Węgój
Z Wikipedii
Współrzędne: 53°56' N 20°59' E
Węgój | |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | olsztyński |
Gmina | Biskupiec |
Położenie | 53° 56' N 20° 59' E |
Strefa numeracyjna (do 2005) |
89 |
Kod pocztowy | 11-300 |
Tablice rejestracyjne | NOL |
Położenie na mapie Polski
|
|
oficjalna strona Węgoja Strona internetowa wsi |
Węgój – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Biskupiec.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści |
[edytuj] Historia wsi
W 1379 roku biskup Henryk Sorbom nadał swoim dworzanom, Teodorykowi Streuwben i Kasprowi z Bażyn, po 40 włók lasu jako majątki chełmińskie z obowiązkiem jednej służby konnej oraz prawem połowu ryb w jeziorze Tejstymy. Pierwszy otrzymał tereny przy wsiach Biesowo i Czerwonka, drugi — obszar północny aż do granic wsi Bęsia i Kruzy. Na tych osiemdziesięciu włókach powstały później wsie Węgój, Łabuchy, Zarębiec, Wólka Wielka i Wólka Mała.
W 1783 roku Węgój był małą osadą, liczącą zaledwie 19 domów; w 1820 roku miał 129, a w 1848 roku 256 mieszkańców, wyłącznie Polaków. W 1939 roku mieszkały tu 683 osoby. Niemiecka nazwa wsi: Wengoyen była przeróbką pruskiej nazwy (wangus = dąbrowa).
W czasie plebiscytu w 1920 r. w Węgoju za Prusami Wschodnimi oddano 360 głosów, a za Polską 13 głosów.
[edytuj] Parafia
W 1938 roku tu założono parafię, do której włączono wsie: Bukową Górę, Łabuchy, Stryjewo, Wólkę Wielką i Wólkę Małą.
Proboszczem został ks. Robert Pruszkowski (1907-1988), który przyszedł tu ze Sztumu. Ks. Pruszkowski za posługę kapłańską udzielaną polskim jeńcom wojennym został aresztowany w 1940 roku i osadzony w obozie koncentracyjnym w Dachau.
Kościół parafialny jest pod wezwaniem Chrystusa Króla, a wybudowany został w latach 1937-1938.
[edytuj] Oświata
W 1827 roku istniała tu szkoła polska, w której uczyło się 24 dzieci. W 1853 roku miała ona 72 uczniów. Uczęszczały tu także dzieci z Bukowej Góry i Wólki Wielkiej. Uczono po polsku; nauczycielem religii był Andrzej Neuber. W 1935 roku szkoła miała trzech nauczycieli i 133 uczniów.
W 1886 roku powstała w Węgoju biblioteka Towarzystwa Czytelni Ludowych. W latach 1890—1891 kierował nią Walenty Bykowski. W okresie 1920—1939 na terenie wsi działał mąż zaufania Związku Polaków w Niemczech.
W Węgoju funkcjonuje szkoła podstawowa.
[edytuj] Inne
We wsi jeszcze w latach 70. stały cztery stare chałupy warmińskie. Trzy z nich, oznaczone numerami 9, 42, 60, to chałupy szczytowe, a czwarta, nr 47, kalenicowa. Wszystkie drewniane, konstrukcji zrębowej na tzw. jaskółczy ogon, oszalowane deskami. Mają trójdzielny rozkład, a ich siodłowe dachy kryte są strzechą. W szczytach występują pazdury.
W Węgoju obecnie jest 90 domów i mieszka około 380 mieszkańców.
[edytuj] Bibliografia
- Biskupiec z dziejów miasta i powiatu, Pojezierze, Olsztyn, 1969.
- Jan Chłosta "Słownik Warmii", Wydawnictwo LITTERA, Olsztyn 2002, ISBN 83-914158-5-6.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi