Józef Ankwicz

Z Wikipedii

Józef Ankwicz
Awdaniec
Data urodzenia	ok. 1750
Data śmierci	9 maja 1794
Miejsce śmierci	Warszawa
Rodzina	Ankiewicz
Rodzice	Stanisław Walenty Ankwicz Salomea Schwarcemberg-Czerna
Małżeństwo	Anna Biberstein-Starowieyska
Dzieci	Andrzej Alojzy Ankiewicz, Krystyna Antonina Ankiewicz

Józef Ankwicz (ur. ok. 1750, zm. 9 maja 1794) – poseł ostatniego sejmu I Rzeczypospolitej – sejmu grodzieńskiego 1793, symbol zdrady narodowej, który po milczącej, całonocnej debacie stwierdził, że milczenie jest zgodą na warunki Rosji, czyli koniec Polski. Był kasztelanem sądeckim.

[edytuj] Poselstwo w Kopenhadze

Znany był ze swojej zdolności przemawiania i gorliwej działalności sejmowej (był jednym z obrońców biskupa Kajetana Sołtyka w 1782) w związku z czym po dymisji Adama Wawrzyńca Rzewuskiego, we wrześniu 1790 roku, został mianowany przez króla posłem misji dyplomatycznej Rzeczypospolitej w Danii a pod koniec roku Deputacja Spraw Zagranicznych przyjęła nominację^[1]. Przysięgę przyjął Joachim Litawor Chreptowicz.

Początkowo Ankwicz starał się o placówkę w Madrycie jednak tam wyjechał popierany przez Ignacego Potockiego Tadeusz Morski.

Poseł Ankwicz stawił się w Kopenhadze 18 marca 1791 roku. Jako przedstawiciel króla przedstawił ministrowi Bernstorffowi Konstytucję 3 maja jako dokument nie skierowany przeciwko jakiemukolwiek państwu. Aktywnie zwalczał skierowaną przeciwko Polsce rosyjską agitację oraz inspirowaną przez nich wpływową "Gazetę Hamburską". Na początku 1792 roku został odwołany do Warszawy w wyniku decyzji o likwidacji części misji zagranicznych. Była to dla niego porażka zarówno polityczna jak i osobista: odebrano mu możliwość zabiegania o interesy polskie oraz utracił stałe źródło utrzymania (27 tysięcy florenów rocznie ^[1]) i wpadł w ręce swoich wierzycieli (był hazardzistą i żył ponad stan). Alarmował dwór królewski o zbliżeniu rosyjsko-szwedzkim, wobec którego brak placówki w zaniepokojonej sytuacją Danii jest niezręcznością. Mając poparcie króla wrócił w czerwcu 1792 do Kopenhagi i poświecił się dalszej działalności dyplomatycznej. Przekazywał do Polski informacje i sugestie Duńczyków (nakłaniali do porozumienia z Rosją – mimo wojny – bez oglądania się na sojusz z Prusami), a także próbował zaciągnąć pożyczkę na zakup broni. Szybki koniec wojny z Rosją i zwycięstwo konfederacji targowickiej zmusiło go do powrotu do Rzeczypospolitej w listopadzie 1792 roku. Jako bankrut pomoc finansową znalazł w ambasadzie rosyjskiej u Jakoba Sieversa^[2]

[edytuj] Po powrocie do Rzeczypospolitej

Został marszałkiem Rady Nieustającej na sejmie grodzieńskim w 1793 przy poparciu rosyjskiego ambasadora.

W czasie insurekcji kościuszkowskiej na wniosek jakobinów skazany przez Sąd Kryminalny na śmierć przez powieszenie. Józef Ankwicz uznał słuszność wyroku, pod szubienicą zachowywał się godnie, w odróżnieniu od innych targowiczan. Skazani na śmierć zostali także następujący przywódcy targowicy: Józef Kossakowski, hetman Piotr Ożarowski, hetman Józef Zabiełło.

Wyrok wykonano 9 maja 1794 w Warszawie.

Przypisy