Vita Nova
Z Wikipedii
Vita Nova - cykl 11 wierszy miłosnych Antoniego Langego utrzymanych w tonie refleksyjno-filozoficznym, który ukazał się w drugim tomie Poezyj z 1898.
Spis treści |
[edytuj] Tytuł
Dosłowne przetłumaczenie tytułu z łaciny na język polski brzmi: Nowe życie; utwór nawiązuje tym samym do dzieła Dantego Alighieri La Vita Nuova. Podczas gdy utwór Dantego traktuje o średniowiecznych grach miłosnych przeplatanych mistyczną prozą poetycką skierowaną do Beatrycze Portinari, tematem wszystkich wierszy z Vita Nova jest poszukiwanie idealnej miłości w zderzeniu z ziemską egzystencją i sprawami ostatecznymi człowieka. Dzięki spójnemu światopoglądowi oraz przemyślanej kompozycji, cykl Langego jest jednolity, przybierając formę rozbudowanego poematu filozoficzno-refleksyjnego. Nie wiadomo nic na temat adresatki utworu; pozbawiona została przy tym cech indywidualnych, co pozwala wnioskować, że stanowi ona syntezę wszystkich miłości Langego, bądź symbol miłości w ogóle.
[edytuj] Spis treści
- I. Coraz nędzniejszy przez twym majestatem...
- II. Były godziny, że jad nienawiści...
- III. Ty wszystkie cuda mogłaś robić ze mną...
- IV. Zdawnam przeczuwał, że napotkam ciebie...
- V. Czy sądzisz, że ten, który zmartwychwstaje...
- VI. Znów ja przed tobą klęczący i korny...
- VII. Jak za powietrzem - tak tęskni za tobą...
- VIII. Ani cię na to Bóg stworzył...
- IX. Nie umiem ogniem palić się słomianym...
- X. O, gdybyś chciała...
- XI. Nie wiesz jak smutne jest życie pieśniarza...
[edytuj] Kompozycja poematu
La Vita Nuova Dantego zawiera 35 utworów w formie kancony (canzona), ballaty lub sonetu. Lange ogranicza się do 11 rozdziałów (obejmujących łącznie 20 stron), zachowując jednak specyfikę gatunków wykorzystanych w pierwowzorze. Każdy z wierszy zbudowany został na zasadzie wyraźnej apostrofy do adresatki. Większość rozdziałów utrzymana jest bowiem w konwencji erotyku skierowanego do wyidealizowanej, wręcz zaopatrzonej w atrybuty boskie a pozbawionej przymiotów ludzkich kochanki.
Cykl czytany w całości zachowuje pewną ciągłość, choć może być również czytany jako zbiór pojedynczych wierszy.
[edytuj] Treść
[edytuj] Miłość w ujęciu Langego
[edytuj] Wizja artysty
Wyraźny manifest podiotu lirycznego jako artysty daje rozdział ostatni, XI. Nie wiesz jak smutne jest życie pieśniarza...; przez jego pryzmat należy jednak czytać rozdziały wcześniejsze, w których Lange subtelnie przemyca treści autotematyczne i filozoficzno-kulturowe na temat roli czy istoty bytu poety.
[edytuj] Związek z innymi utworami Langego
Poezja: • Sonety wedyckie • Pogrzeb Shelleya • Ballady pijackie • Księga proroków • Logos • Poezje • Widzenie świętej Katarzyny • Wenus żebracza • Pogrobowcom • Świat • Fragmenta. Poezje wybrane • Pocałunki • Deuteronomion, czyli powtórzenie • Akteon • Księgi bogów • Rozmyślania • Pierwszy dzień stworzenia • XXVII sonetów • Ilia Muromiec • Trzeci dzień • Groteski. Wiersze ironiczne • Rozmyślania. Z nowej serii • Gdziekolwiek jesteś
Proza: • Godzina • Elfryda: nowele i fantazje • Zbrodnia • Dwie bajki • Czterdzieści cztery • Stypa • W czwartym wymiarze • Miranda • Nowy Tarzan • Róża polna • Michałki
Dramat: • Atylla • Wenedzi • Malczewski
Krytyka literacka: • O poezji współczesnej • Studia z literatury francuskiej • Lord Byron • Panteon literatury wszechświatowej • Pochodnie w mroku
Filozofia • O sprzeczności sprawy żydowskiej • Analfabetyzm i walka z ciemnotą w Królestwie Polskim • Studia i wrażenia • Rzuty
