HMS Jaguar

Z Wikipedii

HMS Jaguar (F34)
Historia
Położenie stępki	25 listopada 1937
Wodowanie	22 listopada 1938
Oddanie do służby	12 września 1939
Status okrętu	zatopiony 26 marca 1942 na Morzu Śródziemnym
Stocznia	Denny w Dumbarton
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 1760 t pełna: 2330 t
Długość	108,6 m
Szerokość	10,8 m
Zanurzenie	3,9 m
Napęd	2 turbiny parowe o mocy łącznej 40 000 KM, 2 kotły parowe Admiralicji, 2 śruby
Prędkość	36 w
Zasięg	5500 mil morskich przy 15 w
Załoga	218
Uzbrojenie	6 x 120 mm (3xII), 4 x 40 mm plot (1xIV), 8 wkm plot (2xIV), 10 wt (2xV), bg, 2 mbg (stan na 1939 - szczegóły poniżej)

HMS Jaguar – brytyjski niszczyciel z okresu II wojny światowej, należący do typu J (J/K/N), w służbie Royal Navy w latach 1939-1942. Nosił numer taktyczny F34. Służył głównie na Morzu Śródziemnym, gdzie został zatopiony 26 marca 1942.

Spis treści 1 Budowa 2 Służba 2.1 Morze Północne 1939-1940 2.2 Morze Śródziemne 1940-1942 3 Dowódcy 4 Dane techniczne 4.1 Uzbrojenie 4.2 Wyposażenie 5 Przypisy 6 Źródła

[edytuj] Budowa

Stępkę pod budowę okrętu położono 25 listopada 1937 w stoczni William Denny & Brothers (Denny) w Dumbarton w Szkocji, kadłub wodowano 22 listopada 1938. Okręt wszedł do służby w Royal Navy 12 września 1939, pod nazwą "Jaguar", jako ostatni z niszczycieli typu J. W tej samej stoczni budowano też równocześnie niszczyciel HMS "Kandahar" identycznego typu K, a następnie "Van Galen" (ex "Noble") i "Tjerk Hiddes" (ex "Nonpareil") identycznego typu N.

[edytuj] Służba

[edytuj] Morze Północne 1939-1940

"Jaguar" wszedł do służby brytyjskiej wkrótce po wybuchu II wojny światowej i 28 września 1939 dołączył w Rosyth do 7 Flotylli Niszczycieli, stanowiącej po wybuchu wojny część sił Humber Force w ujściu rzeki Humber (zastąpił on wchodzący dotychczas w jej skład HMS "Echo" i odtąd 7 Flotylla miała pełny skład wszystkich 8 okrętów typu J). Przez pierwsze miesiące wojny niszczyciele flotylli patrolowały na Morzu Północnym i eskortowały tam konwoje przybrzeżne; "Jaguar" kilkukrotnie atakował okręty podwodne, bez rezultatów. 8 października 1939 wziął udział w wypadzie krążowników brytyjskich na Skagerrak, podczas którego był atakowany nieskutecznie przez niemieckie samoloty^[1].

Od połowy marca do końca kwietnia 1940 okręt był w remoncie w Dundee. "Jaguar" wziął ograniczony udział w kampanii w Norwegii, wchodząc od 4 maja 1940 w skład eskorty lotniskowca HMS "Ark Royal", atakującego cele w Norwegii. Został następnie w połowie maja przydzielony do Dowództwa Nore (Nore Command) w Harwich, na południu Anglii i w dniach 27-29 maja brał udział w ewakuacji wojsk z Dunkierki (operacja Dynamo), m.in. z HMS "Javelin" z 7. Flotylli. 28 maja uczestniczył w ratowaniu żołnierzy z zatopionego statku "Aboukir" i zabrał żołnierzy z Dunkierki. 29 maja ok. 16 został poważnie uszkodzony niemiecką bombą lotniczą w Dunkierce (13 zabitych, uszkodzona jedna kotłownia, podczas nalotu zatonął niszczyciel HMS "Grenade"). "Jaguar" został wyholowany z portu przez niszczyciel HMS "Express", a następnie dopłynął do Dover. Remont trwał do 16 czerwca.^[2].

Został następnie przydzielony do 5 Flotylli Niszczycieli, w składzie Dowództwa Nore. Zajmował się wciąż głównie eskortą konwojów, m.in. z niszczycielem "Javelin". W październiku został przydzielony do Dowództwa Zachodnich Podejść (z "Javelin", "Kelvin" i "Kipling"). W nocy 11–12 października 1940 "Jaguar" wziął udział w operacji Medium, ostrzeliwując wraz z pancernikiem HMS Revenge i niszczycielami 5 Flotylli port w Cherbourgu.

[edytuj] Morze Śródziemne 1940-1942

23 listopada 1940 "Jaguar" wraz z "Kelvin" został przebazowany do Gibraltaru i czasowo przydzielony do 8 Flotylli Niszczycieli. Działał następnie aktywnie na Morzu Śródziemnym, osłaniając działania sił głównych floty, w tym liczne konwoje na Maltę. Pod koniec listopada brał udział w operacji Collar dowozu zaopatrzenia na Maltę, w składzie Zespołu H, eskortując m.in. lotniskowiec "Ark Royal"; pod koniec grudnia operacja została powtórzona (Hide / Seek).

31 grudnia 1940 wraz z niszczycielami HMS "Duncan", "Firedrake", "Foxhound" i "Hero" wziął udział w operacji Ration, w toku której przechwycono 1 stycznia 1941 francuski konwój z Casablanki w Cieśninie Gibraltarskiej. "Jaguar" ostrzelał statek "Chantilly" (9986 BRT), który następnie wraz z tankowcami "Octane" i "Suroit" oraz duńskim statkiem "Sally Maersk" doprowadzono do Gibraltaru.^[3]

10 stycznia 1941 w eskorcie konwoju na Maltę Exces, "Jaguar" osłaniał krążowniki HMS "Southampton" i "Bonaventure" w starciu z włoskimi torpedowcami, w którym zatopiono torpedowiec "Vega". Przebazował następnie do Aleksandrii, wchodząc w skład 14 Flotylli Niszczycieli. 27 lutego ostrzelał i lekko uszkodził włoski niszczyciel "Francesco Crispi" w greckim porcie Kastelorizo podczas operacji Abstention (ataku sił specjalnych na Kastelorizo). 29 marca 1941 "Jaguar" brał udział w bitwie pod Matapanem. 21 kwietnia brał udział w wypadzie sił głównych floty ostrzeliwujących Trypolis (operacja MD.3). W nocy 23/24 kwietnia "Jaguar" wraz z HMS "Jervis", "Janus" i "Juno" wziął udział w wypadzie z Malty na poszukiwanie włoskiego konwoju, którego nie odnaleziono, lecz zatopiono włoski statek "Egeo" (3311 BRT).

W maju 1941 "Jaguar" uczestniczył w bitwie o Kretę, m.in. dostarczając 24 maja amunicję z Aleksandrii do zatoki Suda, wraz z niszczycielem HMS "Defender". Podczas kampanii syryjskiej, w nocy 22/23 czerwca wraz z krążownikami HMS "Naiad" i HMNZS "Leander" i niszczycielami HMS "Kingston" i "Nizam" wziął udział w potyczce z francuskim wielkim niszczycielem "Guepard" na północ od Bejrutu, zakończonej jego uszkodzeniem. 24 czerwca "Jaguar" ostrzeliwał pozycje francuskie na wybrzeżu Syrii^[4]. W sierpniu, wrześniu i październiku odbywał rejsy zaopatrzeniowe do okrążonego Tobruku i ostrzeliwał pozycje nadbrzeżne. 1 grudnia 1941 wziął udział w bezskutecznej próbie przechwycenia włoskich niszczycieli pod Derną (z niszczycielami HMS "Jervis", "Jackal" i "Kipling"), podczas której dowódca "Jaguara" kmdr ppor. J. Hine i 2 innych marynarzy poniosło śmierć na skutek nieszczęśliwego strzału "Jervisa".^[5]

8 grudnia 1941 wszedł w skład zespołu operującego z Malty, z krążownikami HMS "Ajax" i "Neptune" i niszczycielami HMS "Lively" i "Kandahar". "Jaguar" nie wziął udziału w rajdzie zespołu pod Trypolis 18 grudnia, lecz następnie 20 grudnia odszukał i uratował 165 członków załogi niszczyciela "Kandahar", ciężko uszkodzonego na minie 19 grudnia oraz dobił go torpedą. Pod koniec stycznia 1942 przebazował ponownie do Aleksandrii, biorąc nadal udział w osłonie konwojów na Maltę.

26 marca 1942, eskortując tankowiec "Slavol" do Tobruku, "Jaguar" został zatopiony dwoma torpedami przez niemiecki okręt podwodny U-652 (typu VIIC) na wschodnim Morzu Śródziemnym, na północ od Sollum, na pozycji 31°53'N, 26°18'E (U-652 storpedował następnie również tankowiec). Z załogi niszczyciela zginęło 3 oficerów, w tym dowódca L. Tyrwhitt i 191 marynarzy. ^[6]

[edytuj] Dowódcy

• wrzesień 1939-grudzień 1941: Lt Cdr (komandor podporucznik) J.F.W. Hine
• grudzień 1941-26 marca 1942: Lt Cdr L.R.K. Tyrwhitt

[edytuj] Dane techniczne

[edytuj] Uzbrojenie

Uwaga - dane dotyczące uzbrojenia odnoszą się ogólnie do okrętów typu J, daty zmian w przypadku konkretnego okrętu są orientacyjne.

• 6 dział 120 mm QF Mk XII na podwójnych podstawach CP Mk XIX, osłoniętych maskami (3xII)
  • długość lufy: L/45 (45 kalibrów), donośność maksymalna 15.520 m, kąt podniesienia +40°, masa pocisku 22,7 kg
• 1 działo plot 102 mm QF Mk V na podstawie HA Mk III (od 1940/41 zamiast aparatu torpedowego)
  • długość lufy: L/45, kąt podniesienia +80°, masa pocisku 14,06 kg
• 4 automatyczne armaty przeciwlotnicze 40 mm Vickers Mk VIII ("pom-pom") poczwórnie sprzężone na podstawie Mk VII (1xIV)
• 2-4 automatycznych działek plot 20 mm Oerlikon 20 mm (od 1941, ilość stopniowo wzrastała, 2xI do 4xI zamiast wkm)
• 8 wkm plot 12,7 mm Vickers Mk III (2xIV) (do 1941)
• 10 wyrzutni torpedowych 533 mm w dwóch aparatach torpedowych PR Mk II (2xV), 10 torped Mk IX (od 1940/41 - 5 wyrzutni)
• 1 zrzutnia na 6 bomb i 2 miotacze bomb głębinowych (20 bomb głębinowych)

[edytuj] Wyposażenie

• hydrolokator
• system kierowania ogniem artylerii: dalocelownik (DCT) i główny dalmierz (na nadbudówce dziobowej)
• radar dozoru ogólnego Typ 286 (od 1941, na głównym maszcie), później Typ 291
• radar kierowania ogniem plot Typ 285 (od 1941, na stanowisku dalmierza)

[edytuj] Przypisy

1. ↑ http://www.naval-history.net/xDKWW2-3910-07OCT01.htm i wcześniejsze miesiące
2. ↑ http://www.naval-history.net/xDKWW2-4005-14MAY04.htm
3. ↑ http://www.naval-history.net/xDKWW2-4101-28JAN01.htm
4. ↑ http://www.naval-history.net/xDKWW2-4106-33JUN02.htm
5. ↑ http://www.naval-history.net/xDKWW2-4112-39DEC01.htm
6. ↑ http://www.naval-history.net/xDKWW2-4203-43MAR02.htm

[edytuj] Źródła

• NAVAL-HISTORY.NET
• O. A. Rubanow (О. А. Рубанов): Eskadriennyje minonoscy Anglii wo Wtoroj Mirowoj wojnie. Czast 1 - 1925-1945 (Эскадренные миноносцы Англии во Второй Мировой войне. Часть 1. 1925-1945 гг.), seria Bojewyje Korabli Mira