Ignacy Bohusz

Z Wikipedii

Ignacy Bohusz
Odyniec
Data urodzenia	ok. 1720
Data śmierci	29 października 1778
Miejsce śmierci	Warszawa

Rodzina	Bohuszowie
Rodzice	Józef Antoni Bohusz Wiktoria ze Świętorzeckich

Ignacy Bohusz herbu Odyniec (ur. ok. 1720 w Woydzgeniach–zm. 29 października 1778 w Warszawie), sekretarz Generalności konfederacji barskiej, podwojewodzi wileński od 1763, starosta dorsuniski, pisarz polityczny, prawnik.

Był synem Józefa Antoniego, miecznika wileńskiego, i Wiktorii ze Świętorzeckich.

W 1746 został klucznikiem wileńskim, regent ziemski wileński od 1752. W tym też roku został jako klient miecznika litewskiego Karola Stanisława Radziwiłła Panie Kochanku regentem Trybunału Litewskiego. Na jego polecenie zredagował dekret potwierdzający szlachectwo Matuszewiczów, czym naraził się przeciwnikowi Radziwiłła kanclerzowi wielkiemu litewskiemu Michałowi Fryderykowi Czartoryskiemu. W roku następnym trybunał pod laską stronnika Czartoryskich podskarbiego wielkiego litewskiego Jana Jerzego Flemminga oskarżył Bohusza o płatną protekcję i zakazał piastowania urzędów. Dopiero w 1757 został oczyszczony z tych zarzutów. Został wypróbowanym, jednym z najbliższych współpracowników Karola Stanisława Radziwiłła (od 1762 wojewody wileńskiego). W jego imieniu instruował sejmiki ziemskie. W 1763 został podwojewodzim wileńskim, wybrany wicemarszałkiem Trybunału Litewskiego.

W czasie zamachu stanu przeprowadzonego w 1764 przez Familię Czartoryskich, wspieraną przez wojska rosyjskie, w towarzystwie Radziwiłła zbrojnie wyruszył do Warszawy, gdzie na sejmie konwokacyjnym złożył stanowczy protest przeciwko złamaniu praw Rzeczyspospolitej. 26 czerwca wziął udział w bitwie wojsk radziwiłłowskich z Rosjanami pod Słonimem. Zagrożony zresztowaniem, wraz ze swoim protektorem uszedł na Wołoszczyznę. Sąd konfederacki Czartoryskich skazał go 16 sierpnia na więzienie i konfiskatę całego majątku.

Przebywał na Słowacji, gdzie we wrześniu 1769 w Zborowie został sekretarzem marszałka litewskiego konfederacji barskiej Michała Jana Paca. Został wkrótce faktycznym przywódcą Generalności konfederackiej, redagując liczne dekrety, odezwy i akty prawne w jej imieniu. 13 października 1770 w Preszowie konfederacja uchwaliła napisany przez niego akt detronizacji króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Po 1772 brał udział w wielu zjazdach kombatantów barskich w Bawarii.

Był zwolennikiem reform ustrojowych państwa. Z jego inspiracji Michał Wielhorski nawiązał kontakt z Gabrielem Mably i Janem Jakubem Rousseau, który zaowocował napisaniem przez nich wskazówek dotyczących zmiany ustroju upadającego państwa. W 1773 napisał wydane w Londynie dzieło potępiające I rozbiór Polski - Examen du système des Cours de Vienne, Pétersburg et Berlin concernant le démembrement de Pologne.

W 1778 powrócił do kraju, pogodził się z królem i został wybrany posłem na sejm z województwa smoleńskiego.