Chalcedon (minerał)

Z Wikipedii

Chalcedon

chalcedon

agat

chryzopraz

Chalcedon to minerał, odmiana skrytokrystalicznej, kwarcowej krzemionki (SiO₂) o włóknistej strukturze.
Nazwa pochodzi od miasta Chalcedon – położonego nad Bosforem w Azji Mniejszej i dotyczy właściwie tylko mlecznych lub opalizujących okazów. Tworzy wiele barwnych odmian o zastosowaniu gemmologicznym. Minerał pospolity, szeroko rozpowszechniony.

[edytuj] Właściwości

Wzór chemiczny: SiO₂ - dwutlenek krzemu
Układ krystalograficzny: trygonalny,
Twardość w skali Mohsa: 6,5-7
Łupliwość: brak (niełupliwy)
Rysa: biała
Przełam: nierówny, muszlowy
Gęstość: 2,55 – 2,65 zazwyczaj 2,6 g/cm³
Barwa: bezbarwny lub różnokolorowe zabarwienia (szary, sinoniebieski, żółtawy, brunatny) – tworzy wiele różnobarwnych odmian, noszących inne nazwy gemmologiczne lub handlowe.
Połysk: woskowy, tłusty
Pokrój skupienia: zbite, naciekowe, płytkowe, nerkowate, kuliste, nieregularne

Już niewielki wzrost temperatury lub dłużej działające promienie słoneczne mogą spowodować u niektórych odmian zmianę ich barwy z żółtej lub brązowej na czerwoną lub pomarańczową. Przeważnie występuje w formie nerkowatej, groniastej, skorupowej lub naciekowej (stalaktyty). Często tworzy żyły, geody a niekiedy konkrecje. Jest przeświecający, czasami przezroczysty. Stanowi składnik wielu skał np., chalcedonitów, jaspisów, lidytów, krzemieni. Niekiedy wykazuje iryzację o charakterze opalescencji. Często zawiera wrostki różnych minerałów, które zmieniają jego barwę np. miki, chloryty, hematyt, goethyt (getyt), chryzokola, minerały ilaste.

[edytuj] Odmiany chalcedonu

agat, agat mszysty, chryzopraz, praz, heliotrop, karneol, onyks, sard, sardonyks, plazma, damsonit, Chalcedon żółty, chalcedon mleczny, chalcedon niebieski,

[edytuj] Występowanie

Występuje w skałach wulkanicznych - melafirach, bazaltach, ryolitach, andezytach, dacytach. Stanowi produkt wietrzenia serpentynitów, niekiedy powstaje w wyniku przekrystalizowania opalu. .

Miejsca występowania: Urugwaj, Brazylia - Rio Grande do Sul, Urugwaj. Indie – Wyżyna Dekan, Bombaj, Arabia Saudyjska, Jemen, Rosja – Kaukaz, Ural, Zabajkale, Sachalin, Kamczatka, Kazachstan, Mongolia, Kanada – Nowa Szkocja, Ontario, USA – Floryda, Oregon, Arizona, Kolorado, Idaho, RPA, Botswana , Słowacja, Islandia, Niemcy, Rumunia.

Polska - okolice Szklar (chryzopraz), Złotoryi i Lwówka (agat), Wałbrzycha (karneol).

[edytuj] Zastosowanie

już 8000 lat temu wyrabiano z niego narzędzia (znany z wykopalisk archeologicznych).
w starożytności wykonywano z niego pieczęcie, portrety (kamee).
obecnie jest stosowany do produkcji wyrobów jubilerskich
mechanice precyzyjnej.
atrakcyjny i ceniony kamień kolekcjonerski oraz ozdobny
kamień okładzinowy
surowiec do wyrobu agatowych moździerzy oraz kul do młynów kulowych