Irena Sendlerowa

Z Wikipedii

Irena Sendlerowa
Urodzona	15 lutego 1910 Warszawa, Polska
Zmarła	12 maja 2008 Warszawa, Polska
Galeria w Wikimedia Commons

95. rocznica urodzin Ireny Sendlerowej, wśród gości córka – Janina Zgrzembska i ocaleni z Holocaustu (m.in. Elżbieta Ficowska), Warszawa, 15 lutego 2005 r.

Dedykacja Ireny Sendlerowej w książce pt. "Matka dzieci Holocaustu. Historia Ireny Sendlerowej" (Warszawa, 2004 r.)

Uroczystość wręczenia Irenie Sendlerowej Orderu Uśmiechu, Warszawa, 11 kwietnia 2007 r.

Drzewko Ireny Sendlerowej w Yad Vashem

Pogrzeb Ireny Sendlerowej, Warszawa, 15 maja 2008 r.

Irena Sendlerowa, z domu Krzyżanowska (ur. 15 lutego 1910 w Warszawie, zm. 12 maja 2008 tamże), polska działaczka społeczna, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata.

[edytuj] Życiorys

Jej ojciec, Stanisław Krzyżanowski, był lekarzem, którego pacjentami było wielu ubogich Żydów. Swoje dzieciństwo, ze względu na stan zdrowia spędziła w Otwocku, który miał status uzdrowiska. W latach międzywojennych mieszkanka Tarczyna. W czasie wojny pracowała dla miejskiego ośrodka pomocy społecznej.

Zaczęła pomagać Żydom długo przed powstaniem getta warszawskiego. W grudniu 1942 świeżo utworzona Rada Pomocy Żydom "Żegota" mianowała ją szefową wydziału dziecięcego. Jako pracownik ośrodka pomocy społecznej miała przepustkę do getta, gdzie nosiła Gwiazdę Dawida jako znak solidarności z Żydami oraz jako sposób na ukrycie się pośród społeczności getta. Współpracowała z polską organizacją pomocową działającą pod niemieckim nadzorem i zorganizowała przemycanie dzieci żydowskich z getta, umieszczając je w przybranych rodzinach, domach dziecka i u sióstr katolickich w Warszawie, Turkowicach i Chotomowie.

Aresztowana w 1943 przez Gestapo, była torturowana i skazana na śmierć. "Żegota" zdołała ją uratować, przekupując niemieckich strażników. W ukryciu kontynuowała dalej pracę nad ocaleniem żydowskich dzieci – uratowała ok. 2500 dzieci.

Przez całe życie podobnie jak jej ojciec związana była z ruchem socjalistycznym i PPS. W latach 1948-1968 należała do PZPR^[1].

[edytuj] Projekt "Life in a Jar"

W 1999 r. amerykański nauczyciel Norman Conard z Uniontown w stanie Kansas zainspirował powstanie szkolnej sztuki teatralnej pt. "Życie w słoiku" (ang. Life in a Jar). Jej tytuł nawiązuje do sposobu w jaki zachowały się informacje o pochodzeniu uratowanych dzieci: nazwiska rodziców i nowe, przybrane personalia Irena Sendler zakopywała w słoiku, w ogrodzie – tylko dzięki tym notatkom, dzieci które przeżyły wojnę, dowiedziały się o swoich rodzinach.

Przedstawienie oparte na faktach z życiorysu Ireny Sendler wystawiono ponad dwieście razy w Stanach Zjednoczonych i Polsce. Zdobyło ono duży rozgłos w mediach amerykańskich i doprowadziło w końcu do powstania fundacji "Life in a Jar" promującej bohaterską postawę Ireny Sendler. ^[2] Sztuka ta budzi cały czas żywe zainteresowanie — jest ciągle wystawiana i nadaje coraz większy światowy rozgłos historii Ireny Sendlerowej.

W 2006 r. stowarzyszenie Dzieci Holocaustu wespół z fundacją "Life in a Jar" oraz przy udziale Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP powołało do życia nagrodę im. Ireny Sendlerowej "Za naprawianie świata". ^[3] Jej pierwszym laureatem został m.in. Norman Conard.

[edytuj] Odznaczenia

W 1965 r. została uhonorowana przez izraelski instytut Yad Vashem medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. W 1983 r. zasadziła drzewko w Lesie Sprawiedliwych instytutu. W 2003 r. z rąk prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego otrzymała Order Orła Białego. Jest odznaczona również Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Pod koniec 2006 r. z inspiracji prezydenta Lecha Kaczyńskiego, z pomocą stowarzyszenia Dzieci Holocaustu podjęto starania o zgłoszenie kandydatury Ireny Sendler do pokojowej nagrody Nobla w roku 2007. Na początku 2008 roku akcja ta została z inicjatywy Prezydenta RP wznowiona.

14 marca 2007 r. Senat RP, przyjął uchwałę w sprawie uhonorowania działalności Ireny Sendlerowej i Rady Pomocy Żydom "Żegota" w tajnych strukturach Polskiego Państwa Podziemnego w okresie II wojny światowej. Uchwała Senatu stwierdza m.in.: Senat Rzeczypospolitej Polskiej składa hołd 97-letniej Irenie Sendlerowej, żyjącej dziś w Warszawie oraz nieżyjącym i żyjącym członkom podziemnej Rady Pomocy Żydom "Żegota" i osobom ratującym Żydów w okupowanej Polsce. (...) Zespół kierowany przez Irenę Sendlerową, dziś już w większości nieżyjących osób świeckich i duchownych, przyczynił się w sposób decydujący do uratowania życia co najmniej 2500 dzieci skazanych na zagładę.

11 kwietnia 2007 r. decyzją Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu, na wniosek 15-letniego Szymona Płóciennika z Zielonej Góry, Irena Sendler odznaczona została Orderem Uśmiechu; była najstarszą osobą, która ten order otrzymała. Specjalny prezent muzyczny z tej okazji przygotowały dla niej świdnickie Serduszka. Sendlerowa powiedziała, że obok listu od Ojca Świętego Jana Pawła II i tytułu Sprawiedliwej Wśród Narodów Świata to Order Uśmiechu, odznaczenie od dzieci, jest dla niej największym szczęściem, jakie ją spotkało.

24 maja 2007 r. otrzymała tytuł Honorowej Obywatelki Miasta Stołecznego Warszawy (dyplom, w przeddzień Dnia Pamięci Warszawy, 31 lipca 2007 r., odebrała w jej imieniu córka, Janina Zgrzembska), a w czerwcu 2007 r. wyróżnienie Honorowy Obywatel Miasta Tarczyna. Ostatnie lata życia spędziła w gościnie w Domu Prowincjalnym Bonifratrów w Warszawie. Irena Sendler zmarła 12 maja 2008 roku o godz. 8:40 w szpitalu przy ul. Płockiej w Warszawie. Jak poinformowała kancelaria chorych w szpitalu, leżała tam od 4 maja na oddziale ratunkowym. Pogrzeb odbył się na Cmentarzu Powązkowskim, 15 maja 2008 r.

1 czerwca 2008 r. Sejm Dzieci i Młodzieży, przez aklamację przyjął uchwałę w sprawie uhonorowania działalnośći Ireny Sendlerowej i Referatu Dziecięcego Podziemnej Rady Pomocy Żydom "Żegota" w czasie II wojny światowej.^[4]

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Gazeta Wyborcza 13 V 2008, s. 2
2. ↑ Historia inicjatywy "Irena Sendler"
3. ↑ Nagroda im. Ireny Sendlerowej
4. ↑ Apele i uchwały przyjęte przez XIV sesję Sejmu Dzieci i Młodzieży

[edytuj] Bibliografia

• Anna Mieszkowska, Matka dzieci Holocaustu. Historia Ireny Sendlerowej (Muza, Warszawa 2004, ISBN 83-7319-254-9; wyd. II: 2005)

[edytuj] Linki zewnętrzne

• www.irenasendler.org – Life in a Jar: Irena Sendler Project (en.)
• Zmarła Irena Sendlerowa – Gazeta.pl
• Zmarła Irena Sendlerowa – Sprawiedliwa Wśród Narodów Świata – WP.pl
• Irena Sendlerowa nie żyje – Onet.pl
• Władysław Bartoszewski - "Zasłużyła na najwyższy szacunek" (wspomnienie o Irenie Sendlerowej, 13.05.2008 r.)
• Inicjatywa Pokojowego Nobla dla Ireny Sendler
• Jerzy Korczak, "Oswajanie strachu", Tygodnik Powszechny 17 sierpnia 2003
• Maciej Piotrowski, "Czy świat mi pomagał, gdy płakałam z bezsilności?", Tygodnik Powszechny 27 lutego (nr 9) 2005
• Żegota: Rada Pomocy Żydom (ang.)
• Mariusz Kubik – Moc gości i kwiatów. Irena Sendlerowa obchodzi 95. urodziny, "Gazeta Wyborcza" – "Stołeczna", 16.02.2005
• Mariusz Kubik – Pamiętają o Sendlerowej. Wizyta amerykańskich uczennic, "Gazeta Wyborcza" – "Stołeczna", 28-29.05.2005
• Wokół Ireny Sendlerowej – Stowarzyszenie Dzieci Holocaustu
• Władysław Bartoszewski – Sendlerowa zasłużyła na Nobla; "Dziennik" nr 39 (252)/15.02.2007 r.
• Pokojowy Nobel dla Ireny Sendler – apel Forum Żydów Polskich; "Tygodnik Powszechny", nr 4 (3003)/28.01.2007 r.
• Podać rękę tonącemu, O Irenie Sendler, laureatce nagrody im. Jana Karskiego "Za Odwagę i Serce", lewica.pl
• Irena Sendler komentuje akcję wspierającą jej kandydaturę do Pokojowej Nagrody Nobla (film na Youtube)
• Irena Sendlerowa Kawalerem Orderu Uśmiechu (film na Youtube)
• Irena Sendler nie żyje - Pierwszy Polski Portal Pomocy Społecznej www.ops.pl