Trzymacze heraldyczne

Z Wikipedii

Trzymacze heraldyczne to postacie ludzkie lub zwierzęta umieszczane po jednej lub - częściej - po obu stronach, niekiedy za tarczą herbową, i podtrzymujące ją.

W charakterze trzymaczy mogły wystąpić w zmienionej nieco formie godła heraldyczne, postacie ludzkie - aniołowie, Murzyni, giganci - zwierzęta rzeczywiste i fantastyczne - lwy, orły, gryfy, centaury. Trzymaczom często podkładano pod nogi lub łapy specjalny postument heraldyczny, jedynie ptaki-trzymacze wyglądały naturalnie unosząc się swobodnie.

Trzymacze są udostojnieniem herbu, nie mogły być stosowane dowolnie i samowolnie lecz jedynie na mocy specjalnego aktu nadania. W polskiej heraldyce użycie trzymaczy nie zostało jak dotąd ujęte przepisami, stąd pojawiają się one dowolnie, jako ozdoba herbu. W okresie rozbiorów używanie trzymaczy herbowych zostało ograniczone przez heroldie państw zaborczych tylko do tych prawnie nadanych. Jednak nie wydaje się by była to regulacja wiążąca dla polskiego prawa i obyczaju heraldycznego. Znanym przykładem trzymaczy herbowych w Polsce są złote lwy z herbu Gdańska.

Rzadki przypadek umieszczenia trzymacza z tarczą herbową w kolejnej tarczy herb Watterscheid, dzielnica Wiednia.	Trzymacze w herbie Londynu	Czarne jednorożce jako trzymacze herbu brytyjskiego Heraldy Society	Trzymacze w herbie Bawarii
Trzymacze w herbie Gdańska	Trzymacze w herbie Bremy	Trzymacze w herbie Turks and Caicos Islands	Przykład trzymacza nie trzymającego tarczy - herb ks. Devonshire