Czesław Słania
Z Wikipedii
Czesław Słania (ur. 22 października 1921 w Czeladzi, zm. 17 marca 2005 w Krakowie), grawer polski, wybitny projektant znaczków pocztowych i banknotów, od 1959 działający w Szwecji.
W czasie II wojny światowej był oficerem Armii Ludowej. W 1945 rozpoczął studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie; podczas studiów wykonał m.in. rysunki do atlasu anatomicznego. Po ukończeniu nauki (1950) podjął pracę w Wytwórni Papierów Wartościowych w Warszawie jako grawer, zaprojektował także pierwsze znaczki. W 1956 wyjechał do Szwecji, gdzie po kilku latach pracy w firmie reklamowej związał się z Pocztą Szwedzką.
Pierwszym zaprojektowanym przez niego w Szwecji znaczkiem był wizerunek poety Gustava Frodinga (z okazji 100-lecia urodzin w 1960). Dla poczty szwedzkiej zaprojektował ponad 300 znaczków, m.in. serie poświęcone 90. urodzinom króla Gustawa VI Adolfa, podróżom Linneusza, grzybom, motylom, badaniom morskim. Łącznie - także dla poczt innych krajów, w tym Polski - wykonał ponad 1000 projektów znaczków (m.in. w Danii, Grenlandii, Wyspach Owczych, Islandii, Monaku, Niemczech, Francji, Belgii, San Marino, Szwajcarii, Australii, USA, Chinach, Tajlandii, Watykanie, ONZ). Dorobek ten sprawił, że jego nazwisko wpisano do Księgi Rekordów Guinnessa jako twórcy rekordowej liczby wygrawerowanych znaczków pocztowych. Został uhonorowany tytułem nadwornego grawera króla Szwecji (1972), królowej Danii i księcia Monaco.
Tematyka prac filatelistycznych Czesława Słani obejmowała portrety (panujących, noblistów, aktorów i inne), florę i faunę, historię i kulturę. Prywatnie wykonywał projekty, które nie znalazły się później w obiegu, m.in. serię poświęconą walkom o zawodowe mistrzostwo świata w boksie oraz portret Jana Pawła II. Na wielu znaczkach umieszczał tzw. tajnopisy, ukryte w tle nazwiska przyjaciół lub członków rodziny. Swoje prace często prezentował na wystawach filatelistycznych, zbierając liczne nagrody (Nagroda Roberta Stolza za serię Muzyka w Szwecji, przyznana w 1984 przez Philatelistic Music Circle; nagrody za najładniejsze znaczki roku w Szwecji; nagroda za najładniejszy znaczek świata - szwedzki znaczek Balet, 1979). Pierwszą Szwedzką Akademię Sztuki Filatelistycznej, powołaną w 1981, nazwano jego imieniem; w kilku krajach założono specjalne grupy studyjne analizujące jego metody pracy, w Danii wydano katalog Mestaren Czesław Słania. Biografi och Katalog.
Obok projektów filatelistycznych zajmował się projektowaniem banknotów. Z jego usług korzystały w tym względzie Argentyna, Belgia, Brazylia, Dominikana, Izrael, Kanada, Kazachstan, Litwa, Portugalia i Wenezuela. Ponadto grawerował ekslibrisy, plakietki, medale, wykonywał prace dla związków i organizacji polonijnych. W czasach życia w Krakowie wraz z swoim przyjacielem Czesławem Konkiewiczem lubili spędzać czas na starym mieście krakowskim. Został m.in. odznaczony szwedzkim Złotym Medalem Królewskim, duńskim Krzyżem Rycerskim Dannebrogen, Krzyżem św. Karola (Monaco). W 1999 rodzinna Czeladź przyznała mu tytuł honorowego obywatela.
Pochowany w marcu 2005 r. na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
[edytuj] Bibliografia
- Agata i Zbigniew Judyccy, Polonia. Słownik biograficzny, Warszawa 2000. ISBN 83-01-13186-1.
- Mieczysław A. Lipiński, Czesław Słania :bthe engraver of the Swedish Court ; his life and work , Copenhagen 1977.
- Janusz Dunst, Czesław Słania - Geniusz Rytu, Katalog prac, Bytom 2007. ISBN 83-88352-41-5.
