John Strutt, 3. baron Rayleigh

Z Wikipedii

John William Strutt, trzeci baron Rayleigh

Lord Rayleigh, właśc. John William Strutt (ur. 12 listopada 1842 w Langford Grove, zm. 30 czerwca 1919 w Witham), brytyjski fizyk, profesor uniwersytetu w Cambridge w latach 1879-1887 i Londynie od roku 1887. Prace badawcze z zakresu gęstości gazów, promieniowania cieplnego, dokładne oznaczenie jednostek elektrycznych i inne prace z zakresu fizyki. Laureat Nagrody Nobla w roku 1904 w dziedzinie fizyki.

Urodzony w Langford Grow w hrabstwie Essex, najstarszy syn Johna Strutta, 2. barona Rayleigh i Clary Vicars, córki kapitana Richarda Vicarsa. W dzieciństwie często chorował. Naukę rozpoczął w Harrow School. Później studiował matematykę na Trinity College w Cambridge. W 1865 r. uzyskał tytuł bakałarza, a w 1868 r. magistra sztuk. Został też przyjęty do Stowarzyszenia Trinity. Pozostawał w Stowarzyszeniu do swojego ślubu, który miał miejsce 19 lipca 1871 r. Żoną Johna została Evelyn Georgiana Mary Balfour (zm. 7 kwietnia 1934), córka Jamesa Maitlanda Balfoura i lady Blanche Gascoyne-Cecil, córki 2. markiza Salisbury, siostry polityka Arthura Balfoura. John i Evelyn mieli razem czterech synów:

Robert John Strutt (28 sierpnia 1875 - 13 grudnia 1947), 4. baron Rayleigh
wiceadmirał Arthur Charles Strutt (2 października 1878 - 10 lutego 1973), komandor Orderu Imperium Brytyjskiego, adiutant króla Jerzego V, ożenił się z Irene de Brienen, nie miał dzieci
Julian Balfour Strutt (16 sierpnia 1880 - 4 września 1886)
William Maitland Strutt (20 lipca 1886 - 22 listopada 1912)

Po śmierci swojego ojca w 1873 r. odziedziczył tytuł barona Rayleigh wraz z prawem do zasiadania w Izbie Lordów. Lord Rayleigh poświęcił się jednak karierze naukowej. W latach 1879-1887 był profesorem fizyki (Cavendish Professor of Physics) na Uniwersytecie Cambridge. 12 czerwca 1873 r. został przyjęty do Towarzystwa Królewskiego. W latach 1905-1908 był jego prezesem. Od 1887 r. wykładał na Uniwersytecie Londyńskim.

Pisał prace badawcze z zakresu gęstości gazów, promieniowania cieplnego, dokładnego oznaczenia jednostek elektrycznych i inne. W 1894 r., razem z Williamem Ramsey'em odkrył argon. Opisał m. in. zjawiska rozpraszania światła na cząsteczkach mniejszych od długości jego fali (tzw. rozpraszanie Rayleigha) oraz fale powstające przy trzęsieniach ziemi (tzw. fale Rayleigha). Za swoje badania otrzymał wiele odznaczeń: medal Królewski (1882 r.), medal Mateucciego (1894 r.), medal Copley'a (1899 r.) i medal Rumforda (1920 r., pośmiertnie. Lord Rayleigh jest również laureatem Nagrody Nobla w roku 1904 w dziedzinie fizyki za "za badanie gęstości większości znanych gazów i odkrycie argonu".

Lord Rayleigh zmarł w 1919 r. w Witham w hrabstwie Essex. Tytuł barona odziedziczył jego najstarszy syn. Na jego cześć zostały nazwane kratery na Marsie i Księżycu.