16 Kaszubska Dywizja Pancerna
Z Wikipedii
16 Kaszubska Dywizja Pancerna - związek taktyczny Sił Zbrojnych PRL.
W lipcu 1945 sformowano 16 Dywizję Piechoty, dyslokując dowództwo w Gdańsku-Wrzeszczu.
W 1949 na bazie 16 Dywizji Piechoty oraz dotychczas samodzielnych 1 pułku czołgów, 4 pułku czołgów ciężkich i 13 pułku artylerii pancernej sformowano 16 Kaszubską Dywizję Pancerną i przeniesiono ją do Elbląga, Braniewa, Malborka i Tczewa.
W 1952 przeformowano ją z kolei na 16 Kaszubską Dywizję Zmechanizowaną, a w 1955 – ponownie na 16 Kaszubską Dywizję Pancerną, której trzon stanowiły 1. i 58. Pułk Czołgów w Elblągu i 55 Pułk Zmechanizowany w Braniewie.
Na początku stanu wojennego 13 grudnia 1981 dywizja została przegrupowana do Warszawy.
Spis treści |
[edytuj] Skład
1960
Dowództwo - Elbląg
- 43 batalion łączności - Elbląg
- 1 pułk czołgów - Elbląg
- 58 pułk czołgów - Elbląg
- 14 pułk czołgów - Braniewo
- 55 pułk zmechanizowany - Braniewo
- 17 batalion rozpoznawczy - Elbląg
- 41 dywizjon artylerii haubic - Gdańsk
- 13 dywizjon artylerii przeciwlotniczej - Elbląg
- 4 dywizjon artylerii rakietowej - Malbork
- 47 batalion saperów - Tczew
[edytuj] Dowódcy
- płk Kazimierz Peste (1948–1949)
- płk Kazimierz Kryskow (1950)
- płk Mikołaj Kuźmienko (1950–1951)
- płk Jerzy Bolszak (1951–1954)
- płk Aleksander Ligaj (1955)
- płk Adam Badecki (1956)
- płk Zbigniew Michalski (1957–1959)
- gen. bryg. Eugeniusz Molczyk (1960–1962)
- gen. bryg. Piotr Przyłucki (1963–1968)
- gen. bryg. Edward Łańcucki (1969–1971)
- gen. bryg. Kazimierz Leśniak (1971–1974)
- gen. bryg. Mieczysław Dachowski (1975–1976)
- płk dr Ryszard Gajda (1976–1978)
- płk dypl. Henryk Szumski (1978)
- płk dypl. Władysław Kaleta (1978–1982)
- gen. bryg. Marian Sobolewski (1982–1986)
- płk dypl. Aleksander Poniewierka (1986–1988)
- płk dypl. Wojciech Kubiak (1988–1992)
[edytuj] Przeformowanie
Na początku lat 90. zostały wprowadzone dalsze zmiany organizacyjne. Dywizja przestała być związkiem pancernym, przechodząc na struktury dywizji zmechanizowanej. W 1990 przeformowano dywizję ponownie na 16 Kaszubską Dywizję Zmechanizowaną. W 1991 decyzją MON dywizja została pozbawiona wyróżnika Kaszubska. Od stycznia 1992 weszła w podporządkowanie Warszawskiego Okręgu Wojskowego.
W 1994 znowu zmieniono nazwę jednostki na 16 Pomorska Dywizja Zmechanizowana, pod którą istnieje do dziś.
[edytuj] Bibliografia
- Jerzy Kajetanowicz: Polskie Wojska Lądowe w latach 1945 -1960. Toruń 2004
[edytuj] Zobacz też
Korpus pancerne: 1 Drezdeński KPanc • 1 KPanc (1949-1951) • 2 Korpus Pancerny Dywizje pancerne: 5 DPanc • 10 DPanc • 11 DPanc • 16 DPanc • 19 DPanc • 20 DPanc • Brygady pancerne: 1 BPanc • 2 BPanc • 3 BPanc • 4 BPanc • 16 BPanc
Pułki czołgów: 1 pcz • 2 pcz • 3 pcz • 4 pczc • 5 pczc • 6 pczc • 8 pcz • 9 pcz • 10 pcz • 11 pcz • 13 pcz • 16 pcz • 18 pcz • 23 pcz • 24 pcz • 25 pcz • 26 pcz • 27 pcz • 28 pcz • 29 pcz • 35 pcz • 51 pcz • 60 pcz • 68 pcz • 73 pcz • Bataliony rozpoznawcze: 1 br • 2 br
Artyleria pancerna: pułki: 13 papanc • 24 papanc • 25 papanc • 27 papanc • 28 (23) papanc • 46 papanc • 49 papanc • 51 papanc • 52 papanc • dywizjony: 1 dapanc • 2 dapanc • 3 dapanc • 4 dapanc • 5 dapanc • 6 dapanc • 7 dapanc • 10 dapanc • 11 dapanc • 12 dapanc
Rodowód: Związek Patriotów Polskich * PSZ w ZSRR (1943-1944) * Armia Ludowa Instytucje centralne: Naczelne Dowództwo (1944) * Sztab Główny ND * Główny Sztab Formowania * Szefostwo Mobilizacji i Uzupełnień * Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy * Główne Kwatermistrzostwo Formacje: Piechota na froncie wsch. * Broń pancerna na froncie wsch. * Artyleria na froncie wsch. Wojska Ochrony Pogranicza * Wojskowa Służba Wewnętrzna
Struktura organizacyjna: OdB 1 Korpusu PSZ w ZSRR * OdB WP wiosną 1945 * OdB WP w 1949 * OdB WP w okresie stalinizmu * OdB WP na przełomie lat 50/60 XX w. * OdB WP schyłku PRL
Działania bojowe: Bitwa pod Lenino * Przyczółek warecko-magnuszewski * Szarża pod Borujskiem * Bitwa o Kołobrzeg * GO Rzeszów * Akcja Wisła * GO Wisła * Operacja Dunaj
Stalinizm w wojsku: Główny Zarząd Informacji * Obława augustowska * Proces Tatar-Utnik-Nowicki * Proces generałów * Uroczysko Baran * Wojskowy Korpus Górniczy
Szkolnictwo wojskowe: ASG * WAP * WAT * WSOWOP * SOR * TOSWLot * COS WSW
Agenturalny Wywiad Operacyjny * Front Polski * Oddział II SG WP * Oficer polityczny * Viritim * Wojskowa Centrala Handlowa * Żołnierz Wolności