Kościół św. Mikołaja w Gdańsku
Z Wikipedii
Kościół św. Mikołaja i klasztor dominikanów (Główne Miasto ul. Świętojańska 72) — jedna z najstarszych świątyń w Gdańsku, powstała u schyłku XII wieku.
Zbudowany został na skrzyżowaniu dwóch ważnych szlaków handlowych: starożytnej drogi kupców (via mercatorum) i traktu wiodącego z gdańskiego zamku do książęcych posiadłości na Pomorzu. Kościół od początku służył zarówno ludności miejscowej, jak i przybywającym do Gdańska ze wszystkich stron świata kupcom i żeglarzom.
22 stycznia 1227 roku pomorski książę Świętopełk przekazał kościół zakonowi oo. dominikanów. Został on konsekrowany przez legata papieskiego dla Prus Wilhelma z Modeny w 1239 r. Przy kościele wkrótce powstał klasztor.
W 1308 r. dominikanie obok starego zbudowali nowy kościół - zachowany do dziś.
W poł. XV wieku kościół przykryto sklepieniem gwieździstym i podwyższono wieże.
W XVI wieku w okresie reformacji kościół kilkakrotnie był niszczony i plądrowany. Zakonnicy zostali wypędzeni z klasztoru, kilku z nich straciło życie.
W 1578 r. powrócili do klasztoru i przejęli opiekę duszpasterską nad katolicką ludnością coraz bardziej protestanckiego Gdańska. Od tego momentu ponownie rozpoczyna się okres świetności kościoła św. Mikołaja. W murach klasztoru mieszka coraz więcej zakonników, kwitnie życie intelektualne i kaznodziejstwo, kościół otrzymuje nowe wyposażenie (główny ołtarz, stalle, ambonę, organy).
W 1813 r. wskutek rosyjskiego ostrzału miasta klasztor całkowicie spłonął. Dwadzieścia lat później dominikanie zostali zmuszeni do opuszczenia miasta, a zrujnowane zabudowania klasztorne ostatecznie wyburzono. Przy kościele powstała parafia katolicka (jedna z czterech w ówczesnym Gdańsku).
Ta gotycka budowla jako jedyna nie uległa zniszczeniu w trakcie działań II wojny światowej. Jedna z opowieści głosi, iż kościół św. Mikołaja został oszczędzony przez palących Gdańsk radzieckich żołnierzy ze względu na postać patrona, otaczanego przez prawosławnych Rosjan szczególną czcią. Według innej teorii ówczesny proboszcz przekupił czerwonoarmistów alkoholowym zapasem kościelnej piwnicy aby ci nie splądrowali i nie spalili kościoła.
W kwietniu 1945 r., po 112 latach przerwy, dominikanie znowu pojawili się w Gdańsku i zamieszkali przy swoim dawnym kościele. Przybyli tu głównie ze Lwowa, po ponownym zajęciu tego miasta przez ZSRS i wymuszonej przez reżim sowiecki ekspatriacji polskiego duchowieństwa i polskiej ludności. Przywieźli z tamtejszego kościół dominikanów średniowieczną ikonę Matki Bożej Zwycięskiej, patronki tego miasta, która do dzisiaj znajduje się w kościele. Słynący cudami obraz był ofiarowany zakonowi dominikanów w 1260 przez Konstancję, żonę Lwa - księcia halicko-włodzimierskiego.
We wnętrzu zachowane jest bogate wyposażenie wczesnobarokowe.
Aktualne prezbiterium pochodzi z XIV wieku, nawę główną i boczne ukończono w 1487 roku.
Mimo, że patronem kościoła jest opiekun żeglarzy, wewnątrz bogato wystrojonego wnętrza świątyni nie ma zbyt wielu elementów marynistycznych.
W kościele znajduje się bogato zdobiony, pięciokondygnacyjny ołtarz główny oraz rokokowe organy słynące z idealnie czystych dźwięków.
W 1929 roku kościół otrzymał tytuł bazyliki mniejszej.
W późnych latach 1960. kościół stał się siedzibą myśli opozycyjnej i niepodległościowej. Ojciec Ludwik Wiśniewski organizował wówczas spotkania dyskusyjne, w których uczestniczyli ówcześni licealiści z I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Gdańsku, a późniejsi działacze opozycyjni i politycy, tacy jak Aleksander Hall, Arkadiusz Rybicki, Grzegorz Grzelak i Wojciech Samoliński.
[edytuj] Obecna działalność przy kościele św. Mikołaja w Gdańsku
- Duszpasterstwo Akademickie Górka
- Duszpasterstwo Młodzieżowe Katamaran
- Duszpasterstwo Małżeństw Niesakramentalnych
- Ośrodek Informacji o Sektach
- Dominikańska Szkoła Wiary
- Psycholog
- Bractwo Różańcowe
- Dom na Skraju
Obecnie przy kościele żyje i pracuje dziewięciu dominikanów.
