Jerzy Ficowski
Z Wikipedii
Jerzy Ficowski (ur. 4 września 1924 r. w Warszawie - zm. 9 maja 2006 r. w Warszawie) – polski poeta, eseista, autor tekstów piosenek, prozaik, tłumacz (z hiszpańskiego, cygańskiego, rosyjskiego, niemieckiego, włoskiego, francuskiego, rumuńskiego), żołnierz Armii Krajowej (ps. Wrak), uczestnik powstania warszawskiego, znawca folkloru żydowskiego i cygańskiego.
Podczas II wojny światowej mieszkał we Włochach pod Warszawą. Był więźniem Pawiaka (1943). W powstaniu walczył jako żołnierz pułku AK "Baszta" na Mokotowie. Studiował filozofię i socjologię na UW. Debiutował w 1948 tomikiem Ołowiani żołnierze. W latach 1948-1950 wędrował razem z taborem cygańskim, był członkiem angielskiego stowarzyszenia Gypsy Lore Society. Przełożył i opublikował pieśni cygańskiej poetki Papuszy. Był znawcą ludowej poezji żydowskiej (opublikowanej w tomie Rodzynki z migdałami 1964) oraz wybitnym specjalistą od twórczości Brunona Schulza, specjalizował się także w poezji i tłumaczeniach Federico Garcii Lorki.
Od 1960 roku pisał też teksty piosenek, które zyskały popularność. Śpiewali je m.in. tacy artyści, jak: Katarzyna Bovery, Michaj Burano, Dżamble, Anna German, Kalina Jędrusik, Stanisław Jopek, Herbert Renn, Waldemar Kocoń, Stenia Kozłowska, Jolanta Kubicka, Halina Kunicka, Kwartet Warszawski, Masio Sylwester Kwiek, Maryla Lerch, Aneta Łastik, Halina Łukomska, Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca "Mazowsze", Jerzy Michotek, Regina Pisarek, Ewa Podleś, Jerzy Połomski, Jadwiga Prolińska, Sława Przybylska, Randia, Maryla Rodowicz, Rena Rolska, Hanna Rumowska, Irena Santor, Jarema Stępowski, Mieczysław Wojnicki.[1]
Na Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie otrzymał II nagrodę za piosenkę Woziwoda (1961) i III nagrodę za Jadą wozy kolorowe (1970), a na Krajowym Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu zdobył wyróżnienie za Balladę cygańską (1963), a także nagrodę TVP (1970) za Jadą wozy kolorowe. Za ten ostatni utwór został też nagrodzony przez czytelników "Głosu Wybrzeża" (1970).
Wydano płytę z jego utworami dla najmłodszych i muzyką Władysława Słowińskiego Dom w którym śmieszy - wiersze dla dzieci (LP, Muza SXL-1173), na której można usłyszeć: Janusza Zakrzeńskiego, Wieńczysława Glińskiego, Lecha Ordona, Mirosławę Krajewską, Włodzimierza Pressa, Ewę Żukowską.
Jego najstarsza twórczość powstawała pod wpływem wierszy Juliana Tuwima, później jednak nawiązywał do awangardy okresu międzywojennego, groteski i elementów świata fantastycznej baśni. Następnie w jego poezji wyraźniejsze stały się refleksyjne wątki moralno-społeczne.
W 1977 dostał nagrodę polskiego Pen Clubu. Gdy w 1975 podpisał list 59, został objęty zakazem druku do 1980. Członek KOR i KSS KOR. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Od 1968 roku jego żoną była Elżbieta Ficowska, z którą miał córkę Annę.
Spis treści |
[edytuj] Dzieła
[edytuj] Poezja
- Ołowiani żołnierze (1948)
- Zwierzenia (1952)
- Po polsku (1955)
- Moje strony świata (1957)
- Amulety i defilacje (1960)
- Pismo obrazkowe (1962)
- Ptak poza ptakiem (1968)
- Makowskie bajki (1959, w tym wydawnictwie zamieszczone zostały obrazy Tadeusza Makowskiego)
- Errata (1981)
- Śmierć jednorożca (1981)
- Przepowiednie. Pojutrznia (1983)
- Inicjał (1994)
- Mistrz Manole i inne przekłady (2004)
- Zawczas z poniewczasem, (2004)
- Pantareja (2006)
[edytuj] Piosenki (wybór)
- Andaluzyjska romanca (muz. Roman Sielicki)
- Ballada cygańska (Wezmę w drogę złoty księżyc; muz. M. Święcicki)
- Ballada o niebie i ziemi (muz. R. Czubaty)
- Bezdomna muzyczka (muz. Marek Sart)
- Cygańska letnia noc (muz. Stefan Rembowski)
- Cztery karty (muz. A. German)
- Dziewczęta z Nowolipek (muz. Leszek Bogdanowicz)
- Furman (muz. Tadeusz Sygietyński)
- Jadą wozy kolorowe (muz. S. Rembowski)
- Mój generał ołowiany (muz. A. German)
- Naga rzeka (muz. J. Horwath, Andrzej Zaucha)
- Odejdziesz i tak (muz. Władysław Szpilman)
- Serenada, serenada (muz. Jerzy Harald)
- Syg, Sygedyr (muz. M. Sart)
- Szlifierz warszawski (muz. S. Rembowski)
- Wiatr mieszka w dzikich topolach (muz. M. Sewen)
- Woziwoda (muz. M. Sart)
- Znajoma uliczka (muz. J. Harald)
[edytuj] Utwory pisane prozą poetycką
- Wspominki starowarszawskie (1959)
- Czekanie na sen psa (1970)
[edytuj] Inne
- Cyganie polscy (1953)
- Cyganie na polskich drogach (1965)
- Gałązka z drzewa słońca (1961)
- Rodzynki z migdałami (1964)
- Regiony wielkiej herezji (1967; nowe, uzupełnione wydania 1975, 1992, 2002)
- Okolice sklepów cynamonowych (1986)
- Demony cudzego strachu (1986)
- Cyganie w Polsce. Dzieje i obyczaje (1989)
[edytuj] Linki zewnętrzne
[edytuj] Bibliografia
- Wolański R., Leksykon Polskiej Muzyki Rozrywkowej, Warszawa 1995, Agencja Wydawnicza MOREX, ISBN 83-86848-05-7, tu hasło Ficowski Jerzy, s. 50.
