Wincenty Lutosławski
Z Wikipedii
Wincenty Lutosławski (ur. 6 czerwca 1863 w Warszawie, zm. 28 grudnia 1954 w Krakowie) – profesor filozofii, mesjanista, poliglota i publicysta, działacz narodowy; najstarszy syn Franciszka Dionizego Lutosławskiego i Marii ze Szczygielskich.
Dzieciństwo spędził w rodzinnym Drozdowie. W 1885 r. uzyskał stopień kandydata w zakresie chemii na Uniwersytecie w Dorpacie, a w 1886 r. w zakresie filozofii. Rok później rozpoczął studia nad Platonem i uzyskał magisterium z filozofii. Pracował w Moskwie, Londynie i Kazaniu, gdzie otrzymał docenturę na Uniwersytecie, oraz w Hiszpanii.
Spis treści |
[edytuj] Działalność polityczna i społeczna
W 1899 r. osiedlił się z rodziną na kilka lat w Krakowie, gdzie wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego dom był miejscem ożywionego życia artystycznego i spotkań patriotycznych.
Wincenty Lutosławski przejawiał także aktywność jako członek Ligi Narodowej. Był założycielem Koła Filaretów. W 1913 roku założył tzw. Kuźnicę w Chateau Barby we Francji.
W czasie Kongresu Wersalskiego opracowywał ekspertyzy dla delegacji polskiej. Po zakończeniu wojny został profesorem na Uniwersytecie Wileńskim. Po przejściu na emeryturę, po krótkich pobytach w różnych miejscach i krajach, osiadł w Krakowie, gdzie jeszcze w latach 1946-1948 wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim.
[edytuj] Eleuteria i Eleusis
Na początku 1902 roku założył Eleuterię – towarzystwo do walki z alkoholizmem, przy którym kilka miesięcy później powstało Eleusis – organizacja stawiająca sobie za cel cztery czystości (od alkoholu, hazardu, tytoniu, rozpusty) uważana za zalążek polskiego harcerstwa. Lutosławski w 1903 roku tworzył pismo "Eleusis", w którym wszystkie teksty pisał sam, lecz pod różnymi pseudonimami.
Lutosławski był swego rodzaju liderem środowiska skupionego wokół Eleusis, jednak z biegiem czasu tracił z nim kontakt. W 1907 ogłosił, iż organizacja stanowi jego rząd dusz, zaś on posiada władzę dyktatorską. Spotkało się to z dużym sprzeciwem w Eleusis. Ostatecznie w 1913 roku organizacja zerwała z nim kontakt. Przyczynił się do tego jego ślub z Wandą Peszyńską, który zawarł mimo ważnego ślubu kościelnego z Zofią Casanovą.
[edytuj] Filozofia
Do największych zasług Wincentego Lutosławskiego należy chronologiczne uporządkowanie Dialogów Platona. Podjął on także próbę opracowania polskiego narodowego systemu filozoficznego łączącego platoński idealizm z mesjanizmem polskiego romantyzmu. Znany był jako obrońca sprawy Polskiej i polskości Gdańska.
[edytuj] Joga
Wincenty Lutosławski był równieź polskim pionierem jogi. W 1909 opublikował książkę pt. Rozwój potęgi woli, gdzie m.in. opisał jak za pomocą ćwiczeń jogi wyleczył się z ciężkiej nerwicy i co dokonać może silna wola człowieka.
[edytuj] Życie prywatne
Wincenty był najstarszym synem Franciszka Dionizego Lutosławskiego i miał pięciu braci: Stanisława, Mariana, Jana, Kazimierza i Józefa (por. Lutosławscy).
Z małżeństwa z pierwszą żoną – Sofią Casanovą, Wincenty Lutosławski zostawił trzy córki:
- Marię (1888-1979), która wyszła za Mieczysława Niklewicza,
- Izabelę (1889-1972), zamężną z Romualdem Wolikowskim,
- Halinę (1897-1989) późniejszą Czesławową Meissnerową.
Z drugiego związku, z Wandą Peszyńską, urodził się syn Wincentego Tadeusz (1913-1998), który w czasie wojny przezwał się na Aleksandra Jordana i tak pozostał, oraz córka Janina Lutosławska (1922-2006), doktor filologii angielskiej.
[edytuj] Główne dzieła
- O logice Platona (I–II, Kraków 1891–1892, I: O tradycyi tekstu Platona, II: Dotychczasowe poglądy na logikę Platona i zadania dalszych badań nad tym przedmiotem);
- O pierwszych trzech tetralogiach dzieł Platona (Kraków 1896);
- The Origin and Growth of Plato’s Logic. With an Account of Plato’s Style and of the Chronology of His Writings (Londyn 1897, Hi 1983);
- Platon jako twórca idealizmu (Warszawa 1899);
- Źródła pesymizmu (Kraków 1899);
- Z dziedziny myśli. Studja filozoficzne. 1888–1899 (Kraków 1900);
- Wykłady Jagiellońskie (I–II, Kraków 1901–1902);
- The Polish Nation (Berlin 1908).
[edytuj] Bibliografia
Stanisław Pigoń • Tadeusz Strumiłło • Jerzy Grodyński • Andrzej Małkowski • Ignacy Kozielewski • Wincenty Lutosławski
Olga Drahonowska • Jadwiga Falkowska • Kazimierz Lutosławski • Michał Affanasowicz • Zofia Langierówna