Dejan Savićević
Z Wikipedii
Dejan Savićević (ur. 5 września 1966 w Titogradzie) były piłkarz czarnogórski grający na pozycji ofensywnego pomocnika, a po zakończeniu kariery trener piłkarski. W trakcie kariery piłkarskiej mierzył 182 cm wzrostu i ważył 78 kg. Nosił przydomek "Il Genio".
Spis treści |
[edytuj] Kariera klubowa
[edytuj] Początki w Titogradzie
Savićević urodził się w Titogradzie, obecnie zwanym Podgoricą, jako syn Vladimira Savićevicia i Vojislavy Đurović. Już od dziecka wykazywał smykałkę do futbolu i jego pierwszym klubem był szkolący juniorów OFK Titograd. Mając niespełna 16 lat trafił do jednego z najbardziej znanych klubów Czarnogóry, Budućnosti Tigorad. W pierwszej lidze Jugosławii Dejan zadebiutował w 1983 roku, a jego klub z trudem utrzymał się w lidze zajmując 14. pozycję. W kolejnym sezonie (1983/1984) sytuacja klubu była podobna. Budućnost ponownie walczyła o utrzymanie, a Dejan grywał już więcej, ale wciąż był jeszcze zbyt młodym zawodnikiem, by przedrzeć się do pierwszej jedenastki. Zdołał zdobyć jednak swojego premierowego gola w lidze, a łącznie rozegrał 7 meczów. Sezon 1984/1985 był już jednak dużo bardziej udany. 18-letni wówczas Savićević był jednym z odkryć ligi, wywalczył miejsce na środku pomocy klubu z Titogradu i zdołał zdobyć 6 bramek w lidze (rozegrał 29 meczów). Klub jednak rok w rok walczył o utrzymanie i nie odnosił przez to większych sukcesów. Status gwiazdy Budućnosti Dejan potwierdził w sezonie 1985/1986, gdy stał się z 10 bramkami najlepszym strzelcem klubu. Także w dwóch kolejnych sezonach Dejan popisywał się skutecznością. Dorobek bramkowy w sezonie 1986/1987 to 9 bramek, zaś 1987/1988 to 10. Opuszczając zespół Budućnosti miał na koncie 130 rozegranych meczów i 36 bramek.
[edytuj] Crvena Zvezda Belgrad
Latem 1988 Savićeviciem interesowały się już wówczas wszystkie kluby z czołówki ekstraklasy jugosłowiańskiej z belgradzkimi Crveną Zvezdą, Partizanem, a także Hajdukiem Split, Dinamem Zagrzeb i Vojvodiną Nowy Sad na czele. Dejan miał trudności w wyborze właściwej oferty i ostatecznie wybrał Crveną Zvezdę. Jednak stracił cały sezon 1988/1989, gdyż był zmuszony odbyć służbę wojskową w jugosłowiańskiej armii. Latem 1989 powrócił do piłki nożnej i z miejsca stał się podstawowym graczem „Czerwonej Gwiazdy”. Był czołową postacią klubu, który wywalczył dublet na jugosłowiańskich boiskach – mistrzostwo oraz Puchar Jugosławii. Savićević rozegrał wówczas 29 meczów zdobywając 10 goli.
Przełom w karierze Dejana nastąpił jednak rok później. Drużyna prowadzona przez trenera Ljupko Petrovicia robiła furorę w Pucharze Mistrzów. W pierwszej rundzie z kwitkiem odprawiła szwajcarski Grasshoppers Zurych, w drugiej stała się pogromcą szkockiego Rangers F.C.. W ćwierćfinale Crvena Zvezda w pierwszym meczu pokonała 3:0 mistrza NRD Dynamo Drezno. W rewanżu w Dreźnie prowadziła 2:1, jednak na skutek zamieszek na trybunach mecz został przerwany w 78. minucie i ostatecznie zweryfikowany jako walkower 3:0 dla Jugosłowian. Także w półfinale Savićević ze swoim klubem grał wspaniale. Pokonali oni na wyjeździe Bayern Monachium 2:1, a w rewanżu zremisowali 2:2 i to właśnie piłkarze belgradzkiego klubu awansowali do finału. 29 maja 1991 na Stadio San Nicola w Bari w meczu z Olympique Marsylia przez 90 minut utrzymywał się rezultat 0:0 (Dejan Savićević w 84 minucie został zmieniony przez Vladę Stošicia) i podobnie było w dogrywce. O wyniku meczu zadecydowały rzuty karne, w których "Czerwona Gwiazda" wygrała 5:3 i stała się pierwszym jugosłowiańskim klubem, który zdobył to trofeum. Na boiskach Jugosławii Crvena Zvezda także nie miałasobie równych i po raz drugi z rzędu została mistrzem kraju. W swoim drugim mistrzowskim sezonie Savićević rozegrał 25 ligowych meczów i zdobył 8 goli. Podsumowaniem udanego roku 1991 było to, że Dejan jako lider swojego zespołu został uhonorowany przez czasopismo France Football drugim miejscem w plebyscycie na Najlepszego Piłkarza Europy ("Złotą Piłkę" dostał wówczas Jean-Pierre Papin grający w pokonanej przez Crveną Zvezdę Olympique Marsylia). 8 grudnia 1991 Dejan zdobył z belgradzkim klubem kolejne trofeum, jakim był Puchar Interkontynentalny. W meczu tym Jugosłowianie wygrali z chilijskim Colo Colo Santiago 3:0. Savićević zagrał w tamtym spotkaniu 90 minut.
W "Czerwonej Gwieździe" Dejan grał jeszcze przez jeden sezon, w którym to po raz trzeci z rzędu klub o bialo-czerwonych barwach wywalczył tytuł mistrza kraju oraz drugi raz w karierze tamtejszy puchar. W sezonie 1991/1992 rozegrał 22 mecze w lidze i strzelił 5 bramek.
[edytuj] AC Milan
Latem 1992 zainteresowanie Dejanem w Europie było ogromne. Do Belgradu wpływały nowe oferty, aż ostatecznie Savićević wybrał tą z Mediolanu podpisując kontrakt z tamtejszym AC Milan. Warto dodać, że Milan interesował się Savićeviciem jeszcze w sezonie 1989/90, gdy Milan wygrał w karnych ze Crveną Zvezdą mecz w Pucharze Europy. Jego pierwszy sezon w barwach rosso-nerich nie był udany. Crvena Zvezda nie otrzymała żadnych pieniędzy za Dejana, gdyż ONZ naniósł sankcje na Jugosławię i wszystkie kwoty, które jugosłowiańskie kluby otrzymały na początku lat 90. za swoich piłkarzy, zostały zamrożone. Początkowo Dejan miał problemy z aklimatyzacją we Włoszech, toteż w całym sezonie rozegrał 10 meczów, zdobywając 4 bramki i w pewnym stopniu przyczynił się do wywalczenia przez mediolański klub tytułu mistrza Włoch. W następnym sezonie Savićević stał się już podstawowym zawodnikiem Milanu. Dejan błysnął zwłaszcza w Pucharze Europy, w którym Milan najpierw wygrał rozgrywki grupowe, a potem w półfinale pokonał 3:0 AS Monaco. 18 maja 1994 na Stadionie Olimpijskim w Atenach rosso-neri podejmowali Barcelonę. Mecz ten przeszedł do historii, Milan wygrał aż 4:0, a Savićević rozegrał jedno z najlepszych spotkań w swojej karierze. W 47. minucie spotkania zdobył bramkę na 3:0, kiedy to strzałem spod linii autowej przelobował Andoniego Zubizarretę. Był to jego drugi w karierze zdobyty Puchar Europy. Po tym spotkaniu prezes Milanu, Silvio Berlusconi, ochrzcił Dejana przezwiskiem „Il Genio” (Geniusz)[potrzebne źródło]. Na dokładkę Milan wywalczył także mistrzostwo Serie A, w której Dejan rozegrał 20 meczów i nie zdobył bramki.
W sezonie 1994/1995 Milan w Serie A grał słabiej niż w poprzednim sezonie. Zajął dopiero 4. miejsce w lidze, Dejan nie rozegrał dużej liczby meczów, gdyż w drugiej części sezonu pauzował kilka kolejek z powodu kontuzji. Ogółem w całym sezonie zdobył 9 bramek w 19 meczach. Dużo lepiej mediolańczycy spisywali się w europejskich pucharach. Sezon zaczęli od zdobycia Superpucharu Europy, w którym pokonali Arsenal F.C.. Także w Lidze Mistrzów szło im dobrze. Savićević powiódł swoich kolegów do trzeciego kolejnego finału tych rozgrywek. Jednak 24 maja 1995 w finale w Wiedniu Savićević nie zagrał z powodu kontuzji i jak się później okazało, było to poważne osłabienie Milanu, który przegrał z Ajaksem Amsterdam 0:1 po golu Patricka Kluiverta w 85. minucie spotkania.
W sezonie 1995/1996 Savićević po raz trzeci w karierze sięgnął z Milanem po scudetto. Rzoergał wtedy 23 mecze i strzelił 6 bramek dla swojej drużyny. Z Pucharu UEFA mediolańczycy odpadli jednak w ćwierćfinale po dwumeczu z Girondins Bordeaux. Kolejne sezony to już jednak coraz gorsza gra zarówno Savićevicia i jego kolegów. Sezon 1996/1997 Milan grał słabo i niemalże do końca sezonu bronił się przed spadkiem. Ostatecznie czerwono-czarni zajęli 11 miejsce z 6 punktami przewagi nad piętnastym w tabeli Cagliari Calcio, które spadło do Serie B. Dejan znów przez jakis czas leczył kontuzję i w sezonie pojawił się na boisku 17-krotnie zdobywając 1 bramkę. W sezonie 1997/1998 Dejan stracił miejsce w składzie i sporadycznie pojawiał się na boisku – zagrał tylko w 8 ligowych meczach, co nieznacznie pomogło Milanowi w zajęciu 10. miejsca, co potwierdziło dwuletni kryzys tego klubu. Po sezonie Savićević zakończył swoją 6-letnią przygodę z Serie A i postanowił nie przedłużać kontraktu z Milanem.
[edytuj] Końcowe lata kariery piłkarskiej
Od czerwca do stycznia 1999 Savićević pozostawał bez przynależności klubowej i wówczas zdecydował się wrócić do Crvenej Zvezdy. Powrót do Belgradu okazał się jednak niewypałem i Savićević rozegrał tylko 3 mecze ligowe, a Crvena Zvezda w lidze uległa Partizanowi Belgrad i Obiliciowi Belgrad zajmując dopiero 3. miejsce w lidze, co uważane jest tam za porażkę. Po sezonie Dejan odszedł do austriackiego Rapidu Wiedeń. W Rapidzie po części odbudował swoją formę i w sezonie 1999/2000 zdołał zdobyć 11 bramek w Bundeslidze w 22 meczach. Rapid zajął wówczas 3. miejsce w lidze. Sezon 2000/2001 jak się później okazało był ostatnim w karierze Savićevicia. W Rapidzie zagrał 22 mecze, strzelił 7 goli i wywalczył wicemistrzostwo kraju, a w maju 2001 na skutek kolejnej kontuzji zdecydował się zakończyć swoją piłkarską, pełną sukcesów karierę.
[edytuj] Kariera klubowa w liczbach
[edytuj] Kariera reprezentacyjna
W reprezentacji Jugosławii Savićević zadebiutował 29 października 1986 roku w wygranym 4:0 meczu z Turcją rozegranym w ramach kwalifikacji do Euro 88. Zmienił w drugiej połowie Bośniaka Harisa Škoro. Był to udany debiut, gdyż w końcówce meczu Savićević ustalił wynik spotkania na 4:0.
Swoją pierwszą wielką imprezę w reprezentacji Savićević zaliczył w 1990 roku, gdy został przez selekcjonera Ivicę Osima powołany do 22-osobowej kadry na Mistrzostwa Świata we Włoszech. Na Mundialu zagrał już w pierwszym meczu z RFN. Grał jednak słabo podobnie jak jego reprezentacyjni koledzy, został zmieniony w 55. minucie spotkania, a jego Jugosłowianie przegrali ten mecz 1:4. Spowodowało to, że w kolejnych grupowych meczach z Kolumbią i ZEA nie zagrał. Na boisku Dejan ponownie pojawił się w 55 minucie meczu 1/8 finału z Hiszpanią. Jugosłowanie po 2 golach Dragana Stojkovicia wygrali ten mecz 2:1 po dogrywce. Ćwierćfinałowy mecz z Argentyną Savićević także rozpoczął z ławki rezerwowych. Wszedł na boisko w 66. minucie, mecz zakończył się bezbramkowo po 120 minutach i o awansie do półfinału zadecydowały rzuty karne, które Argentyńczycy wygrali 3:2. Dejan celnie wykonał jednego z nich przy stanie 1:2 dla Argentyny, ale dwóch kolejnych Jugosłowianie już nie wykorzystali.
Także w 1998 roku Savićević został powołany do kadry na finały mistrzostw świata. Tym razem były to Mistrzostwa Świata we Francji. Dejan był jednak tylko rezerwowym w kadrze, po tym jak rozegrał słaby sezon w Milanie, dlatego też na mistrzostwach pojawił się dopiero w trzecim meczu grupowym z USA, wygranym 1:0. Jugosłowianie w tak silnym składzie z piłkarzami pokroju Savićevicia, Predraga Mijatovicia, Vladimira Jugovicia czy Dragana Stojkovicia zawiedli jednak na tym Mundialu i odpadli w 1/8 finału. Przegrali 1:2 z Holandią, która zajęła ostatecznie 4. miejsce. Savicević pojawił się na boisku w 57. minucie tego spotkania. Ostatni mecz w kadrze Dejan rozegrał rok później – 9 października 1999 w zremisowanym 2:2 meczu z Chorwacją, rozegranym w ramach kwalifikacji do Euro 2000. Na same finały, Savićević jednak nie pojechał, gdyż z imprezy tej wyeliminowała go kontuzja, przez co zrezygnował z gry w reprezentacji. Ogółem w kadrze rozegrał 56 meczów i zdobył 25 bramek. Nigdy nie zdobył jednak bramki na wielkiej imprezie.
1 Ivković • 2 Stanojković • 3 Spasić • 4 Vulić • 5 Hadžibegić • 6 Jozić • 7 Brnović • 8 Sušić • 9 Pančev • 10 Stojković • 11 Vujović • 12 Omerović • 13 Katanec • 14 Bokšić • 15 Prosinečki • 16 Šabanadžović • 17 Jarni • 18 Baljić • 19 Savićević • 20 Šuker • 21 Panadić • 22 Leković • trener: Osim
1 Kralj • 2 Mirković • 3 Đorović • 4 Jokanović • 5 Đukić • 6 Brnović • 7 Jugović • 8 Savićević • 9 Mijatović • 10 Stojković • 11 Mihajlović • 12 Leković • 13 Komljenović • 14 Saveljić • 15 Drulović • 16 Petrović • 17 Milošević • 18 Govedarica • 19 Stević • 20 Stanković • 21 Ognjenović • 22 Kovačević • trener: Santrač
[edytuj] Kariera trenerska
Po zakończeniu kariery piłkarskiej Savićević został trenerem. W maju 2001 mianowano go nowym selekcjonerem reprezentacji Jugosławii / Serbii i Czarnogóry. Na stanowisku tym zastąpił Milovana Đoricia, który pracował tylko 3 miesiące. Pomimo tego, że Savićević nie miał żadnego doświadczenia w samodzielnym prowadzeniu drużyny, a drużyna narodowa nie zdołała się zakwalifikować do Mistrzostw Świata 2002, to jego praca była dobrze odbierana przez opinię publiczną.
Z początku Savićević był jednym z trzech członków komisji trenerskiej, która prowadziła kadrę narodową. Oprócz Dejana należeli do niej Vujadin Boškov oraz Ivan Ćurković. Pierwszym meczem kadry, który poprowadziła ta trójka, był rozegrany 2 czerwca 2001 kwalfikacjny mecz z Rosją, zremisowany 1:1. W grudniu 2001 Boškov i Ćurković zrezygnowali z prowadzenia reprezentacji i samodzielnym selekcjonerem został Dejan. Miał jednak być tylko tymczasowym trenerem do czasu znalezienia odpowiedniego kandydata, gdyż poprzedni kandydat na to stanowisko Dušan Bajević zrezygnował z podjęcia pracy. Savićević pracował więc do czerwca 2003. Drużyna Serbii i Czarnogóry nie osiągała jednak sukcesów, a Dejan wsławił się między innymi kłotnią z Mateją Kežmanem, który tymczasowo zrezygnował z występów w kadrze. Savićević zrezygnował z pracy po kompromitującej porażce 1:2 Serbów i Czarnogórców z Azerbejdżanem w kwalifikacjach do Euro 2004. Była to zarazem piąta porażka "Plavich" z rzędu. Za jego kadencji Serbowie wygrali 4 mecze, 11 przegrali i 2 zremisowali, natomiast podczas, gdy Savićević był członkiem komisji trenerskiej, Serbowie wygrali 4 mecze, przegrali 2 i zremisowali kolejne 2.
[edytuj] Kariera kierownicza i polityczna
Latem 2004 roku, 37-letni Savićević został wybrany prezydentem Czarnogórskie Związku Piłki Nożnej, działającej w strukturach Związku Piłkarskiego Serbii i Czarnogóry, a od 2006 roku jako niezależnej organizacji Czarnogóry.
Savićević był także gorącym zwolennikiem uzyskania niepodległości przez Czarnogórę. Był jedną z ważniejszych postaci niepodległościowej kampanii zorganizowanej przez Ruch Niepodległej Czarnogóry. Wielokrotnie Savićević wygłaszał przemówienia i był widziany u boku premiera Czarnogóry, Milo Đukanovicia. Twarz Dejana pojawiała się także na billboardach, na których to zachęcała mieszkańców Czarnogóry do oddania głosu na „tak” w referendum dotyczącym niepodległości tego kraju.
[edytuj] Życie prywatne
Savićević był mężem Valentiny Brajović, z którą rozwiódł się w 2000 roku. Ma z nią dwójkę dzieci.
1 października 2005 Dejan został ciężko ranny w wypadku samochodowym na ulicy w Podgoricy. Złamał wówczas obie ręce, po tym jak jego motocykl uderzył w tył poruszającego się samochodu. Dejan przeleciał kilka metrów i upadł na chodnik. Rehabilitacja Dejana trwała około 6 miesięcy.
[edytuj] Sukcesy
- Puchar Mistrzów: 1991 ze Crveną Zvezdą, 1994 z AC Milan
- Puchar Interkontynentalny: 1991 ze Crveną Zvezdą
- Superpuchar Europy: 1994 z AC Milan
- Mistrzostwo Jugosławii: 1990, 1991, 1992 ze Crveną Zvezdą
- Puchar Jugosławii: 1990, 1992 ze Crveną Zvezdą
- Mistrzostwo Włoch: 1993, 1994, 1996 z AC Milan
- Uczestnik MŚ: 1990, 1998 z reprezentacją Jugosławii
- Drugie miejsce w plebiscycie France Football na Najlepszego Piłkarza Europy: 1991
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Lob w finale Pucharu Mistrzów z Barceloną
- Gol Dejana w meczu Crvena Zvezda - Żalgiris
- Rzut wolny w meczu z Partizanem Belgrad
