Logos (zbiór wierszy)
Z Wikipedii
Logos - cykl 10 sonetów Antoniego Langego opublikowany w 1895.
Termin logos oznacza "słowo", "mowę". W filozoficznym znaczeniu termin ten bywał jednak rozmaicie interpretowany: Heraklit z Efezu interpretował go jako powszechną prawidłowość losu świata; stoicy rozumieli logos jako swojego rodzaju fatum, objaw rozumności kosmosu; neoplatonicy natomiast dopatrywali się w nim hipostazy rozumu bóstwa. Teologia chrześcijańska mówiła z kolei o logosie jako o absolutnym rozumie, Słowie Bożym i Synie Bożym[2].
Sonety mają charakter wybitnie refleksyjny; ich tematyką są kwestie egzystencjalne, eschatologiczne i historiozoficzne w odniesieniu do tradycji polskiego romantyzmu. Szczególny nacisk kładzie autor na tradycję polską filozofii mesjanistycznej.
Tytuły kolejno następujących sonetów to:
- Wroński (Józef Hoene-Wroński),
- Gołuchowski (Józef Gołuchowski),
- Mickiewicz (Adam Mickiewicz),
- Towiański (Andrzej Towiański),
- Słowacki (Juliusz Słowacki),
- Krasiński (Zygmunt Krasiński),
- Cieszkowski (Henryk Cieszkowski),
- Trentowski (Bronisław Ferdynand Trentowski),
- Libelt (Karol Libelt),
- Kremer (Józef Kremer)
Cykl prowadzi intelektualną polemikę ze światopoglądem romantyków - zwłaszcza w punkcie, w którym mowa o stworzeniu świata, jego istocie oraz przyszłych kolejach. W cyklu pojawiają się jedne z najbardziej znanych wersów Langego:
- Rozum jeno rozdziela tajemnice pnączy,
Wyobraźnia zaś rzeczy rozdzielone łączy:
Bo rozum jeno śledzi, wyobraźnia tworzy.
Bóg, tworząc, wyobraził naprzód świat i rzeczy:
Podobnież wyobraźnią tworzy duch człowieczy –
I mocą wyobraźni jest najbardziej boży.
Przypisy
- ↑ http://univ.gda.pl/~literat/zygmunt/index.htm
- ↑ Władysław Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych: http://www.slownik-online.pl/kopalinski/B9F498292A5F5DDBC12565EF0045F227.php
Poezja: • Sonety wedyckie • Pogrzeb Shelleya • Ballady pijackie • Księga proroków • Logos • Poezje • Widzenie świętej Katarzyny • Wenus żebracza • Pogrobowcom • Świat • Fragmenta. Poezje wybrane • Pocałunki • Deuteronomion, czyli powtórzenie • Akteon • Księgi bogów • Rozmyślania • Pierwszy dzień stworzenia • XXVII sonetów • Ilia Muromiec • Trzeci dzień • Groteski. Wiersze ironiczne • Rozmyślania. Z nowej serii • Gdziekolwiek jesteś
Proza: • Godzina • Elfryda: nowele i fantazje • Zbrodnia • Dwie bajki • Czterdzieści cztery • Stypa • W czwartym wymiarze • Miranda • Nowy Tarzan • Róża polna • Michałki
Dramat: • Atylla • Wenedzi • Malczewski
Krytyka literacka: • O poezji współczesnej • Studia z literatury francuskiej • Lord Byron • Panteon literatury wszechświatowej • Pochodnie w mroku
Filozofia • O sprzeczności sprawy żydowskiej • Analfabetyzm i walka z ciemnotą w Królestwie Polskim • Studia i wrażenia • Rzuty