Jan Kuczborski
Z Wikipedii
Jan Kuczborski | |
Herb | |
Data wyboru | 1614 |
Zmarł | 31 marca1624 Lubawa |
Jan Kuczborski herbu Ogończyk (ur. ok. 1572, zm. 31 marca1624 w Lubawie) – biskup chełmiński, scholastyk gnieźnieński, archidiakon poznański, rejent kancelarii koronnej.
Był najstarszym synem Jana i Doroty Ciołkówny z rodu wywodzącego się z Kuczborka k. Mławy. Kształcił się w kolegium jezuickim w Braniewie oraz na Akademii Wileńskiej, gdzie zdobył doktorat z filozofii, a następnie w Padwie i w Rzymie, gdzie uzyskał doktorat z teologii oraz prawdopodobnie również doktorat z obojga praw. Po powrocie do kraju przebywał na dworze biskupa płockiego Wojciecha Baranowskiego po czym pełnił funkcję sekretarza i regensa w kancelarii koronnej.
Był kanonikiem płockim, scholastykiem gnieźnieńskim, archidiakonem warszawskim a od 1610 prepozytem krakowskim. Dwukrotnie towarzyszył królowi w wyprawach moskiewskich. W lutym 1614 otrzymał nominację królewską na biskupstwo chełmińskie a prekonozację papieską 28 kwietnia 1614. Diecezję objął przez pełnomocnika, Walentego Szczawińskiego 24 czerwca 1614. Sakrę przyjął z rąk prymasa Wojciecha Barabowskiego w Łowiczu, 30 listopada 1614 r. W Lubawie był już w listopadzie 1614 r., a uroczysty ingres do katedry w Chełmży odbył 5 stycznia 1615. Już 15 stycznia 1615 przewodniczył w zastępstwie biskupa warmińskiego sejmikowi generalnemu Prus Królewskich w Grudziądzu.
Jako biskup gorliwie wcielał w życie reformistyczne postanowienia soboru trydenckiego. Proboszczom przypominał o obowiązku rezydencji, odzyskał z rąk ewangelików szereg kościołów, popierał rozwój bractw religijnych. W 1621 był obecny na synodzie prowincjalnym piotrkowskim. W 1616 pomógł osiedlić się |Jezuitom w Bydgoszczy, 18 sierpnia 1618 ufundował im rezydencję w Malborku, 12 listopada 1618 oddał im na własność bursy dla ubogich studentów oraz kolegium w Toruniu, a 12 listopada osiedlił ich przy kościele farnym w Grudziądzu. Stanowczo sprzeciwiał się także żądaniom Rady Torunia, aby przenieść toruńskie kolegium jezuickie do Chełmna. Wraz z wojewodą Pawłem Działyńskim ufundował w 1623 klasztor reformatów w Nowym Mieście, wspierał bernardynów w Lubawie i franciszkanów w Chełmnie. Wspierał reformę chełmińską benedyktynek rozwijaną przez Magdalenę Mortęską i przyczynił się do ufundowania ich klasztoru w Grudziądzu. Zapobiegliwie administrował dobrami biskupstwa.
Cały czas angażował się w sprawy polityczne, przewodniczył pruskim sejmikom generalnym, zabierając głos w sprawach ogólnopaństwowych. Popierał wojnę moskiewską, domagał się reformy sposobu sejmowania oraz sądownictwa, domagał się regularnego opłacania wojska, by uniknąć niszczących konfederacji wojskowych, zobowiązał proboszczów do opłat na wojnę turecką, stał na czele komisji królewskiej mającej zbadać przyczyny niepokojów w Inflantach.
W 1624 nominowany został na biskupa płockiego jednak zmarł przed ingresem na zamku w Lubawie pochowany został zgodnie ze swoim życzeniem w kościele świętojańskim w Toruniu.
[edytuj] Źródła
- Diecezja Chełmińska, zarys historyczno-statystyczny, Pelplin 1928.
- Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce. w latach 965-1999. Słownik biograficzny, Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX, 2000, ISBN 83-211-1311-1
Poprzednik Maciej Konopacki |
Biskup chełmiński 1614-1624 |
Następca Jakub Zadzik |