Język chunzybski

Z Wikipedii

Hunzibi
Obszar	Federacja Rosyjska (Dagestan)
Liczba mówiących	ok. 1 tys. (?)
Klasyfikacja genetyczna	Języki kaukaskie Północno-wschodnie Języki dagestańskie Zespół awaro-didojski Języki didojskie Język chunzybski
Pismo	brak piśmiennictwa

Kody języka
ISO 639-1	-
ISO/FDIS 639-3	huz
SIL	HUZ
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata

Język chunzybski (czasem używany jest także termin język chunzalski, oraz język nachadzki ros.; nazwa własna Hunzibi) – jeden z niewielkich języków kaukaskich, używany przez ok. 1 tys. osób w południowym Dagestanie. Język chunzybski należy do języków didojskich w zespole awaro-didojskim, tworzącym podgrupę wśród języków dagestańskich w grupie północno-wschodniej (nachsko-dagestańskiej) języków kaukaskich. Chunzybski jest blisko spokrewniony z językiem kapuczyńskim. Istnieją spory odnośnie statusu chunzybskiego w ramach języków didojskich. Niektórzy badacze uważają go za odrębny język, inni zaś tylko za dialekt.

Dane, mówiące o liczbie osób posługujących się tym językiem nie są zbyt dokładne, ponieważ w dużej mierze opierały się na szacunkach. Według statystyk w 1926 r. języka tego używało zaledwie 105 osób. W późniejszym czasie użytkownicy chunzybskiego uznawani byli za odłam Awarów i tak też zapisywani podczas kolejnych spisów powszechnych. Szacunki z lat 1958 oraz 1967 mówiły o ok. 600 użytkownikach języka, dane, podawane za rok 1995 donosiły o ok. 2 tys., natomiast według spisu powszechnego, przeprowadzonego na terenie Federacji Rosyjskiej w 2000 r. liczba osób posługujących się tym językiem wynosi 1 tys. osób.

Językiem chunzybskim posługuje się ludność w trzech niewielkich wioskach w południowodagestańskim okręgach cuntyjskim. Nazwa języka pochodzi od nazwy wsi Chunzib. Inna, spotykana w literaturze nazwa tego języka, język nachadzki, pochodzi od nazwy wsi, w którym jest on używany (Nachada). Dla chunzybskiego nie wyróżnia się dialektów, istnieją tylko niewielkie różnice w fonetyce między językiem używanym we wsiach Chunzyb i Nachad.

Język chunzybski nie wykształcił piśmiennictwa. Jest używany wyłącznie w sytuacjach nieformalnych, w domu, wśród przyjaciół. W charakterze języka literackiego używany jest język awarski, jako największy język literacki Dagestanu. Wśród ludności rozpowszechniony jest także rosyjski, jako język urzędowy Federacji Rosyjskiej.

Chunzybski jest językiem ergatywnym. Ze względu na historię tego języka widoczne są wpływy języka tureckiego, arabskiego, gruzińskiego oraz rosyjskiego.