Zaburzenie osobowości
Z Wikipedii
Zaburzenie osobowości |
|
ICD-10 |
Specyficzne zaburzenia osobowości |
Kod ICD-10F60
|
DSM IV |
Zaburzenia osobowości |
Kod DSM IVróżny
|
Zaburzenie osobowości (łac. perturbatio personalitatis) - występuje gdy elastyczny system regulacji usztywnia się i powoduje stały, niezmienny wzorzec zachowania, ujawniający się w niezmiennych reakcjach na zmieniające się sytuacje.
Powyższy model opiera się na założeniach, że:
-
-
-
-
-
-
- osobowość to wewnętrzny system regulacji pozwalający na adaptację i wewnętrzną integrację myśli, uczuć i zachowania w określonym środowisku w wymiarze czasowym (poczucie stabilności).
- zaburzenie to efekt niedopasowania potrzeb, sposobu ich zaspokajania i sposobu realizacji zadań jednostki na danym etapie życia do wymogów społecznych czyli aktywności własnej do wymagań społecznych i kulturowych obowiązujących w środowisku jednostki.
-
-
-
-
-
Zaburzenie osobowości jest stanem psychicznym, w którym następuje częściowa dezintegracja psychiki, rozchwianie emocjonalne, szybkie gwałtowne zmiany osobowości. Osobowość może ulec dezintegracji gdy dochodzi do traumatycznych przeżyć osobistych, uzależnień lub może być jednym z objawów niektórych chorób psychicznych. Zaburzenia osobowości nie są typowymi zespołami klinicznymi to raczej stany behawioralne i psychospołeczne.
Spis treści |
[edytuj] Objawy wg DSM IV
W przebiegu zaburzeń osobowości, które nie są efektem organicznego uszkodzenia mózgu, lub choroby psychicznej (oś I), występują zwykle następujące objawy:
- znacząco dysharmonijne postawy lub zachowania, wyrażające się w takich obszarach życia psychicznego jak: afektywność, kontrola zachowań impulsywnych, style myślenia lub przeżywania, relacje z innymi osobami;
- wzorce zachowań trwają przez długi okres i nie są ograniczone do zaostrzenia innego zaburzenia psychicznego;
- wzorce zachowań utrudniają funkcjonowanie oraz relacje z innymi osobami;
- zaburzenia osobowości rozpoczynają się w okresie dzieciństwa lub adolescencji i trwają w okresie dorosłości;
- subiektywne uczucie dyskomfortu w przebiegu zaburzeń osobowości pojawiają się zwykle w późniejszym okresie jej trwania;
- zaburzenia te prowadzą zwykle do gorszego funkcjonowania społecznego lub zawodowego.
[edytuj] Podział zaburzeń osobowości wg ICD-10
- Specyficzne zaburzenia osobowości F60
- Osobowość paranoiczna F60.0
- Osobowość schizoidalna F60.1
- Osobowość dyssocjalna F60.2
- Osobowość chwiejna emocjonalnie F60.3
- Osobowość histrioniczna F60.4
- Osobowość anankastyczna F60.5
- Osobowość lękliwa (unikająca) F60.6
- Osobowość zależna F60.7
[edytuj] Podział zaburzeń osobowości wg DSM IV
- Zaburzenia osobowości - oś II (ang. Personality Disorders)
-
- Zaburzenia osobowości typu A - zaburzenia dziwaczno-ekscentryczne (ang. Cluster A Personality Disorders)
-
- Paranoiczne zaburzenie osobowości (ang. Paranoid Personality Disorder), kod: 301.0
- Schizoidalne zaburzenie osobowości (ang. Schizoid Personality Disorder), kod: 301.20
- Schizotypowe zaburzenie osobowości (ang. Schizotypal Personality Disorder), kod: 301.22
- Zaburzenia osobowości typu B - zaburzenia dramatyczno-niekonsekwentne (ang. Cluster B Personality Disorders)
-
- Antyspołeczne zaburzenie osobowości (ang. Antisocial Personality Disorder), kod: 301.7
- Zaburzenie osobowości z pograniczna - borderline (ang. Borderline Personality Disorder), kod: 301.83
- Histrioniczne zaburzenie osobowości (ang. Histrionic Personality Disorder), kod: 301.50
- Narcystyczne zaburzenie osobowości (ang. Narcissistic Personality Disorder), kod: 301.81
- Zaburzenia osobowości typu C - zaburzenia obawowo-lękowe (ang. Cluster C Personality Disorders)
-
- Zaburzenie osobowości unikowej (ang. Avoidant Personality Disorder), kod: 301.82
- Zaburzenie osobowości zależnej (ang. Dependent Personality Disorder), kod: 301.6
- Obsesyjno-kompulsywne zaburzenie osobowości (ang. Obsessive-Compulsive Personality Disorder), kod: 301.4
- Zaburzenie osobowości niewyspecyfikowane gdzie indziej (ang. Personality Disorder Not Otherwise Specified), kod: 301.9
[edytuj] Definicja zaburzeń osobowości wg DSM IV oś II
Przewlekle trwający wzorzec patologicznych zachowań i przeżywania manifestujący się w zakresie poznawczej, afektywnej, interpersonalnej, kontroli impulsów ; stabilność tych wzorców, czyli sztywność zachowań prowadzi do pogorszenia funkcjonowania.
[edytuj] Niektóre z zaburzeń:
- paranoiczne zaburzenie osobowości - przewrażliwiony, podejrzliwy i autorytarny
- schizoidalne zaburzenie osobowości - aspołeczny, "samotnik", niepodobny do schizofrenika
- schizotypowe zaburzenie osobowości - schizofreniczny, bez halucynacji lub urojeń
- osobowość unikająca - wycofany z kontaktów społecznych, nadwrażliwy
- osobowość bierno-agresywna - negatywne nastawienie i bierny opór względem wymagań otoczenia