HMS Kandahar

Z Wikipedii

HMS Kandahar (F28)
Historia
Położenie stępki	18 stycznia 1938
Wodowanie	21 marca 1939
Oddanie do służby	10 października 1939
Status okrętu	zatonął 20 grudnia 1941 na Morzu Śródziemnym
Stocznia	Denny w Dumbarton
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 1760 t pełna: 2330 t
Długość	108,6 m
Szerokość	10,8 m
Zanurzenie	3,9 m
Napęd	2 turbiny parowe o mocy łącznej 40 000 KM, 2 kotły parowe Admiralicji, 2 śruby
Prędkość	36 w
Zasięg	5500 mil morskich przy 15 w
Załoga	218
Uzbrojenie	6 x 120 mm (3xII), 4 x 40 mm plot (1xIV), 8 wkm plot (2xIV), 10 wt (2xV), bg, 2 mbg (stan na 1939 - szczegóły poniżej)

HMS Kandahar – brytyjski niszczyciel z okresu II wojny światowej, należący do typu K (J/K/N), w służbie Royal Navy w latach 1939-1941. Nosił znak taktyczny F28. Służył głównie na Morzu Czerwonym i Morzu Śródziemnym, gdzie zatonął na minie 20 grudnia 1941.

Spis treści 1 Budowa 2 Służba 2.1 Morze Północne 1939-1940 2.2 Morze Czerwone 1940-1941 2.3 Morze Śródziemne 1941 3 Dane techniczne 3.1 Uzbrojenie 4 Przypisy 5 Źródła

[edytuj] Budowa

Stępkę pod budowę okrętu położono 18 stycznia 1938 w stoczni William Denny & Brothers (Denny) w Dumbarton w Szkocji, kadłub wodowano 21 marca 1939. Okręt wszedł do służby w Royal Navy 10 października 1939. W tej samej stoczni budowano też równocześnie niszczyciel HMS "Jaguar" identycznego typu J, a następnie "Van Galen" (ex "Noble") i "Tjerk Hiddes" (ex "Nonpareil") identycznego typu N.

[edytuj] Służba

[edytuj] Morze Północne 1939-1940

"Kandahar" wszedł do służby brytyjskiej wkrótce po wybuchu II wojny światowej i 3 listopada 1939 dołączył do 5 Flotylli Niszczycieli dowodzonej przez kmdra Louisa Mountbattena grupującej okręty typu K i wchodzącej w skład Floty metropolii (Home Fleet), bazującej początkowo w Scapa Flow. Przez pierwsze miesiące wojny niszczyciele flotylli eskortowały główne siły floty i konwoje przybrzeżne. W marcu "Kandahar" był remontowany.

Podczas kampanii w Norwegii w maju 1940 operował na wodach brytyjskich. 9/10 maja 1940 wziął udział w wypadzie na Skagerrak przeciw niemieckim kutrom torpedowym, podczas którego uszkodzony został niszczyciel HMS "Kelly", po czym "Kandahar" do 13 maja osłaniał operację jego holowania do bazy.

[edytuj] Morze Czerwone 1940-1941

14 maja 1940 "Kandahar" z grupą niszczycieli (m.in. "Khartoum", "Kimberley" i "Kingston" z 5. Flotylli) został przeniesiony do Floty Śródziemnomorskiej, docierając 24 maja przez Gibraltar i Maltę do Suezu. Z tymi niszczycielami utworzył 28. Dywizjon Niszczycieli, pełniący zadania eskortowe na Morzu Czerwonym i stał się jego okrętem flagowym. 18 czerwca natknął się na włoski okręt podwodny "Galilei" na powierzchni, który jednak zdołał umknąć w ciemnościach. "Galilei" został następnie zdobyty 19 czerwca przez patrolowiec HMS "Moonstone" pod Adenem, po czym "Kandahar" odholował go do Adenu. 23 czerwca "Kandahar" wziął udział w pojedynku na powierzchni z włoskim okrętem podwodnym "Torricelli" w cieśninie Bab al-Mandab, wraz z niszczycielami HMS "Khartoum", "Kingston" i slupami "Shoreham" i "Indus", zakończonego zatopieniem "Torricelli" ("Khartoum" wkrótce po tym został utracony na skutek pożaru). 27 czerwca u wybrzeża Erytrei wraz z HMS "Kingston" i krążownikiem "Leander" zniszczył wyrzucony na mieliznę włoski okręt podwodny "Macalle" ^[1]. 16-18 sierpnia 1940 "Kandahar" osłaniał ewakuację brytyjskich żołnierzy z Berbera z Somali Włoskiego do Adenu, a 18 sierpnia z krążownikiem HMS "Caledon" ostrzeliwał tam włoskie pozycje. Pełnił następnie ponownie służbę eskortową.

14 lutego 1941 wszedł w skład zespołu T, dla zdobycia Kismaya we Włoskiej Afryce Wschodniej, z krążownikami HMS "Shropshire", "Hawkins", "Ceres", "Capetown" i lotniskowcem ""Hermes", a następnie brał udział w operacji zdobycia Massawa. 1 kwietnia przechwycił na Morzu Czerwonym niemiecki statek "Bertram Rickmers" (4188 BRT), który następnie został samozatopiony. 16 marca brał udział w desancie w Berbera (operacja Appearance, wraz z krążownikami HMS "Glasgow" i "Caledon", niszczycielem "Kingston" i mniejszymi jednostkami).

[edytuj] Morze Śródziemne 1941

13 kwietnia 1941 "Kandahar" został przebazowany na Morze Śródziemne, do Aleksandrii, wchodząc w skład 14. Flotylli Niszczycieli. Brał tam udział w osłonie konwojów na Maltę i działań głównych sił floty. 28 kwietnia z niszczycielami "Kimberley", "Kingston" i "Hero" ewakuował ok. 450 jugosłowiańskich żołnierzy z Kalamaty (operacja Demon)^[2].

W trzeciej dekadzie maja 1941 "Kandahar" wziął aktywny udział w bitwie o Kretę. Początkowo działał w składzie zespołu Force C (z krążownikami HMS "Naiad", HMAS "Perth" i niszczycielami HMS "Juno", "Kingston", "Nubian"). 20 maja wraz z HMS "Naiad" i "Juno" odpierał atak 6 włoskich kutrów torpedowych MAS. 21 maja 1941 "Kandahar" ratował rozbitków z zatopionego "Juno". 22 maja z krążownikami i niszczycielami walczył z włoskim konwojem eskortowanym przez torpedowiec "Sagittario", lecz zespół aliancki został odparty przez atak lotniczy. "Kandahar" ratował później tego dnia wraz z "Kingston" rozbitków z zatopionych przez lotnictwo niszczyciela HMS "Greyhound" i następnie krążownika HMS "Fiji" (z "Fiji" uratował 184). W nocy 28/29 maja wraz z HMS "Napier", "Nizam" i "Kelvin" ewakuował żołnierzy z Krety.^[3]

Od 8 czerwca 1941 "Kandahar" brał udział w kampanii syryjskiej przeciw kolonialnym rządom Francji Vichy i 9 czerwca 1941 bombardował wraz z "Kimberley" most Khan, po czym osłaniał wycofanie uszkodzonego niszczyciela HMS "Janus" (i uratował pilotów samolotu brytyjskiego i francuskiego, które zderzyły się przy atakach na "Janus"). Pod koniec czerwca ponownie patrolował u wybrzeży Syrii. 2 lipca ostrzeliwał francuskie pozycje w Syrii, na wschód od Damur^[4]. 5/6 lipca dowoził posiłki na Cypr (operacja Guillotine). Działał następnie pod oblężonym Tobrukiem, m.in. nocami 14/15 i 16/17 sierpnia dowoził tam zaopatrzenie wraz z "Kimberley", a 21/22 i 25/26 sierpnia brał udział w transportowaniu do Tobruku polskiej Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich (operacja Treacle)^[5]. 6 września 1941 został lekko uszkodzony bliskimi wybuchami bomb w niemieckim nalocie na Aleksandrię. Nocami 22/23 i 27/28 września dowoził oddziały brytyjskie do Tobruku w ramach operacji Supercharge. 10-14 października brał udział w działaniach głównych sił Floty. Nocami 18/19 i 24/25 października ponownie brał udział w rejsach transportowych do Tobruku (operacja Cultivate), a 21/22 października ostrzeliwał wraz z "Jervis" i "Jupiter" stanowiska artylerii koło Tobrukui, 19 i 25 października atakował też bezskutecznie okręty podwodne^[6].

8 grudnia 1941 "Kandahar" wszedł w skład zespołu operującego z Malty, z krążownikami HMS "Ajax" i "Neptune" i niszczycielami HMS "Lively" i "Jaguar". Wziął udział w rajdzie zespołu pod Trypolis 18 grudnia, w składzie krążowników "Neptune", "Aurora", "Penelope" i niszczycieli "Havock", "Lance" i "Lively", podczas którego zespół wszedł na włoską zagrodę minową. Podczas próby holowania uszkodzonego na minach krążownika "Neptune", 19 grudnia o 3:18 "Kandahar" sam wszedł na minę, został unieruchomiony i zaczął tonąć. Przez następny dzień zdryfował z zagrody minowej, po czym 20 grudnia o 4 odnalazł go wysłany z Malty niszczyciel "Jaguar" i uratował 178 członków załogi, w tym dowódcę, po czym dobił "Kandahar" torpedą. 73 członków załogi było zabitych lub zaginionych^[7].

Dowódcy:

• 1939 - 20 grudnia 1941: Lt Cdr/Cdr (kmdr ppor/kmdr por) William G.A. Robson

[edytuj] Dane techniczne

[edytuj] Uzbrojenie

Uwaga - dane dotyczące uzbrojenia odnoszą się ogólnie do okrętów typu K, daty zmian w przypadku konkretnego okrętu są orientacyjne.

• 6 dział 120 mm QF Mk XII na podwójnych podstawach CP Mk XIX, osłoniętych maskami (3xII)
  • długość lufy: L/45 (45 kalibrów), donośność maksymalna 15.520 m, kąt podniesienia +40°, masa pocisku 22,7 kg
• 4 automatyczne armaty przeciwlotnicze 40 mm Vickers Mk VIII ("pom-pom") poczwórnie sprzężone na podstawie Mk VII (1xIV)
• 2-4 automatycznych działek plot 20 mm Oerlikon 20 mm (od 1941, ilość stopniowo wzrastała, 2xI do 4xI zamiast wkm)
• 8 wkm plot 12,7 mm Vickers Mk III (2xIV) (do 1941)
• 10 wyrzutni torpedowych 533 mm w dwóch aparatach torpedowych PR Mk II (2xV), 10 torped Mk IX ^[8]
• 1 zrzutnia na 6 bomb i 2 miotacze bomb głębinowych (20 bomb głębinowych)

Wyposażenie

• hydrolokator Asdic
• system kierowania ogniem artylerii: dalocelownik (DCT) i główny dalmierz (na nadbudówce dziobowej)
• radar dozoru ogólnego Typ 286 (od 1941, na głównym maszcie), później Typ 291
• radar kierowania ogniem plot Typ 285 (od 1941, na stanowisku dalmierza)

[edytuj] Przypisy

1. ↑ [1], [2]
2. ↑ http://www.naval-history.net/xDKWW2-4104-31APR02.htm
3. ↑ http://www.naval-history.net/xDKWW2-4105-32MAY02.htm
4. ↑ [3], [4]
5. ↑ http://www.naval-history.net/xDKWW2-4108-35AUG02.htm
6. ↑ http://www.naval-history.net/xDKWW2-4110-37OCT02.htm
7. ↑ http://www.hmsneptune.com/history1.php . Według [5], zginęło 72, uratowano 165 osób.
8. ↑ Według: A. Daszjan, Korabli Wtoroj mirowoj wojny. WMS Wielikobritanii. Czast 1, Morskaja Kollekcja 4/2003, "Kandahar" nie został przezbrojony w działo plot 102 mm w miejsce jednego aparatu torpedowego

[edytuj] Źródła

• NAVAL-HISTORY.NET
• O. A. Rubanow (О. А. Рубанов): Eskadriennyje minonoscy Anglii wo Wtoroj Mirowoj wojnie. Czast 1 - 1925-1945 (Эскадренные миноносцы Англии во Второй Мировой войне. Часть 1. 1925-1945 гг.), seria Bojewyje Korabli Mira