Wyprawa Napoleona do Egiptu
Z Wikipedii
| Wyprawa Napoleona do Egiptu |
|---|
|
Aleksandria - Chobrakhitt - Bitwa pod piramidami - Abukirk I - Al-Lahun - Nablus - Akka - Góra Tabor - Abukirk II |
| Wojny napoleońskie |
|---|
|
I koalicja antyfrancuska (1793) |
Wyprawa Napoleona do Egiptu, (wyprawa egipska) rozpoczęła się 19 maja 1798 roku, kiedy flota Bonapartego wypłynęła z Tulonu, a trwała do października 1801 roku gdy ostatnie oddziały francuskie opuściły Egipt. Miała ona na celu głównie odcięcie Anglii od jej koloni w Afryce i Azji. Do Afryki Napoleon zabrał także ok. 150 naukowców, którzy mieli badać kraj (będący wtedy częścią Imperium Ottomańskiego) i jego historię.
2 lipca 1798 Napoleon zajął Aleksandrię, 21 lipca wygrał bitwę pod piramidami, następnie wkroczył do Kairu i opanował cały kraj. Jednak flota angielska, w zwycięskiej bitwie morskiej pod Abukirem zniweczyła nadzieje na trwałe opanowanie Egiptu i odcięcie Zjednoczonego Królestwa od Indii.
[edytuj] Cele naukowe
Wraz z oddziałami Napoleona do Egiptu przybyła również w 1798 roku duża grupa badaczy. Stworzyli oni ogólny obraz tego kraju a zebrane informacje opublikowali we wspaniałym 12-tomowym dziele pt. Description de l'Egypte w latach 1809 - 1822. Duży wkład w szerzeniu wiedzy powszechnej miał Dominik Vivant Denon. Sztuka Starożytnego Egiptu w tej oficjalnej publikacji Instytutu Francuskiego była skromnym fragmentem pracy poświęconej także geografii, hydrografii, zoologii i innym zagadnieniom ówczesnego Egiptu. Naukowcy założyli także w Kairze Instytut Egipski. Wielkie korzyści w dziedzinie archeologii przyniosło odkrycie, podczas wyprawy napoleońskiej, Kamienia z Rosetty, który posłużył Jean`owi François Champollion`owi do odczytania hieroglifów.
Warto również wspomnieć, iż w wyprawie uczestniczył Polak, adiutant Napoleona, Józef Sułkowski, który wspomnienia z ekspedycji zapisał w "Notes l`expedition d`Egyte".
Po upadku Napoleona i podpisaniu pokoju z Anglią w 1815 roku znaczną część zabytków przywiezionych do Francji z Egiptu zabrali Anglicy, którzy następnie zdeponowali je w British Museum w Londynie (w tym także Kamień z Rosetty).
Wielkie budowle starożytnego Egiptu wywarły na Napoleonie duże wrażenie. Śmiały, młody generał spędził samotnie noc w Wielkiej Piramidzie i podobno był to dla niego ogromny wstrząs, o którym nigdy nie mówił. Bonaparte obliczył też, że z kamienia użytego do budowy trzech piramid w Gizie mógłby otoczyć całą Francję murem wysokości 3m i 30cm.
[edytuj] Następstwa
Dzięki wyprawie z 1798 roku Europa zainteresowała się kulturą kraju nad Nilem. Rozpoczęto pierwsze wykopaliska, a także przystąpiono do rysowania i opisywania znalezisk. Jednak oprócz pozytywnych stron tego zainteresowania były też i te negatywne. Zaczęto masowo wywozić zabytki i rozwinął się handel starożytnościami. Na rynku antykwarycznym pojawiały się coraz częściej cenne znaleziska. Prywatne kolekcje się powiększały. Ten proceder, w znacznie ograniczonej już formie, trwa nieprzerwanie do czasów obecnych.
Zasługi poznawcze na terenie Egiptu, wyprawy francuskiej, zapoczątkowały napływ ekspedycji archeologicznych różnych krajów, w tym także, w XX wieku, z Polski.
[edytuj] Bibliografia
- Marian Brandys, "Oficer największych nadziei", Warszawa 1964
- Aleksander Furtak, "Napoleon w Egipcie" Polski Portal Historyczny HISTORIA.org.pl
- Zenon Kosidowski, "Gdy słońce było bogiem", Warszawa 1962
