Zofia Paleolog

Z Wikipedii

Zofia (Zoe) Paleolog, greka: Ζωή Παλαιολόγου, ros. Софья Фоминична Палеолог (ur. ok. 1455 – zm. 7 kwietnia 1503) - cesarzówna bizantyjska jako siostrzenica ostatniego cesarza Konstantyna XI Dragazesa, wielka księżna Moskwy jako druga żona Iwana III Srogiego.

Jej rodzicami byli Tomasz Paleolog, despota Morei, i Katarzyna Zaccarii z Achai. Miała troje starszego rodzeństwa: dwóch braci i siostrę Elenę (Helenę) Paleolog, która została żoną Łazarza II Brankowicia - księcia Serbii. Po zdobyciu Morei w 1461 przez Mehmeda II Zdobywcę, sułtana osmańskiego, Zofia razem ze swoimi braćmi Andrzejem i Manuelem, została zabrana do Rzymu. W Rzymie właśnie jej greckie imię Zoe zostało zmienione na Zofia (Sophia).

W 1469, papież Paweł II zaofiarował jej rękę rosyjskiemu władcy, żeby zjednoczyć kościół katolicki i prawosławny. Rosyjski władca, który był wdowcem, poślubił nieatrakcyjną i wyniosłą Zofię w katedrze 12 listopada 1472. Kardynałowi Bessarionowi, którego papież wysłał do Moskwy w swoim imieniu, nie udało się jednak doprowadzić do pokoju między dwoma odłamami wyznawców chrześcijaństwa.

Po kilku latach małżeństwa, Zofia zyskała ogromny wpływ na swojego starszego męża. Prawdopodobnie to właśnie ona wprowadziła na Kremlu wielkie bizantyjskie ceremonie i drobiazgową etykietę. Idea Moskwy jako trzeciego Rzymu ewidentnie jej się podobała. Krótko przed śmiercią przekonała swojego męża, aby następcą tronu uczynił jej syna Wasyla, zamiast wnuka Iwana - Dymitra, tak jak wcześniej było planowane.

Oprócz Wasyla, jeszcze tylko jej piąty syn - Andrzej ze Staricy, miał potomstwo. Jej córka - Helena Moskiewska została żoną Aleksandra Jagiellończyka, wielkiego księcia Litwy i króla Polski.