny musiał być dobrze czytelny w trudnych warunkach pola bitwy. Z tego samego powodu nie stosowano półtonów, półcieni, barw zgaszonych oraz perspektywy. W heraldyce zachodnioeuropejskiej z barwami herbu wiązano znaczenia symboliczne, do czego w Polsce najwyraźniej przywiązywano mniejsze znaczenie, o czym wydają się świadczyć odmiany tego samego herbu, polegające na swobodnej zmianie barw. Odczytywanie symboliczne barw herbów polskich jest właściwe raczej współczesności - od XIX wieku - niż czasom tworzenia herbów. Symboliczne znaczenia barw heraldycznych wynikają oczywiście z symboliki chrześcijańskiej:

Srebro-biel: czystość, prawda, niewinność;
Błękit-lazur: czystość, lojalność, wierność;
Czerń: rozwaga, mądrość, stałość;
Czerwień: wspaniałomyślność, hart ducha;
Zieleń: miłość, radość, obfitość;
Złoto-żółty: wiara, stałość, mądrość, chwała;
Purpura-szkarłat: umiarkowanie.

Dobór barw stosowany w herbach - tak szlacheckich jak i np. miejskich – często wykazywał zależność od barw herbu dynastii i państwa: barwami dominującymi w heraldyce polskiej są więc czerwień i srebro, szwedzkiej - błękit i złoto, niemieckiej zaś - złoto, czerń i czerwień. Pierwotną - w czasach późniejszych nie tak rygorystycznie przestrzeganą - zasadą heraldyczną było niekładzenie barwy na barwę i metalu na metal (zasada alternacji). W XVII wieku opracowano system zastępowania barw heraldycznych znakami graficznymi, tzw. szrafowanie albo szrafirowanie [z niem. schraffieren, Schraffuren - kreskować, kreskowanie]. Poniżej siedem tynktur - dwa metale (jasne tynktury) i pięć kolorów (ciemne tynktury). Do nazywania tynktur używa się języka francuskiego.