Władysław z Gielniowa
Z Wikipedii
Władysław z Gielniowa (Ładysław z Gielniowa) (ur. ok. 1440 – zm. 4 maja 1505) – polski zakonnik i kapłan (bernardyn), poeta średniowieczny, błogosławiony Kościoła katolickiego i patron Warszawy.
Najdawniejszy poeta polski znany z imienia, obok Przecława Słoty i Andrzeja ze Słupi. Pierwszy autor związany z Warszawą.
Spis treści |
[edytuj] Życie
Urodził się w ubogiej mieszczańskiej rodzinie ok. 1440 r. w Gielniowie pod Przysuchą, na chrzcie otrzymał imię Marcin Jan. Gdy skończył szkółkę parafialną w 1462 wstąpił na Akademię Krakowską jednak jeszcze tego samego roku porzucił studia i wstąpił do zakonu obserwantów (odłam franciszkanów zwanych również bernardynami) przyjmując tam imię zakonne Ładysław.
W latach 1486-1487 był egzaminatorem w sprawie cudów za przyczyną św. Szymona z Lipnicy. W latach 1487-1490 i 1496-1499 był przełożonym prowincji polskich obserwantów i brał udział w kapitułach generalnych w 1490 r. w Urbino, a w 1498 r. w Mediolanie. Założył dwa domy zakonne w Skępem i w Połocku.
Odznaczał się duchem pokuty (często pościł, nosił włosiennicę itp.). Odznaczał się nabożeństwem do męki Jezusa Chrystusa - szczególnie biczowania, oraz Najświętszej Marii Panny i św. Anny. Był jednym z pierwszych, którzy wprowadzili język polski do nabożeństw kościelnych.
W ostatnich latach życia pozwolono mu zostać gwardianem i kaznodzieją w zakonie w Warszawie. Będąc tam zaprzyjaźnił się i został duchowym doradcą księżnej mazowieckiej Anny.
W czasie kazania w Wielki Piątek zasłabł, przeniesiono go do infirmerii a 4 maja 1505 r. zmarł.
[edytuj] Twórczość
Pisał w języku łacińskim dla współbraci i polskim dla ludu (kazania i pieśni)
[edytuj] Utwory w języku łacińskim:
- Serve Dei Simon - antyfona i epitafium na cześć bł. Szymona z Lipnicy
- autobiograficzny wiersz o wstąpieniu do zakonu
- modlitwa do św. Brygidy
- wierszowany wykaz kar pokutnych
- pieśń do Matki Bożej na czas zarazy
- poemat oparty na biblijnej Pieśni nad pieśniami.
[edytuj] Utwory w języku polskim:
- Żołtarz Jezusów - pieśń pasyjna o 15 (potem 27) czterowersowych zwrotkach składających się z parzyście rymowanych trzynastozgłoskowców
- pieśń na Boże Narodzenie Augustus kiedy krolował,
- Jasne Krystowo oblicze pieśń nawiązuje do legendy o obliczu Chrystusa odbitym w cudowny sposób na chuście świętej Weroniki,
- Jezu, Zbawicielu ludzski - pieśń-modlitwa do Jezusa o siedem darów Ducha Świętego
- Anna, niewiasta niepłodna - pieśń o tematyce maryjnej
- Już się anjeli wiesielą - pieśń o tematyce maryjnej
- O Jezu Nazareński o królu żydowski - modlitwa antytatarska
Przypisuje mu się autorstwo następujących utworów:
- Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny
- Godzinki ku czci św. Anny
[edytuj] Kult
Do jego grobu przychodzili ludzie, by się modlić i wypraszać łaski. 13 kwietnia 1572 uroczyście przeniesiono relikwie Ładysława od kościoła na ołtarz w obecności nuncjusza papieskiego kardynała Giovanni Francesco Commendoniego i króla Zygmunta Augusta. W średniowieczu było to równoznaczne z kanonizacją, ponieważ jednak Stolica Apostolska zmieniła warunki znacznie je zaostrzając bernardyni rozpoczęli starania o jego beatyfikację. Dopiero papież Benedykt XIV wydał 11 lutego 1750 r. dekret beatyfikacyjny. Uroczystości połączono z trzechsetną rocznicą pobytu bernardynów w Polsce i odbyły się 1753 r.
W 1759 r. papież Klemens XIII ogłosił błogosławionego patronem Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Papież Jan XXIII 19 grudnia 1962 r. ogłosił go głównym patronem Warszawy (po reformie kalendarza kościelnego w 1974 r. jest drugorzędnym patronem miasta).
Wspomnienie liturgiczne przypada 25 września.
Od roku 1630 w kościele zakonnym św. Anny w Warszawie znajduje się kaplica błogosławionego Władysława. W 1864 r. nastąpiła kasata klasztoru, opiekę nad kościołem i relikwiami przejęli księża diecezjalni. 10 VIII 1959 skradziono relikwiarz z trumienką, których nie odnaleziono do tej pory. W roku 1966 Katedra Krakowska podarowała kościołowi św. Anny relikwie ramienia błogosławionego. Na Warszawskim Ursynowie znajduje się Kościół pod wezwaniem bł. Władysława z Gielniowa.
Został jako jeden z dwóch Polaków, obok Ojca Wawrzyńca z Oćmawy, wymieniony w książce o mediach i jasnowidzach Ludwika Szczepańskiego, jako osoba obdarzona darem lewitacji.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Życiorys
- Anna, niewiasta niepłodna
- Już się anjeli wiesielą...
- Jezu, zbawicielu ludzski...
- Jezusa Judasz przedał za pieniądze nędzne (Żołtarz Jezusów)
- Augustus kiedy krolował...
- Jasne Krystowo oblicze...
NMP Królowa Polski • św. Wojciech • św. Stanisław BM • św. Jadwiga Królowa • św. Kazimierz • św. Jadwiga Śląska • św. Kinga • św. Stanisław Kostka • św. Andrzej Bobola • bł. Władysław z Gielniowa • św. Jan z Dukli
Kompozytorzy: Wincenty z Kielczy • Władysław z Gielniowa • Piotr z Grudziądza • Mikołaj z Ostroroga • Mikołaj z Radomia
Teoretycy: Nicolaus Polonus • Szydłowita
Zabytki polskiej muzyki średniowiecznej: Bogurodzica • Breve regnum • Gaude Mater Polonia
Zobacz też: Kras 52 • Tabulatury organowe
Inne sztuki: Literatura • Architektura: wczesnopiastowska • romańska • gotycka
>>Idź do: Renesansowa muzyka polska>>