Bracia mniejsi
Z Wikipedii
Bracia Mniejsi | |
Pełna nazwa | Zakon Braci Mniejszych, Zakon Braci Mniejszych Kapucynów, Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych |
Nazwa łacińska | Ordo Fratrum Minorum, Ordo Fratrum Minorum Capuccinorum, Ordo Fratrum Minorum Conventualium |
Skrót zakonny | OFM, OFMCap., OFMConv. |
Kościół | Kościół katolicki |
Dewiza | Pax et Bonum
Pokój i Dobro [1] |
Założyciel | Święty Franciszek z Asyżu |
Data założenia | 1209 |
Rok zatwierdzenia | 1223 |
Liczba zakonników | ok.36 000 (2006) |
Liczba Polaków | ok.3 200 (2005) |
witryna zakonu |
Zakon Braci Mniejszych (łac. Ordo Fratrum Minorum, pot. franciszkanie) – katolicka rodzina zakonna grupująca zakony żebrzące. Pierwszy zakon powstał w 1209 roku, założony przez św. Franciszka z Asyżu. Pierwotnie związany z plebejskim ruchem spirytuałów, którzy szczególny nacisk kładli na wartość ubóstwa, co było przyczyną konfliktów z hierarchią kościelną. Franciszkanie stworzyli prąd filozoficzno-teologiczny (szkoła franciszkańska), do której zaliczani są m.in: św. Antoni Padewski, św. Bonawentura, bł. Jan Duns Szkot, William Ockham, Roger Bacon i inni.
Wkrótce po śmierci założyciela zakonu wyróżniły się opcje braci "od wspólnoty": konwentualnych oraz zwolenników rygorystycznej interpretacji reguły: obserwantów (którzy z czasem podzielili się na wiele gałęzi, m.in. na bernardynów, reformatów oraz alkantarzystów). W Polsce pierwszy klasztor franciszkański powstał w 1236 roku we Wrocławiu, a następny w 1237 roku w Krakowie.
Spis treści |
[edytuj] Podział wspólnot zakonnych
Franciszkanie dzielą się na:
- I Zakon Św. Franciszka – wspólnoty męskie (franciszkanie, franciszkanie konwentualni, kapucyni),
- II Zakon – siostry klaryski,
- III Zakon – zakony regularne męskie i żeńskie, oparte na III regule św. Franciszka oraz świeccy franciszkanie (tercjarze).
[edytuj] I Zakon Św. Franciszka
Współcześnie I Zakon obejmuje trzy wspólnoty:
[edytuj] bracia mniejsi
(Ordo Fratrum Minorum) połączeni w jeden zakon w 1897 roku i określani jako franciszkanie. W Polsce ze względów historycznych, w potocznym nazewnictwie zakonników tego zgromadzenia nazywa się również bernardynami, reformatami, franciszkanami śląskimi, itd. Oficjalnie jednak w 1911 r. Watykan zakazał używania starych nazw w odniesieniu do wspólnoty braci mniejszych.
W Polsce jest pięć prowincji braci mniejszych:
- Prowincja św. Jadwigi Śląskiej – Wrocław Karłowice
- Prowincja Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – Katowice Panewniki
- Prowincja św. Franciszka z Asyżu – Poznań
- Prowincja Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny – Kraków
- Prowincja Matki Bożej Anielskiej – Kraków
Ważnymi ośrodkami tych prowincji są sanktuaria maryjne w Dukli, Kalwarii Zebrzydowskiej, Leżajsku, Panewnikach, Wambierzycach, sanktuaria świętych w Górze Św. Anny czy Prudniku. Franciszkanie z tej gałęzi prowadzą na terenie Polski liczne parafie i specjalistyczne duszpasterstwa (akademickie, charytatywne, młodzieżowe). Każda z prowincji posiada własne wyższe seminaria, a wywodzący się z nich naukowcy pracują na uniwersytetach krajowych i zagranicznych. Bracia mniejsi posiadają w Polsce kilka eremów (m.in. Dukla, Woźniki, na Śliwkuli koło Koniakowa). Do tej gałęzi należy franciszkańska Kustodia Ziemi Świętej. Strojem zakonnym jest brązowy habit przepasany białym sznurem (cingulum).
[edytuj] bracia mniejsi konwentualni
(łac. Ordo Fratrum Minorum Conventualium), również zwanych franciszkanami, których najważniejszym ośrodkiem w Polsce jest Niepokalanów założony przez św. Maksymiliana Marię Kolbego oraz Kraków gdzie nieprzerwanie pracują od 1237 r.
W Polsce są trzy prowincje braci mniejszych konwentualnych:
- Prowincja bł. Jakuba Strzemię i św. Antoniego z Padwy – Kraków
- Prowincja Matki Bożej Niepokalanej – Warszawa
- Prowincja św. Maksymiliana Marii Kolbego – Gdańsk
Od XIII w. są stróżami grobu i bazyliki św. Franciszka w Asyżu. Cechą charakterystyczną dla tej gałęzi było budowanie klasztorów w centrum miast. Obecnie w Polsce prowadzą liczne sanktuaria, parafie i wydawnictwa. Zaangażowani w działalność w mediach (Radio Niepokalanów, Tv Puls, Fioretti), wśród osób uzależnionych, oraz w działalność misyjną. Co czwarty brat mniejszy konwentualny pochodzący z polskiej prowincji pracuje poza granicami kraju. Wśród akcji prowadzonych przez franciszkanów na uwagę zasługuje również praca z młodzieżą. Strojem zakonnym jest czarny lub szary habit z kapturem przepasany białym sznurem (cingulum).
[edytuj] bracia mniejsi kapucyni
(łac. Ordo Fratrum Minorum Capuccinorum), wywodzący się z gałęzi pragnącej powrócić do tradycji życia pierwszych franciszkanów. Utworzeni zostali przez Matteo Serafini da Bascio. Formalnie wyodrębnili się w 1528 roku, w 1619 roku zostali zatwierdzeni przez papieża, a w 1681 roku przybyli do Polski. W okresie rozbiorów odgrywali ważną rolę jako działacze społeczni i niepodległościowi.
W Polsce są dwie prowincje braci mniejszych kapucynów:
- Prowincja św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny – Kraków
- Prowincja św. Wojciecha i św. Stanisława – Warszawa
Obecnie prowadzą m.in.: Ośrodek Apostolstwa Trzeźwości w Zakroczymiu. Strojem zakonnym jest kasztanowy habit z charakterystycznym długim kapturem przepasany sznurem (cingulum).
Przypisy
- ↑ Ugolino Vagnuzzi OFM, Pozdrowienie "Pokój i Dobro", w: www.wiktor.alleluja.pl, 7 maja 2007
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- VIDEO: OFM CONV-Ordo Fratrum Minorum Conventualium VIDEO
- serwis informacyjny Franciszkanów w Polsce
- zakony franciszkańskie w Polsce i na misjach – strona kierująca na witryny poszczególnych wspólnot