Pablo Neruda

Z Wikipedii

Laureat literackiej Nagrody Nobla
Pablo Neruda
ur. 12 lipca 1904 w Parral, Chile zm. 23 września 1973 w Santiago de Chile
Za rok	1971
Uzasadnienie	za poezję, która z nadzwyczajną siłą wyrażała los całego kontynentu
Kraj	Chile
Język	J. hiszpański
Poprzedni laureat	Aleksander Sołżenicyn
Następny laureat	Heinrich Böll

Pablo Neruda, właściwie Ricardo Eliecer Neftalí Reyes Basoalto (ur. 12 lipca 1904 w Parral w Chile, zm. 23 września 1973 w Santiago de Chile) – poeta chilijski. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1971. Neruda jest uważany za jednego z najwybitniejszych i najbardziej wpływowych poetów XX w. Kolumbijski pisarz, Noblista Gabriel García Márquez nazwał Pablo Nerudę największym poetą XX w. wszystkich języków.

Poeta jest autorem dwóch największych w historii publicznych odczytów autorskich, rekordowych pod względem zebranej widowni. 15 lipca 1945 Neruda czytał swoje prace na Estádio do Pacaembu w São Paulo w Brazylii w hołdzie komunistycznemu rewolucjoniście Luisowi Carlosowi Prestesowi, jego publicznością było ponad 100 tys. ludzi. Kiedy Neruda powrócił do Chile po odebraniu Nagrody Nobla prezydent Salvador Allende zaproponował podczas uroczystego powitania na Estadio Nacional de Chile w Santiago, aby poeta wyrecytował swoje wiersze w obecności ponad 70 tys. osób.

Spis treści 1 Twórczość 2 Dzieła 3 Ciekawostki 4 Linki zewnętrzne

[edytuj] Twórczość

Przeniknięta humanizmem twórczość Nerudy rozwijała się początkowo w kręgu tradycji modernistycznej (tomik Crepusculario 1923, erotyki Veinte poemas de amor y una canción desesperada 1924). W późniejszych zbiorach (Tentativa del hombre infinito 1926, Residencia en la tierra, t. 1–2 1933–35) zaznaczyły się wpływy surrealizmu i odrębny styl poetycki Nerudy, charakteryzujący się dynamizmem, oryginalną symboliką, plastycznością obrazów, nastrojami niepokojów i katastroficznych lęków.

Doznania z lat hiszpańskiej wojny domowej 1936–39 zainspirowały Nerudę do napisania poematu España en el corazón (1937), przeobrażając poetę z subiektywnego liryka i romantycznego wizjonera w wyraziciela rewolucyjnych idei społecznych i politycznych, który gwałtowne obrazy poetyckie i hermetyczną formę zastąpił spokojniejszą metaforyką i dydaktyzmem. Kulminacją tych tendencji jest Pieśń powszechna (1950, wyd. pol. 1954 w przekł. K.I. Gałczyńskiego i in.) — wielka epopeja walki wyzwoleńczej ludów Ameryki Łacińskiej, a zarazem hymn na cześć piękna jej przyrody.

W późniejszych zbiorach rozmach epicki ustąpił miejsca poezji codzienności (Odas elementales, t. 1–3 1954–57), niepokój — optymistycznej wierze w życie i miłość (Cien sonetos de amor 1957, Estravagario 1958), a żarliwe zaangażowanie polityczne — pogodnej i niepozbawionej humoru autorefleksji (Memorial de la Isla Negra, t. 1–5 1964).

Neruda był ponadto autorem dramatu Sława i śmierć Joachima Muriety (1967, wyst. pol. 1971) oraz pośmiertnie wydanych wspomnień: Wyznaję, że żyłem (1974, wyd. pol. 1976; kończy je opis przewrotu w Chile 1973 — rozdział Allende) i Para nacer he nacido (1978). W 1971 otrzymał Nagrodę Nobla. Jego prace przetłumaczono na kilkadziesiąt języków.

Pogrzeb poety, na który mimo działań władz przyszły tysiące Chilijczyków, stał się pierwszą tak liczną publiczną demonstracją przeciwko rządom junty Augusto Pinocheta.

Neruda należał do Komunistycznej Partii Chile.

[edytuj] Dzieła

• Pieśń świąteczna (1921)
• Rzecz o zmierzchu (1923)
• Dwadzieścia wierszy o miłości i jedna pieśń rozpaczy (1924)
• Ryzyko człowieka nieśmiertelnego (1926)
• Pobyt na ziemi I (1933)
• Pobyt na ziemi II (1933)
• Pobyt na ziemi III (1936)
• Pieśń powszechna (1950)
• Księga pytań

[edytuj] Ciekawostki

• Jorge Luis Borges nazwał go wyjątkowo podłym człowiekiem i wyjątkowo dobrym poetą.
• Postać Pablo Nerudy (grana przez Philippe Noiret) pojawia się we włoskim filmie "Il postino".
• Neruda przyjął swój pseudonim od nazwiska czeskiego poety i prozaika Jana Nerudy.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Twórczość Nerudy po polsku w serwisie Poema.art.pl
• Neruda na stronie Nagrody Nobla
• Fundacja Nerudy
• Serwis Uniwersytetu Chile o Pablo Nerudzie
• Wybrane wiersze nerudy po angielsku
• Celebrating Chilean Poet Pablo Neruda Wywiad Amy Goodman z Democracy Now! przeprowadzony z Martinem Espadą, poetą i profesorem na Uniwersytecie Massachusetts w Amherst. O Pablo Nerudzie, jako największym poecie XX wieku.
• Red Poppy Strona poświęcona politycznemu i społecznemu zaangażowaniu poety i roli, jaką odegrała jego twórczość.
• Poem #6 usłysz wiersz (hiszp.)
• Ode To My Socks usłysz wiersz (ang.)
• Tłumaczenia Nerudy na angielski