Węgielsztyn
Z Wikipedii
Współrzędne: 54°14' N 21°38' E
| Węgielsztyn | |
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | węgorzewski |
| Gmina | Węgorzewo |
| Położenie | 54° 14' N 21° 38' E |
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
87 |
| Tablice rejestracyjne | NWE |
|
Położenie na mapie Polski
  Węgielsztyn
|
|
Węgielsztyn (dawniej: niem. Engelstein) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Węgorzewo.
W latach 1973-1976 miejscowość była siedzibą gminy Węgielsztyn. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Najstarsza miejscowość w powiecie węgorzewskim, lokowana przez wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Ulricha von Jungingena dnia 6 września 1406 roku na 64 włókach.
Kościół w przeszłości pełnił funkcję warowni. W roku 1657 okoliczna ludność przetrwała w nim oblężenie tatarskie.
W połowie XVIw. pastorem parafii luterańskiej był Jan Toryłowicz-Batocki (Tortykowius). W 1740 roku było 1230 polskich i 510 niemieckich parafian, w 1806 było parafian 1245 polskich i 1085 niemieckich. Proporcje narodowościowe parafian zmieniły się w 1848 - polskich 77 i niemieckich 3342.
Na początku XVIII w. we wsi funkcjonował młyn wodny.
Szkoła w Węgielsztynie powstała wkrótce po reformacji, czyli po 1525 roku. W 1858 szkoła miała 2 nauczycieli i 101 uczniów, a w roku 1935 także 2 nauczycieli oraz 104 uczniów.
[edytuj] Zabytki
We wsi znajduje się zabytkowy, późnogotycki kościół p.w. św. Józefa z XV w., odnowiony i przebudowany w 1771. Budowla trójczłonowa, z zakrystią i kruchtą, chór niski, poligonalny, sklepiony gwiaździście (prawdopodobnie starszy niż nawa). Wieża z 1714, prawdopodobnie wybudowana na dawnych fundamentach. Ołtarz barokowy, ambona bogato zdobiona z końca XVI w.
- Do zabytków zaliczany jest także dom z końca XVIII w (nr 10).
- Na południe od wsi znajduje się wzgórze Grodzisko (123 m n.p.m.) ze śladami pruskiego grodziska.
Zobacz też:
[edytuj] Bibliografia
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Tom XIII (str. 249 - hasło Węgielsztyn), Warszawa, 1893
- Andrzej Wakar i Bohdan Wilamowski, „Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu”, Pojezierze, Olsztyn, 1968 (str. 159-161)
- Darmochwał T., Rumiński M. J., Warmia Mazury, przewodnik, Agencja TD, Białystok, 1996.
- Rzempołuch A., Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Agencja Wyd. "Remix", Olsztyn 1993.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
