Johann Adolf Hasse

Z Wikipedii

Johann Adolph Hasse

Johann Adolph Hasse (ur. 25 marca 1699, zm. 16 grudnia 1783) - niemiecki kompozytor doby późnego baroku. Pod koniec życia dostosował swą muzykę do stylu klasycystycznego.

Hasse urodził się w Bergedorf, niedaleko Hamburga gdzie ojciec nauczył go podstaw muzyki. Mając ładny tenor, poświecił się karierze śpiewaczej i przystąpił do trupy artystycznej, którą kierował Reinhard Keiser, i w którego orkiestrze Händel grał nieco wcześniej drugie skrzypce. Hasse odniósł sukces i został zatrudniony w operze dworskiej księstwa Brunszwik-Lüneburg, tam debiutował jako kompozytor oper (Antigonus1723). Książę sfinansował dalszą naukę Hassego w Italii. W 1724 roku odwiedził Neapol i uczył się u Nicola Porpory, z którym nie zgadzał się w wielu kwestiach muzycznych i nie tylko. W Neapolu jego przyjacielem został Alessandro Scarlatti, który był przez jakiś czas jego przewodnikiem muzycznym. Hasse mógł dzięki Scarlattiemu wystawić operę, którą śpiewali potem Farinelli i słynna śpiewaczka Tesi.

Stał się popularny i zaczął komponować dla królewskiej opery w Neapolu. W 1726 udał się na objazd całych Włoch. W Wenecji (1727) poznał , słynną śpiewaczkę, w której się zakochał. Faustina Bordoni (urodzona w Wenecji w 1693 r.) wyszła za niego w 1730 roku. August II Mocny zaprosił słynną parę do Drezna. Hasse pozostał tam dwa lata, po czym wrócił do Włoch, a stamtąd podążył do Londynu. W Londynie od 1733 przyłączył się do Porpory konkurującego z Händlem. Pozostał tam jednak tylko tak długo jak wystawiano tam napisaną przez Hassego w 1730 roku operę Artaserse (pierwsze wystawienie Wenecja 1730).

Faustina stała się ulubienicą publiczności i (niestety) kochliwego elektora. Zrozpaczony Hasse mógł widywać się z żoną jedynie czasami. Dopiero w 1739 roku, gdy August II już nie żył Hasse zdecydował się osiedlić się w Dreźnie na stałe. Mieszkali tam z żoną do 1763 roku, gdy wycofali się z aktywnego życia artystycznego. Żyli odtąd z całkiem niezłej renty. Jednak nie na długo zadowalało to energicznego Hassego, który pojechał z rodziną do Wiednia gdzie wystawił swą ostatnią operę Ruggiero (1771). W Wiedniu wysłuchał też dzieła czternastoletniego Mozarta, o którym stwierdził, że "ten młodzik przebije nas wszystkich" . Na życzenie żony powrócili do Wenecji, gdzie Hasse zmarł w 1783 roku.

Jego dzieła to 120 (sic!) oper, wiele oratoriów, kantat, mszy i najróżniejsze utwory instrumentalne. Podczas oblężenia Drezna przez Prusaków w 1760 roku, większość jego manuskryptów, zgromadzonych do wspólnego wydania pod elektorskim patronatem spłonęła . Niektóre jednak jak opera Alcide al Bivio (1760) przetrwały i zostały opublikowane. Na szczęście oryginały znajdowały się w bibliotekach Wenecji i Drezna.

Obok Georga Philippa Telemanna Hasse był w swych czasach uważany za największego z kompozytorów niemieckich.

[edytuj] Posłuchaj

Se del fiume, from Artaserse (1730-1734) ^*

[edytuj] Opery

Antioco (1721)
Sesostrate (1726)
L'Astarto (1726)
Gerone, tiranno di Siracusa (1727)
Attalo, re di Bitinia (1728)
L'Ulderica (1729)
Tigrane (1729)
Ezio (1730)
Artaserse (1730) Se del fiume, from Artaserse (1730-1734) ^*
Dalisa (1730)
Arminio (1730)
Cleofide (1731) (potem Alessandro nelle Indie)
Catone in utica (1731)
Demetrio (1732)
Cajo Fabrizio (1732)
Euristeo (1732)
Siroe (1733)
Tito Vespasiano (1735)
Senocrita (1737)
Atalanta (1737)
Asteria (1737)
Irene (1737)
Alfonso (1738)
Viriate (1739)
Numa (1741)
Lucio Papirio (1742)
L'asilo d'amore (1742)
Didone abbandonata (1742)
Issipile (1742)
Antigono (1743)
Ipermestra (1744)
Semiramide riconosciuta (1744)
La spartana generosa (1747)
Leucippo (1747)
Demofoonte (1748)
Il Natale di Giove (1749)
Attilio Regolo (1750)
Ciro riconosciuto (1751)
Adriano in Siria (1752)
Solimano (1753)
L'eroe cinese (1753)
Artemisia (1754)
Il re pastore (1755)
L'Olimpiade (1756)
Nitteti (1758)
Il sogno di Scipione (1758)
Achille in Sciro (1759)
Alcide al bivio (1760)
Zenobia (1761)
Il trionfo di Clelia (1762)
Egeria (1764)
Romolo ed Ersilia (1765)
Partenope (1767)
Piramo e Tisbe (1768)
Ruggiero (1771)

[edytuj] Źródła

Frederick L. Millner: The Operas of Johann Adolf Hasse. Ann Arbor MI: UMI Research Press, 1979 (= Studies in Musicology, 2). ISBN 0-8357-1006-8
http://opera.stanford.edu/composers/H.html