Rada Bezpieczeństwa ONZ

Z Wikipedii

Rada Bezpieczeństwa - jeden z sześciu organów głównych ONZ powołany na mocy Karty Narodów Zjednoczonych (jej istnieniu i kompetencjom poświęcono rozdział V, VI i VII KNZ)

Na Radzie Bezpieczeństwa ciąży główna odpowiedzialność za utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa na świecie. Podobnie jak Zgromadzenie Ogólne, może ona nakładać sankcje na państwa członkowskie.

Spis treści 1 Członkowie Rady Bezpieczeństwa 2 Postulaty rozszerzenia składu członkowskiego 3 Głosowanie w Radzie Bezpieczeństwa 4 Zobacz też 5 Linki zewnętrzne

[edytuj] Członkowie Rady Bezpieczeństwa

RB składa się z 5 stałych członków oraz 10 członków niestałych, wybieranych na 2 lata zgodnie z tzw. kluczem regionalnym (5 miejsc dla Afryki i Azji, 2 Ameryki Łacińskiej, 2 Europy Zachodniej i 1 Europy Środkowej). Teoretycznie państwa te powinny posiadać "szczególne zasługi w utrzymaniu międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa", w praktyce jednak decyduje parytet geograficzny.

CHRL jest reprezentowana w Radzie Bezpieczeństwa dopiero od 1971 r. Wcześniej w Radzie Chiny reprezentował przedstawiciel Tajwanu.

Aktualnie w skład Rady Bezpieczeństwa wchodzą:

• jako członkowie stali:
  •  Chińska Republika Ludowa,
  •  Francja,
  •  Rosja,
  •  Stany Zjednoczone,
  •  Wielka Brytania
• jako członkowie niestali:
  •  Belgia,
  •  Burkina Faso,
  •  Chorwacja,
  •  Indonezja,
  •  Kostaryka,
  •  Libia,
  •  Panama,
  •  Republika Południowej Afryki,
  •  Wietnam,
  •  Włochy

Dawniej w skład Rady Bezpieczeństwa wchodzili:

• jako członkowie stali:
  •  ZSRR (do 1991 r.)
  •  Republika Chińska (do 1971 r.)

[edytuj] Postulaty rozszerzenia składu członkowskiego

Obecnie prowadzone są prace nad ewentualnym rozszerzeniem liczby członków RB, wśród kandydatów na członków stałych wymienia się m.in. Niemcy, Japonię, Indie i Brazylię (G4). Żywo dyskutowana jest też kwestia powołania członków półstałych, którymi mogłyby zostać mocarstwa regionalne np. Włochy, Arabia Saudyjska, Nigeria, Egipt czy Pakistan. W Unii Europejskiej rozważano swego czasu, by prawa Wielkiej Brytanii i Francji scedować na całą Wspólnotę, nie zgodziły się na to jednak same zainteresowane państwa.

[edytuj] Głosowanie w Radzie Bezpieczeństwa

Rada przyjmuje uchwały większością 9 głosów spośród 15 członków. Wśród uchwał wyróżnia się uchwały dotyczące spraw proceduralnych oraz uchwały dotyczące innych spraw. W przypadku spraw innych do ważności uchwały wymagane są zgodne głosy członków stałych. Jednak w drodze zwyczaju wykształciła się zasada, że uchwała zostaje przyjęta także w wypadku, gdy żaden z członków stałych nie wyrazi sprzeciwu (pierwszy przypadek takiej interpretacji, niezgodnej z literalnym brzmieniem art.27 Karty Narodów Zjednoczonych, miał miejsce w 1950 r. w związku z interwencją ONZ w Korei). Do zawetowania rezolucji potrzeba więc determinacji jednego z członków stałych lub 7 głosów innych państw. Ten sposób głosowania jest powszechnie krytykowany, swą słabość ujawnił m.in. w trakcie kryzysu irackiego 2003, proponuje się więc, by wprowadzić tzw. podwójne weto (co najmniej 2 członków permanentnych musiałoby być przeciw, by decyzja nie weszła w życie).

W historii Rady Bezpieczeństwa najczęściej wetowali: Związek Radziecki (116), USA (42), Wielka Brytania (23), Francja (15) i Chiny (5, w tym raz przedstawiciel Republiki Chińskiej).

RB przedkłada ZO sprawozdania coroczne lub specjalne (art. 24, ust. 3), w artykule 26 zobowiązano ją zaś do poczynienia szczególnych kroków prowadzących do kontroli zbrojeń.

[edytuj] Zobacz też

• Rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ

[edytuj] Linki zewnętrzne

• główna strona Rady Bezpieczeństwa w portalu ONZ (en)