Czerniowce

Z Wikipedii

Współrzędne: 48°18' N 25°56' E48.3 25.9333333 (Czerniowce)

Czerniowce
Herb Czerniowców
Państwo	Ukraina
obwód	czerniowiecki
Powierzchnia	153 km²
Położenie	48° 18' N 25° 56' E
Wysokość	248 m n.p.m.
Ludność (2005) • liczba ludności • gęstość	242 300 1547 os./km²
Nr kierunkowy	+380 37(2)
Kod pocztowy	58000
Położenie na mapie kraju Czerniowce
Strona internetowa miasta

Czerniowce (ukr. Чернівці, jid. טשערנאָוויץ, rum. Cernăuţi, niem. Czernowitz/Tschernowitz) - miasto w południowo-zachodniej części Ukrainy w Bukowinie północnej nad Prutem.

Spis treści 1 Historia 2 Zabytki 3 Znane osoby związane z Czerniowcami 4 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Pierwsza wzmianka historyczna z 1408. Wykopaliska wskazują, że w XII wieku na terenie miasta istniała osada. Od połowy XIV wieku część Mołdawii, często najeżdżanej przez Tatarów i Turków. Od XVI wieku miasto znajdowało się na terytorium Turcji.

Miasto zostało przyłączone do Austrii w 1775 r., w 1849 stało się stolicą Bukowiny (jako kraju koronnego Habsburgów). W drugiej połowie XIX wieku liczne osadnictwo niemieckie. Podczas I wojny światowej zajęte przez Rosjan w kwietniu 1916, przez półtora roku było na linii frontu. W latach 1918-1940 należało do Rumunii pod nazwą Cernǎuţi. W 1930 roku - miasto miało 112.427 mieszkańców, a skład narodowościowy przedstawiał się następująco: Żydzi - 38%, Rumuni - 27%, Niemcy - 15%, Ukraińcy (Rusini) - 10%, Polacy - 8%, Rosjanie - 1,3%. Latem 1940 przyłączone do ZSRR jako Czernowice. W latach 1941-1944 ponownie należało do Rumunii. Zdobyte przez Armię Czerwoną w 1944, przemianowane na Czerniowce. W latach 1945-1991 część Ukraińskiej SRR, od 1991 należy do Ukrainy i jest stolicą obwodu czerniowieckiego. Miasto zamieszkiwało 228 tys. osób w 2004.

[edytuj] Zabytki

• 3 cerkwie drewniane z XVII i XVIII w.,
• cerkiew kamienna z XVIII w.,
• kościół rzymskokatolicki wzniesiony w latach 1786-1814,
• budynek dawnej synagogi Tempel (wybudowanej w latach 1873-1878 w stylu mauretańskim wg. projektu Juliana Zachariewicza); od 1959 mieści kino "Czerniowce",
• gmach zespołu uniwersyteckiego (dawny pałac metropolity Bukowiny wraz z budynkiem dawnego seminarium i cerkwi seminaryjnej),
• budynek teatru 1905 architekci Fellner i Hellmer - na wzór teatru w Fürth.

[edytuj] Znane osoby związane z Czerniowcami

• Alojzy Alth - polski geolog i paleontolog, urodzony w Czerniowcach
• Aharon Appelfeld (1932) - pisarz izraelski, urodzony w Czerniowicach
• Rose Ausländer (1901-1988) - niemieckojęzyczna poetka żydowska, tłumaczka z angielskiego i jidysz; urodzona w Czerniowcach
• Paul Celan (1920-1970) - niemieckojęzyczny poeta żydowski; urodzony w Czerniowcach
• Erwin Chargaff (1905-2002) - chemik austriacki; urodzony w Czerniowcach
• Odo Dobrowolski (1883-1917) - polski malarz; urodzony w Czerniowcach
• Walerian Hildegard Orłowski (1893-1940) - podpułkownik Wojska Polskiego; zamordowany w Katyniu
• Józef Kruźlewski (1856-1939?) - generał brygady Wojska Polskiego, urodzony w Czerniowcach
• Jan Piotr Łuczyński (1816-1855) - polski malarz; urodzony w Czerniowcach
• Icyk Manger (1901-1969) - poeta i dramaturg żydowski; urodzony w Czerniowcach
• Józef Machowski (1890-1980) - polski prawnik, filatelista; urodzony w Czerniowcach
• Eusebius Mandyczewski (1857-1929) - muzykolog austriacki; urodzony w Czerniowcach
• Selma Meerbaum-Eisinger (1924-1942) - pisarka żydowska; urodzona w Czerniowcach
• Karol Mikuli (1819-1897) - pianista i kompozytor; urodzony w Czerniowcach
• Jan Mikulicz-Radecki (1850-1905) - chirurg; urodzony w Czerniowcach
• Wojciech Rubinowicz (1889-1974) - polski fizyk-teoretyk; urodzony w Sadagórze k. Czerniowiec; studiował 1908-1916 na uniwersytecie w Czerniowcach
• Eliezer Steinbarg (1880-1932) - bajkopisarz żydowski; zmarł w Czerniowcach
• Teresa Wiszniowska (1942-2006) - polski biolog; urodzona w Czerniowcach

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Radziecka mapa topograficzna 1:100 000
• zdjęcia Czerniowiec
• O Czerniowcach w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich