Samuel Agnon
Z Wikipedii
Szmuel Josef Agnon (właść. Szmuel Josef Czaczkes) (ur. 8 sierpnia 1887 w Buczaczu, (sam Agnon twierdził, że urodził się 8 sierpnia 1888, czego nie potwierdzają dokumenty) zm. 17 lutego 1970 w Jerozolimie) – prozaik izraelski. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1966. Wychowywał się w rodzinie o mocnych związkach z żydowską tradycją. Samouk. Od trzeciego do dziewiątego roku życia uczył się w trzech chederach, między innymi u ojca. Czytał literaturę galicyjskich Żydów oświeconych. Słuchał opowiadań matki o niemieckiej literaturze. Studiował język niemiecki i Talmud u prywatnych nauczycieli, a literaturę chasydzką w synagodze chasydów czortkowskich. Potem czytał niemieckich i skandynawskich autorów. W 1908 wyemigrował z Galicji (Buczacz, ówczesne Austro-Węgry) do Palestyny i osiadł w Jaffie. W latach 1913-1924 przebywał w Niemczech. W 1929 podczas arabskich rozruchów w Jerozolimie zniszczono jego ogromną bibliotekę. Zaczął pisać w wieku ośmiu lat. Pisał początkowo w języku jidysz, a od momentu osiedlenia w Palestynie w języku hebrajskim . Najbardziej znanym utworem w jidysz jest Toint-tanc (Taniec śmierci). W Palestynie zadebiutował opowiadaniami: Agunot(Porzucone żony) i Wehaja heakow lemiszor (Krzywe stanie się prostym). W czasie pobytu w Niemczech, wraz z Martinem Buberem, zamierzał wydać chasydzkie opowiadania. Część z nich wydali w zbiorze Polin. autor powieści i opowiadań obrazujących głównie środowisko chasydzkie z przełomu XIX i XX wieku. Źródła twórczości Agnona to: dzieje żydostwa w Galicji i jego źródła, wpółczesna literatura hebrajska i Wissenschaft des Judentums, literatura i kultura niemiecka i inne literatury europejskie.
[edytuj] Dzieła
- Porzucone żony (opowiadanie,1909)
- Pełny zbiór opowiadań Agnona (1931)
- Wydawanie za mąż (powieść1931, wersja druga 1937)
- Zwyczajna historia powieść1935)
- Gość na noc (powieść1939)
- Wczoraj przedwczoraj (powieść1945)
- Szira (powieść1971)
Zobacz też: Nagroda Nobla (polonica)
1901: Prudhomme • 1902: Mommsen • 1903: Bjørnson • 1904: F.Mistral, Echegaray • 1905: Sienkiewicz • 1906: Carducci • 1907: Kipling • 1908: Eucken • 1909: Lagerlöf • 1910: Heyse • 1911: Maeterlinck • 1912: Hauptmann • 1913: Tagore • 1915: Rolland • 1916: Heidenstam • 1917: Gjellerup, Pontoppidan • 1919: Spitteler • 1920: Hamsun • 1921: France • 1922: Benavente • 1923: Yeats • 1924: Reymont • 1925: Shaw • 1926: Deledda • 1927: Bergson • 1928: Undset • 1929: Mann • 1930: Lewis • 1931: Karlfeldt • 1932: Galsworthy • 1933: Bunin • 1934: Pirandello • 1936: O'Neill • 1937: Gard • 1938: Buck • 1939: Sillanpää • 1944: Jensen • 1945: G.Mistral • 1946: Hesse • 1947: Gide • 1948: Eliot • 1949: Faulkner • 1950: Russell • 1951: Lagerkvist • 1952: Mauriac • 1953: Churchill • 1954: Hemingway • 1955: Laxness • 1956: Jiménez • 1957: Camus • 1958: Pasternak • 1959: Quasimodo • 1960: Perse • 1961: Andrić • 1962: Steinbeck • 1963: Seferis • 1964: Sartre • 1965: Szołochow • 1966: Agnon, Sachs • 1967: Asturias • 1968: Kawabata • 1969: Beckett • 1970: Sołżenicyn • 1971: Neruda • 1972: Böll • 1973: White • 1974: Johnson, Martinson • 1975: Montale • 1976: Bellow • 1977: Aleixandre • 1978: Singer • 1979: Elitis • 1980: Miłosz • 1981: Canetti • 1982: García Márquez • 1983: Golding • 1984: Seifert • 1985: Simon • 1986: Soyinka • 1987: Brodski • 1988: Mahfuz • 1989: Cela • 1990: Paz • 1991: Gordimer • 1992: Walcott • 1993: Morrison • 1994: Oe • 1995: Heaney • 1996: Szymborska • 1997: Fo • 1998: Saramago • 1999: Grass • 2000: Gao • 2001: Naipaul • 2002: Kertész • 2003: Coetzee • 2004: Jelinek • 2005: Pinter • 2006: Pamuk • 2007: Lessing
