Józef Judycki
Z Wikipedii
Józef Judycki | |
Radwan |
|
Data urodzenia | pocz. XVIII wieku |
Miejsce urodzenia | 1719 |
Data śmierci | 1797 |
Rodzina | Judyccy |
Rodzice | Michał Judycki |
Małżeństwo | Alojza Radziwiłł |
Józef Judycki herbu Radwan (1719-1797) – wódz naczelny armii litewskiej w czasie wojny polsko-rosyjskiej 1792, marszałek Trybunału Litewskiego w 1777, strażnik wielki litewski od 1776, oboźny wielki litewski od 1774.
Nauki pobierał w jezuickim Collegium Nobilium w Wilnie, potem w pijarskim Collegium Nobilium w Warszawie. W 1767 już jako starosta bohiński istrzałkowski przystąpił do konfederacji radomskiej i został marszałkem konfederackim powiatu lidzkiego. We wrześniu 1771 został marszałkiem powiatu mozyrskiego, został też pułkownikiem petyhorców. Od 1773 był starostą rzeczyckim W 1774 został oboźnym wielkim litewskim. W 1777 otrzymał Order Świętego Stanisława.
W 1783 kupił rangę generała lejtnanta dowodzącego I dywizją armii litewskiej (z gażą 12000 zł, wypłacaną ze skarbu I Rzeczypospolitej). W listopadzie 1785, jego dywizja, pełniąca służbę ochrony pogranicza starła się z oddziałem wojska rosyjskiego. W 1789 wobec nacisku Sejmu Czteroletniego, na którym zarzucono mu kumulację urzędów, zrzekł się strażnikostwa. 2 maja 1792 został dowódcą regimentu IV buławy polnej litewskiej. Jesienią tego roku przeprowadził manewry wojsk litewskich pod Mińskiem.
Po wybuchu wojny z Rosją w 1792, urażony pominięciem go przy obsadzie stanowiska naczelnego wodza wojsk litewskich (został nim ks. Ludwik Wirtemberski, Judycki symulował chorobę i wyznaczył jako swojego zastępcę gen. Józefa Bielaka. 1 czerwca 1792 król Stanisław August Poniatowski odebrał naczelne dowództwo ks. Wirtemberskiemu, i powierzył je Judyckiemu. Wątpiąc w jego kunszt wojskowy dodano mu licznych doradców (m.in. Stanisław Kostka Potocki, Tomasz Wawrzecki). 10 czerwca stoczył przegraną bitwę pod Mirem z Rosjanami. Był oskarżany o tchórzostwo, ponieważ opuścił swoje wojsko i uciekł do Grodna. 23 czerwca odebrano mu dowództwo i przekazano gen. Michałowi Zabielle. Sejm grodzieński w 1793 wezwał go do przedstawienia rachunków i rozliczenia się z sum pobranych na wojsko. Po II rozbiorze wstąpił ochotniczo do armii rosyjskiej. W 1797 był jednym z 7 delegatów guberni mińskiej na koronację cara Pawła I.
Jakkolwiek odznaczał się osobistą odwagą, to pozbawiony szerszej wiedzy wojskowej w oczach współczesnych był postrzegany jako wódz nieudolny: mężny, ale wcale nie umiejętny.