Grabów nad Pilicą

Z Wikipedii


Grabów nad Pilicą
Województwo	mazowieckie
Powiat	kozienicki
Gmina	Grabów nad Pilicą
Sołtys	Zdzisław Trafisz
Położenie	51° 43' N 21° 13' E
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności	460
Strefa numeracyjna (do 2005)	48
Kod pocztowy	26-902
Tablice rejestracyjne	WKZ
Położenie na mapie Polski Grabów nad Pilicą

Grabów nad Pilicą – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie kozienickim, w gminie Grabów nad Pilicą.

Miejscowość jest siedzibą gminy Grabów nad Pilicą. Nazwa miejscowości pochodzi od drzewa - grab. Leży w znacznej odległości od Pilicy przy trasie wojewódzkiej (DW730). Kościół neogotycki pod wezw. Św. Trójcy. Działa Ochotnicza Straż Pożarna. Szkoła podstawowa i gimnazjum. Posiada biologiczną oczyszczalnię ścieków. Zachował się park dworski.

[edytuj] Historia

W roku 1382 r. lokowano wieś Grabów na prawie chełmińskim. Jest starą osadą (najprawdopodobniej leśną).
W XVI w. właścicielami wsi byli Grabowscy i Gwałowscy.
W roku 1656 przez teren Grabowa przemaszerowały wojska Stefana Czarnieckiego.
W XVIII w. wieś była własnością Józefa Pułaskiego (ojca Kazimierza).

Wieś zmieniała właścicieli wielokrotnie. Od XIX wieku właścicielami Grabowa byli Komorniccy. W 1876 r. urodziła się w Grabowie poetka Młodej Polski Maria Komornicka (zmarła w 1948 r.).

Po III rozbiorze Polski w roku 1795 znalazła się w zaborze austriackim. W Grabowie była strażnica austriackiej straży granicznej (obecnie budynek Urzędu Gminy).
W roku 1827 we wsi było 34 domy z 439 mieszkańcami. W roku 1867 we wsi jest 36 osad włościańskich o pow. 300 mórg.
Po roku 1867 Gmina Grabów miała obszar 24 000 mórg i 9 000 mieszkańców, kancelaria gminy znajdowała się w Bożem. Dobra Grabów składały się z 4 folwarków - 1. Grabów 2. Wola Grabowska 3. Cychry 4. Dębniak - folwark powstał po nowo wyciętym lesie.
Wieś była terenem walk w 1863, 1914, 1939, 1944, 1945 roku.
Cmentarz wojskowy z I wojny światowej ok. 700 żołnierzy (Niemcy, Rosjanie , Austriacy). Na tym cmentarzu jest też pomnik poświęcony mieszkańcom Grabowa walczącym z Rosjanami w latach 1918-1920.
W roku 1929 Gmina Grabów nad Pilicą miała siedzibę w Bożem. We wsi była herbaciarnia, kowal, wiatrak
W czasie II wojny światowej wieś prawie całkowicie zniszczona, głównie w toku walk na przyczółku warecko-magnuszewskim
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

[edytuj] Parafia

Jedna z pierwszych pisanych wzmianek pochodzi z 1451 roku, kiedy to Kościół w Grabowie otrzymał dziesięcinę snopową ze wsi Brzozowica. Drewniany kościół spalił się w XVIII w. W roku 1776 nowy kościół wystawił Ignacy Walewski podkomorzy królewski, właściciel Grabowa.

Kościół neogotycki pw. Św. Trójcy wzniesiony został w latach 1903-1917 wg projektu arch. Tomasza Pajzderskiego.

[edytuj] Ciekawostki

W miejscu zniszczonego dworu Komornickich znajduje się obecnie szkoła podstawowa, a grobowiec tej rodziny stoi na miejscowym cmentarzu.
We wsi znajduje się cmentarz wojenny z I wojny światowej i obelisk z płytą poświęconą poległym w walce w wojnie polsko-bolszewickiej.
Na cmentarzu rzymsko-katolickim znajduje się mogiła 70 żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1944 w czasie walk na przyczółku warecko-magnuszewskim.