Gorlice

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°39' N 21°10' E49.65 21.1666667 (Gorlice)

Gorlice
Herb Gorlic
Województwo	małopolskie
Powiat	gorlicki
Gmina  - rodzaj	Gorlice miejska
Założono	1354
Prawa miejskie	1354
Burmistrz	Kazimierz Sterkowicz
Powierzchnia	23,56 km²
Położenie	49° 39' N 21° 10' E
Liczba mieszkańców (2006)  - liczba ludności  - gęstość	28 539 1211,3 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	18
Kod pocztowy	38-300 i 38-320
Tablice rejestracyjne	KGR
Położenie na mapie Polski Gorlice
TERC10 (TERYT)	2121605011
Miasta partnerskie	Pápa Bardejov Nyíregyháza Kałusz
Urząd miejski3 Rynek 2 38-300 Gorlice tel. 18 353-62-00; faks 18 353-67-16 (e-mail)
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta

Gorlice - miasto i gmina w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim (siedziba powiatu od 1865). Przed 1945 rokiem Gorlice należały do województwa krakowskiego, po zakończeniu II wojny światowej weszły w skład nowo utworzonego województwa rzeszowskiego. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do niewielkiego województwa nowosądeckiego. Gorlice leżą na północnej granicy Beskidu Niskiego. Przyległą część Beskidu Niskiego powszechnie nazywa się Beskidem Gorlickim.

Według danych z 30 czerwca 2006², miasto miało 28 539 mieszkańców.

Spis treści 1 Struktura powierzchni 2 Demografia 3 Władze 3.1 Urząd Miasta 3.2 Rada Miasta 4 Podział administracyjny 5 Historia 6 Gospodarka 7 Przemysł 8 Ciekawostki 9 Drogi krajowe i wojewódzkie 10 Sport 10.1 Większe kluby sportowe 10.2 Obiekty sportowe 11 Szlaki turystyczne 12 Cmentarze wojskowe I wojny światowej 12.1 Cmentarze wojskowe I wojny światowej na terenie Gorlic 13 Muzea 14 Pomniki 15 Imię nosiły lub noszą 16 Gorliccy parlamentarzyści 16.1 Posłowie na Sejm VI kadencji 17 Honorowi obywatele miasta 18 Przypisy 19 Bibliografia 20 Linki zewnętrzne

[edytuj] Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002⁶, miasto Gorlice ma obszar 23,56 km², w tym:

• użytki rolne: 61%
• użytki leśne: 10%

Miasto stanowi 2,44% powierzchni powiatu.

[edytuj] Demografia

Dane z 30 czerwca 2006²:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	28 539	100	14 912	52,3	13 627	47,7
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	1211,3		635,8		582,7

Według danych z roku 2002⁶, średni dochód na mieszkańca wynosił 1459,33 zł.

[edytuj] Władze

[edytuj] Urząd Miasta

• Kazimierz Sterkowicz - Burmistrz Miasta Gorlice
• Janusz Fugiel - Zastępca Burmistrza
• Maria Kuźniarska-Pęczek - Sekretarz Miasta
• Krystyna Tokarska - Skarbnik Miasta

[edytuj] Rada Miasta

wybrana w wyborach 12 listopada 2006 r.

• Bogdan Musiał - Przewodniczący Rady Miejskiej
• Jadwiga Wójtowicz - Zastępca Przewodniczącego
• Zbigniew Grygowicz - Zastępca Przewodniczącego

Prawo i Sprawiedliwość	Lewica i Demokraci	Forum Samorządowe Ziemia Gorlicka	Porozumienie Gorlickie
Maria Czeszyk Czesław Gębarowski Robert Gryzik Ryszard Ludwin Alicja Nowak	Zbigniew Grybowicz Zofia Pawełek Franciszek Piecuch Henryk Plato	Bogdan Musiał Joanna Bubak Aleksander Kumorkiewicz	Jadwiga Wójtowicz Mariola Migdar Augustyn Mróz
Małopolski Ruch Samorządowy Ziemi Gorlickiej	Przymierze dla Gorlic	Polskie Stronnictwo Ludowe	Krajowa Partia Emerytów i Rencistów
Józef Abram Jolanta Dobek Eugeniusz Liana	Roman Dziubina	Bogumił Szczerbań	Eugeniusz Wędrychowicz

[edytuj] Podział administracyjny

Rynek Osiedle Zawodzie Łęgi Osiedle Sokół Osiedle Magdalena Osiedle Łysogórskie

Osiedle Młodych Osiedle Korczak Osiedle Glinik Dolny Osiedle Glinik Górny Osiedle Skrzyńskich

[edytuj] Historia

W roku 1354 Dersław I Karwacjan otrzymał od króla Kazimierza Wielkiego przywilej utworzenia miasta Gorlic u zbiegu rzek: Ropy i Sękówki. Zgodnie z pierwszymi zapiskami pierwsi osadnicy przybyli z miasta Görlitz na Łużycach.

Szybko zostało się ono ośrodkiem rzemieślniczo-handlowym.

W XIX wieku region gorlicki stał się kolebką przemysłu naftowego. W latach 1853-1858 swoją pracownię miał tutaj Ignacy Łukasiewicz, farmaceuta, konstruktor lampy naftowej, ojciec przemysłu naftowego.

W 1895 roku założyciele spółki "Bergheim i Mac Garvey" - Kanadyjczyk William Henry Mac Garvey i austriacki bankier Johan Bergheim uzyskali koncesję na założenie Galicyjskiego Karpackiego Naftowego Towarzystwa Akcyjnego z siedzibą w Gliniku Mariampolskim, a ich zakład zaczął funkcjonować jako samodzielna Fabryka Maszyn i Narzędzi Wiertniczych w Gliniku Mariampolskim.^[1]

W 1865 r. Gorlice stały się miastem powiatowym

Rozwój miasta przerwała pierwsza wojna światowa.

Pod Gorlicami, po wielkiej, bitwie 2 maja 1915, został przerwany front rosyjski. Gen.Tadeusz Rozwadowski jako dowódca 12 Brygady Artylerii w 12 "Krakowskiej" Dywizji Piechoty odegrał jedną z kluczowych ról w tej majowej bitwie.

Za główne źródło sukcesu 12 DP w pierwszym dniu bitwy, uznano współdziałanie artylerii z piechotą. Dokonany przez artylerię 12 DP wyłom w linii obronnej wroga zaczął się rozszerzać, co umożliwiło zdobycie Gorlic. Rozwadowski zastosował nowy sposób użycia artylerii i należy do twórców i prekursorów tzw. Ruchomej zasłony ogniowej, polegającej na tym, że ogień artyleryjski postępował tuż przed atakującą piechotą. Metoda ta bardzo szybko weszła na trwałe do niemieckiego regulaminu walki jako tzw. Feuerwalze, a do francuskiego jako barrage roulant i zastąpiła stosowane wcześniej wielogodzinne ostrzeliwanie pozycji wroga, po których następował pochłaniający liczne ofiary szturm wojsk. 17 maja pod Jarosławiem Rozwadowski samym systemem, jaki zastosował pod Gorlicami, czyli ogniem artylerii, powstrzymał kontrnatarcie Rosjan. Wprawiło to w zachwyt cesarza niemieckiego Wilhelma II .

Na skutek jednak samej bitwy a także trwających 126 dni, poprzedzających ją walk pozycyjnych zniszczeniu uległa większość zabudowy Gorlic

[edytuj] Gospodarka

Miasto jest ośrodkiem przemysłu naftowego, maszynowego i drzewnego. W Gorlicach mieści się obszar przemysłowy podlegający Specjalnej Strefie Ekonomicznej EURO-PARK MIELEC.

[edytuj] Przemysł

• Grupa Kapitałowa "Glinik" SA
• Przedsiębiorstwo Materiałów Izolacyjnych "Matizol" SA
• Gorlickie Przedsiębiorstwo Przemysłu Drzewnego "Forest" Sp. z o.o.
• "Polmocon" Sp.z o.o.

W rejonie gorlickim rozwija się agroturystyka.

[edytuj] Ciekawostki

Z wieży gorlickiego ratusza codziennie w południe odgrywany jest hejnał "Beskidzkie Echo".

Wychodnie skałek piaskowcowych w centrum miasta,w parku miejskim oraz skałki znajdujące się poniżej cmentarza wojskowego Gorlice-Sokół (nr 88) z okresu I wojny światowej.

Gorlice są jednym z głównych punktów na trasie Karpacko-Galicyjskiego Szlaku Naftowego, powstałego dla upamiętnienia faktu, że ten region stał się kolebką światowego przemysłu naftowego.

[edytuj] Drogi krajowe i wojewódzkie

• 28 - Zator - Wadowice - Nowy Sącz - Gorlice - Biecz - Jasło - Krosno - Sanok - Medyka.
• 977 - Tarnów - Gromnik - Gorlice - Konieczna.
• 993 - Gorlice - Folusz - Nowy Żmigród - Dukla.

[edytuj] Sport

[edytuj] Większe kluby sportowe

• KS Glinik/Karpatia – piłka nożna
• MKS Glimar – koszykówka
• GKPS Gorlice – siatkówka
• GKPSK Ekstrim – siatkówka
• MKS Radość – tenis stołowy
• Gorlicki Klub Zapaśniczy – zapasy
• LKS Pogórze - podnoszenie ciężarów

[edytuj] Obiekty sportowe

• Stadion OSiR – piłka nożna
• Hala Widowiskowo-Sportowa OSiR – przystosowana do uprawiania dyscyplin sportowych: piłka ręczna, piłka nożna, koszykówka, siatkówka, badminton, tenis stołowy, unihok
• Kryta Pływalnia "Fala"
• Basen sezonowy (odkryty) OSiR
• Sztuczne lodowisko OSiR
• Sala gimnastyczna – Międzyszkolny Ośrodek Sportowy
• Korty tenisowe
• Strzelnica – Rejonowy Ośrodek Szkolenia LOK

[edytuj] Szlaki turystyczne

• Gorlice - Ożenna - od stacji PKP w Gorlicach przez: Wapienne, Magurę Wątkowską, Nowy Żmigród
• Bartne - Szalowa

- od stacji PKP w Gorlicach przez: Łysą Górę do Szalowej

- od stacji PKP w Gorlicach przez: Magurę Małastowską do Bartnego

• Gorlice stacja PKP - Bartnia Góra (góra) - Bielanka - Miejska Góra - Ropa - Wawrzka - Florynka - Jamnica

• od ul. Korczaka - cmentarz nr 91 - Stróżówka (szlak cmentarny poprowadzony tak jak szlak niebieski)

[edytuj] Cmentarze wojskowe I wojny światowej

Nad miastem góruje cmentarz nr 91 na Górze Cmentarnej, a w okolicach Gorlic znajduje się wiele rozrzuconych po lasach i wzgórzach cmentarzy wojskowych z okresu I wojny światowej. Niektóre to prawdziwe arcydzieła architektury cmentarnej.

[edytuj] Cmentarze wojskowe I wojny światowej na terenie Gorlic

• nr 87 (Cmentarz Na Pocieszce) – ul. Łokietka ( żółty szlak turystyczny do Bielanki)
• nr 88 – Gorlice-Sokół - ( zielony szlak turystyczny do Wapiennego)
• nr 89 – ul. Kopernika (nieistniejący, szczątki żołnierzy przeniesiono, w latach 1961-62, na cmentarz na Górze Cmentarnej).
• nr 90 – na zachodnim stoku Góry Cmentarnej (nieistniejący), znajdujący się na terenie cmentarza żydowskiego.
• nr 91 – na szczycie Góry Cmentarnej
• nr 98 – Gorlice-Glinik.

[edytuj] Muzea

• Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza - ul. Wąska 7/9; tel. (0-18) 352-26-15
• Muzeum Gorlickiego Kopalnictwa Naftowego - kopalnia "Magdalena", ul. Krakowska
• Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów - oddział Galeria Sztuki "Dwór Karwacjanów" - ul. Wróblewskiego 10; tel. (0-18) 353-56-18

[edytuj] Pomniki

• Bohaterów Ziemi Gorlickiej przy ul. Hallera
• Wojciecha Biechońskiego w Parku Miejskim
• Dersława I Karwacjana przy ul. Wróblewskiego
• Ignacego Łukasiewicza przy ul. Kościuszki
• Ignacego Łukasiewicza przy ul. Wyszyńskiego
• Kazimierz Pułaskiego w Parku Miejskim
• Juliusza Słowackiego w Parku Miejskim
• Tereski - studnia na Rynku
• Pomnik Tysiąclecia przy ul. Legionów
• Krzyż Powstańców na cmentarzu parafialnym

[edytuj] Imię nosiły lub noszą

• Gorlice - drobnicowiec

[edytuj] Gorliccy parlamentarzyści

[edytuj] Posłowie na Sejm VI kadencji

• Witold Kochan - PO
• Barbara Bartuś - PiS

Gorlice mają również swojego przedstawiciela w Senacie. W wyborach parlamentarnych w 2007 Janusz Sepioł (PO) został wybrany senatorem VII kadencji w okręgu krakowskim, otrzymując 301 893 głosy.

[edytuj] Honorowi obywatele miasta

• Władysław Długosz - od 11 września 1913 r.
• Ks. Bronisław Świeykowski - od 4 lipca 1921 r.
• Włodzimierz Kunz - od 17 listopada 1994 r.
• Jerzy Hoffman - od 26 lutego 1999 r.
• Marian Zgórniak - od 25 kwietnia 2002 r.
• Ks. Prałat Józef Micek - od 19 lutego 2004 r.
• István Kovács - od 19 lutego 2004 r.

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

1. Józef Barut: Gorlice. Studium historyczno-urbanistyczne miasta. Brzozów, Muzeum Regionalne PTTK Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego im. Adama Fastnachta, zlec. Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach, 1991. ISBN 83-900130-2-9. 
2. Michał Klimecki: Gorlice 1915. Warszawa, "Bellona", 1991. ISBN 83-11-07938-2. 
3. Bronisław Świeykowski: Z dni grozy w Gorlicach, od 25.IX.1914 do 2.V.1915. Kraków, Druk. Narodowa, 1991. 

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Miasto Gorlice - Oficjalna strona WWW
• Muzeum Regionalne PTTK o. w Gorlicach
• strona Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów

• Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi

• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi