Brzuska

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°46' N 22°29' E49.7666667 22.4833333 (Brzuska)

Brzuska
Województwo	podkarpackie
Powiat	przemyski
Gmina	Bircza
Położenie	49° 46'  N 22° 29'  E
Strefa numeracyjna (do 2005)	16
Tablice rejestracyjne	RPR
Położenie na mapie Polski Brzuska

Brzuska (ukr.: Березка) - wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Bircza, na Pogórzu Przemyskim, nad potokiem Stupnica.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Spis treści 1 Historia 2 Sołtysi 3 Demografia 4 Przypisy 5 Linki zewnętrzne 6 Galeria

[edytuj] Historia

We wsi odkryto ślady osadnictwa wczesnośredniowiecznego. Pierwsze informacje pisane o wsi pochodzą z 1418. Miejscowość należała do Kmitów i należała do klucza bachowskiego. Od 1754 do Humnickich, i należała do nich do 1841. W XVIII w. powstała tu huta szkła, której pracownicy utworzyli nową osadę - Hutę Brzuskę.

We wsi znajdowała się drewniana greckokatolicka cerkiew pod wezwaniem św. Mikołaja, zbudowana w 1792, odnowiona w 1930. W 1984 spaliły się pozostałości cerkwi, zachował się tylko greckokatolicki cmentarz.

11 kwietnia 1945 wieś stała się widownią tragicznych wydarzeń: oddziały AK i BCh wraz z okolicznymi polskimi chłopami zamordowały około 180 mieszkańców Brzuski, z czego prawie połowę stanowiły kobiety i dzieci^[1][2]. Zamordowano również miejscowego greckokatolickiego proboszcza, Ołeksija Biłyka, wraz z rodziną. Osoby ocalałe z pogromu zostały przesiedlone na mocy polsko-ukraińskiego porozumienia na Ukrainę.

W tym samym dniu zamordowano również wiele osób w sąsiednich wioskach: Sufczyna - 26 osób, i Bachów - od 70 od 100 osób^[3] .

Z Brzuski pochodzi matka biskupa Włodzimierza Juszczaka.

[edytuj] Sołtysi

• Andrij Melnyk
• Jan Sokół
• Stanisław Błaszkowski
• Jan Antochów
• Janusz Stadnik
• Tadeusz Kołcz

[edytuj] Demografia

• 1785 - 460 grekokatolików, 151 rzymskich katolików i 20 żydów
• 1840 - 750 grekokatolików
• 1859 - 669
• 1879 - 779
• 1899 - 1004
• 1926 - 1235 grekokatolików
• 1938 - 1301 grekokatolików, 67 żydów oraz 2164 rzymskich katolików (ta ostatnia liczba to dane dla całej parafii rzymskokatolickiej w Sufczynie, obejmującej: Sufczynę, Brzuskę, Hutę Brzuskę i Jasienicę Sufczyńską)

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Gazeta.pl:forum:Bircza, Lista pomordowanych 11 kwietnia 1945 na podstawie Archiwum Państwego w Przemyślu: cz. I cz. II cz. III cz. IV
2. ↑ Archiwum Państwowe w Przemyślu, SPP 1944-1950, Teczka: Sprawy ogólne bezpieczeństwa Sygn. 64, k. 41. Lista ta została również opublikowana przez tygodnik "Nasze Słowo" w dniu 30 kwietnia 2006
3. ↑ Grzegorz Motyka - "Tak było w Bieszczadach", s. 254

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi

• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi

[edytuj] Galeria

Ukraińska kapliczka w Brzusce	Main Brzuska road in Poland.jpg Widok ogólny wsi	Cemetery marker.jpg Krzyż umamiętniający zbiorowy mord	Bilyk grave.jpg Grób zamordowanego księdza Biłyka
Unmarkd grave.jpg Nieznany grób z greckokatolickiego cmentarza

To jest tylko zalążek artykułu związanego z woj. podkarpackim. Jeśli możesz, rozbuduj go.