Brezno
Z Wikipedii
Współrzędne: 48°48'13" N 19°38'17" E
| Brezno | |
| Państwo |  Słowacja |
| kraj | bańskobystrzycki |
| burmistrz | Joroslav Demian |
| Powierzchnia | 121,96 km² |
| Położenie | 48° 48' 13 '' N 19° 38' 17 '' E |
| Wysokość | 498 m n.p.m. |
| Ludność (2003) • liczba ludności • gęstość |
22 573 185,08 os./km² |
| Nr kierunkowy | 0 48 |
| Tablice rejestracyjne | BR |
| Miasta partnerskie |  Meudon,  Nový Bydžov,  Ciechanów |
|
Położenie na mapie kraju
  Brezno
|
|
| Strona internetowa miasta | |
Brezno (1927-1948 Brezno nad Hronom, niem. Bries[en], węg. Breznóbánya) - miasto powiatowe w środkowej Słowacji, w kraju bańskobystrzyckim, w historycznym regionie Horehronie.
Brezno leży na wysokości 496 m n.p.m. nad Hronem, w Kotlinie Brezneńskiej, miedzy pasmami Niżnych Tatr i Rudaw Weporskich. Liczba mieszkańców miasta wynosi 22 875 osób [2002], powierzchnia miasta - 129,2 km². Współrzędne geograficzne 49°48'14 N, 19° 38' 37 E. Dzieli się na dzielnice:
- Brezno,
- Bujakovo,
- Mazorníkovo,
- Predné Halny,
- Zadné Halny.
Przez Brezno przebiega słowacka droga krajowa nr 66 z Bańskiej Bystrzycy do Popradu, z którą łączą się lokalne drogi nr 529 z Hriňovej i nr 530 z Tisovca. Przez miasto przebiega również linia kolejowa z Bańskiej Bystrzycy do Margecan.
Okolice Brezna były zamieszkane już w młodszej epoce kamiennej i w epoce brązu. Odnaleziono również ślady starych osad słowiańskich. Po odkryciu w XII wieku na obszarze Rudaw Słowackich bogatych złóż rud metali królowie węgierscy zaczęli tu osiedlać górników z Niemiec. Jednym z ich osiedli było Brezno, o którym pierwsza wzmianka pochodzi z 1265 r. W 1380 r. Brezno otrzymało prawa miejskie. Wytyczono też plan działek miejskich w regularnym układzie szachownicowym. Na dziejach miasta zaciążyły konflikty z rodem Dóczy - panami włości Slovenská Ľupča, który nawet w 1488 r. spalili Brezno. Później miasto ucierpiało od najazdów tureckich.
W okolicy miasta wydobywano złoto, srebro i miedź. W XVI wieku zaczęto wydobywać również rudę żelaza oraz wytwarzać potrzebny do wytopu żelaza węgiel drzewny. W 1655 r. cesarz Ferdynand III Habsburg podniósł Brezno do rangi wolnego królewskiego miasta górniczego. W XVII i XVIII wieku, wobec powolnego wyczerpywania się złóż, w mieście rozwinęło się rzemiosło, a także nabrało znaczenia rolnictwo. W XVIII wieku plagą okolic byli zbójnicy. W ciągu XVIII wieku górnictwo stopniowo traciło znaczenie ze względu na nieopłacalność wydobycia. Głównym zajęciem mieszkańców stał się wyrób węgla drzewnego dla hut regionu, garbarstwo i farbiarstwo płótna, a w XIX wieku - rzemiosło oraz hodowla owiec i bydła. W tym okresie bryndza z Brezna stała się słynna w całych Węgrzech.
W XIX wieku Brezno było jednym z ośrodków słowackiego odrodzenia narodowego. W 1895 r. wybudowano linię kolejową do Bańskiej Bystrzycy. W 1910 miasto liczyło 4,2 tys. mieszkańców, z czego 3,1 tys. Słowaków i 1,0 tys. Węgrów. W okresie międzywojennym Brezno było małym rzemieślniczo-rolniczym miasteczkiem. W latach 1932, 1933 i 1936 miały tu miejsce głosne strajki robotników leśnych. Po II wojnie światowej w mieście rozwinięto przemysł budowlany, drzewny i włókienniczy.
Do zabytków Brezna należą:
- zespół zabudowy rynku z barokowo-klasycystycznymi kamienicami, klasycystycznym ratuszem z lat 1779-1780 i również klasycystyczną miejską wieżą z 1830 r.;
- klasztor pijarów;
- klasycystyczne kościoły: rzymskokatolicki i ewangelicki;
- synagoga.
W Breźnie znajduje się interesujące Muzeum Horehronia (słow. Horehronské múzeum), które oprócz pamiątek z dziejów miasta i powiatu gromadzi również zbiory etnograficzne (stroje ludowe, tkaniny, hafty, wyroby drewniane i in.).
Linki zewnętrzne:
