Góra Kalwaria
Z Wikipedii
Współrzędne: 51°58'24" N 21°12'52" E
Góra Kalwaria | |||||
|
|||||
Województwo | mazowieckie | ||||
Powiat | piaseczyński | ||||
Gmina - rodzaj |
Góra Kalwaria miejsko-wiejska |
||||
Założono | XIII wiek | ||||
Prawa miejskie | 1670 | ||||
burmistrz | Barbara Samborska (e-mail) |
||||
Powierzchnia | 13,72 km² | ||||
Położenie | 51° 58'24'' N 21° 12'52'' E |
||||
Liczba mieszkańców (2006) - liczba ludności |
11 438 |
||||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
22 | ||||
Kod pocztowy | 05-530 | ||||
Tablice rejestracyjne | WPI | ||||
Położenie na mapie Polski
|
|||||
Urząd miejski3
ul. 3 Maja 1005-530 Góra Kalwaria tel. (22) 72-73-411 do 416; faks (22) 72-71-378 (e-mail) |
|||||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||||
Strona internetowa miasta |
Góra Kalwaria (jid. גער Ger, maz. Gura Kalvarâ) – miasto w województwie mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, nad Wisłą.
Spis treści |
[edytuj] Demografia
[edytuj] Historia
Wieś rycerska Góra istniała już w XIII w., ale większe znaczenie zaczęła odgrywać od r. 1666, z chwilą gdy stała się własnością biskupa poznańskiego Stefana Wierzbowskiego. Zniszczenie wsi w czasie potopu szwedzkiego umożliwiło zrealizowanie planowanego założenia urbanistycznego – systemu dróg kalwaryjskich, przystosowanych do odprawiania nabożeństw pasyjnych. W roku 1670 wydany zostaje przywilej miejski (prawo magdeburskie) oraz nadana nazwa Nowa Jerozolima. Zostają osadzone zakony dominikanów, dominikanek, dominikanów obserwantów, bernardynów, pijarów i marianów [1677], a samo miasto w całości przeznaczone jest dla katolików (zabroniono osiedlać się w nim Żydom). Po śmierci Wierzbowskiego następuje stopniowy upadek. Pod koniec XVIII w. i na początku XIX w. większość kościołów i kaplic zostaje rozebrana, a na początku XIX w. zostaje uchylony zakaz osiedlania się Żydów, którzy w krótkim stają się największą grupą wyznaniową w mieście. Góra Kalwaria staje się wtedy jednym z ważniejszych w Polsce centrów chasydyzmu (działa tu m. in. cadyk I. M. Alter). W latach 1867–1879 siedziba powiatu, 1883–1919 pozbawiona praw miejskich.
[edytuj] Zabytki
- układ urbanistyczny zrealizowany po 1670 r., oparty w planie o formę krzyża łacińskiego, wytyczony na podstawie średniowiecznych planów Jerozolimy, z możliwym udziałem Tylmana z Gameren i charakteryzujący się wykorzystaniem naturalnego ukształtowania terenu. Został częściowo zatarty na skutek rozbudowy miasta na początku XIX w.
- kościół pobernardyński Niepokalanego Poczęcia NMP, obecnie parafialny. Pierwotny drewniany kościół parafialny w tym miejscu stał już w XIII w., kolejny został wybudowany z fundacji biskupa Wierzbowskiego w 60. XVII w. i przekazany bernardynom. Obecny, trzeci z kolei został zbudowany w latach 1765–1770 z fundacji marszałka Franciszka Bielińskiego według projektu Jakuba Fontany (jest to jedyne udokumentowane dzieło kościelne tego architekta)
- dawne kaplice kalwaryjskie: tzw. "Ratusz Piłata", obecnie kościół filialny p. w. Podwyższenia Krzyża Św., barokowy 2 poł. XVII w., kaplica Zwiastowania
- dawny kościół marianów, tzw. Wieczernik, z 1674 r.
- dawne kolegium pijarów z 1675, przebudowane w XIX w.
- klasycystyczne budynki z 1 połowy XIX w.: ratusz (Witkowski, Marconi), jatki, dawna synagoga
[edytuj] Galeria
[edytuj] Zobacz też
- ludzie związani z Górą Kalwarią
- Ger (dynastia chasydzka)
- Synagoga w Górze Kalwarii (ul. Pijarska 10/12)
- Synagoga w Górze Kalwarii (ul. Pijarska 5)
- Stara Synagoga w Górze Kalwarii
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
Gdańsk • Tczew • Grudziądz • Świecie • Chełmno • Bydgoszcz • Solec Kujawski • Toruń • Ciechocinek • Nieszawa • Dobrzyń nad Wisłą • Włocławek • Płock • Wyszogród • Zakroczym • Łomianki • Warszawa • Karczew • Góra Kalwaria • Kozienice • Puławy • Annopol • Sandomierz • Połaniec
Miasta: Góra Kalwaria • Konstancin-Jeziorna • Piaseczno • Tarczyn
Gminy miejsko-wiejskie: Góra Kalwaria • Konstancin-Jeziorna • Piaseczno • Tarczyn
Gminy wiejskie: Lesznowola • Prażmów