Jan Wężyk

Z Wikipedii

Jan Wężyk

Herb

Dewiza	brak
Data wyboru	1627
Urodzony	1575
Zmarł	1638

Jan Wężyk herbu Wąż (ur. 1575 w Wężykowej Woli, zm. 27 maja 1638 w Łowiczu) – interrex I Rzeczypospolitej w latach 1632-1633, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski 1627-1638, biskup poznański 1624-1627, biskup przemyski 1619-1624, sekretarz królewski.

Pochodził ze średniozamożnej szlachty z województwa sieradzkiego. Uczył się w kolegium jezuickim w Kaliszu, a następnie studiował w Krakowie i przez 7 lat w Rzymie, edukację uwieńczył doktoratem obojga praw.

Po powrocie do kraju szybko uzyskiwał kolejne beneficja kościelne. Był archidiakonem lubelskim, kanonikiem krakowskim, prepozytem sandomierskim, opatem komendatoryjnym mogileńskim (od 1613. Jako opat odnowił i rozbudował świątynię w Mogile. Od 1614 archidiakon warszawski.

Był sekretarzem króla Zygmunta III Wazy, specjalizującym się zwłaszcza w sprawach włoskich.

W 1619 nominowany przez monarchę biskupem przemyskim, prowizję papieską otrzymał 17 lutego 1620 r. Sakrę przyjął z rąk prymasa Wawrzyńca Gembickiego. Odbył w biskupstwie przemyskim synod diecezjalny w 1621 r., zarządził przeprowadzenie wizytacji kanonicznej, często uczestniczył w posiedzeniach kapituł. Odzyskał także na terenie diecezji kilka świątyń z rąk innowierców.

13 maja 1624 został przeniesiony na biskupstwo poznańskie. Rządy objął w niej 1 lipca 1624 i sprawował maja 1627.

22 marca 1627 został arcybiskupem gnieźnieńskim i prymasem polski. Diecezją rządził gorliwie, rezydując w Łowiczu kontaktował się z kapitułą i konsystorzem za pomocą licznych listów. Jako metropolita zwołał dwa synody prowincjonalne. Na synodzie w 1628 r. uchwalono kontrybucję na cele wojenne oraz rozpatrywano kwestii kościelnych. Uchwały synodu w 22 statutach poruszają szereg spraw związanych z katechizacją wiernych, przygotowaniem do święceń kapłańskich, urzędów biskupich, zakonu oraz reprezentacji duchowieństwa w Trybunale Koronnym. Były one ważną kodyfikacją partykularnego prawa kanonicznego, zostały ogłoszone drukiem pod tytułem Synodus provincialis Gnesnensis A.D. 1628 die 22 mai celebrata (wydane 1630 i 1761), znane jako "Zbiór prymasa Wężyka". Drugi synod prowincjonalny zwołał do Warszawy w 1634 r.

Od 30 kwietnia 1632 do 6 lutego 1633 był interreksem Królestwa Polskiego. 6 lutego 1633 koronował na króla Polski Władysława IV, a 13 września 1637 jego żonę Cecylię Renatę.