Wojna litewsko-moskiewska 1507-1508
Z Wikipedii
III wojna litewsko-moskiewska – miała miejsce w latach 1507-1508 pomiędzy Wielkim Księstwem Litewskim, wspieranym przez Polskę a Wielkim Księstwem Moskiewskim.
Spis treści |
[edytuj] Kampania 1507
2 lutego 1507 sejm litewski podjął uchwałę o gotowości do wypowiedzenia wojny Rosji. Casus belli stało się odrzucenie przez Rosjan ultimatum litewskiego, wzywającego Moskwę do zwrotu wszystkich ziem litewskich zagarniętych po 1449. Wojska litewskie przeprowadziły trzy koncentracje: w Smoleńsku pod wodzą Olbrachta Gasztołda, w Połocku dowodzone przez Stanisława Hlebowicza i w Mińsku pod dowództwem hetmana wielkiego litewskiego Stanisława Kiszki. W kwietniu 1507 wojska rosyjskie uderzyły na Wielkie Księstwo Litewskie, lecz szybko się wycofały, gdy król Polski Zygmunt I Stary, przeprowadził uderzenie zaczepne, przeprawiając się na czele wojsk przez Berezynę. W sierpniu hetman wielki litewski Stanisław Kiszka zgromadził swoje wojska w obozie pod Druckiem. Jednocześnie na Rosję uderzyli sprzymierzeni z Litwą Tatarzy krymscy chana Mengli I Gireja. W październiku wielki książę moskiewski Wasyl III, odparł atak tatarski i uderzył na litewskie twierdze Mścisław i Krzyczew, których jednak nie zdobył, zagrożony odsieczą Stanisława Kiszki. We wrześniu z niewoli rosyjskiej zbiegł hetman wielki litewski Konstanty Ostrogski i jemu też przywrócono dowództwo nad wojskami polsko-litewskimi.
[edytuj] Kampania 1508
W czasie kampanii 1508 na stronę rosyjską przeszedł marszałek nadworny litewski Michał Gliński, który bezskutecznie próbował wywołać antylitewskie powstanie na Białorusi. Wojska moskiewskie obległy Mińsk, Orszę i Słuck. 18 lipca Rosjanie zmuszeni zostali do przerwania oblężeń, zagrożeni przez wojska polsko-litewskie pod wodzą Ostrogskiego i Mikołaja Firleja, którzy 13 lipca 1508 pobili wojska moskiewskie w bitwie pod Orszą [1]. Ostrogskiemu udało się odbić ziemię smoleńską. Na początku sierpnia rozpoczęły się rokowania pokojowe, które Zygmunt I chciał poprzeć demonstracją zbrojną. Stanisław Kiszka na czele kilku tysięcy jazdy polsko-litewskiej uderzył w głąb ziem moskiewskich. Posuwał się w kierunku Moskwy, zdobywając Dorohobuż, Wiaźmę, Toropiec i Biełą, podchodząc pod Rżew i Możajsk.
[edytuj] Pokój
8 października 1508 zawarto w Moskwie pokój wieczysty. Na jego mocy Rosja zrzekła się Lubecza (a więc dostępu do Dniepru), zachowując jednak wszystkie swoje pozostałe zdobycze z czasów Iwana III Srogiego.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
- Stanisław Herbst Wojna moskiewska 1507-1508, w: Księga pamiątkowa ku czci Oskara Haleckiego wydana w XXV-lecie jego pracy naukowej, Warszawa 1935, s. 29-54.
Przypisy
- ↑ * Władysław Pociecha, Mikołaj Firlej, w : Polski Słownik Biograficzny, Kraków 1948-1958, t. VII, s. 8.
I (wierchowska) • II • III (z udziałem Polski) • IV (z udziałem Polski) • V (z udziałem Polski) • Wojna litewsko-rosyjska 1558-1570