Koniec świata

Z Wikipedii

Niektóre informacje zawarte w artykule wymagają weryfikacji. Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się, jakie informacje budzą wątpliwości.

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Koniec świata – potencjalny, różnie wyobrażany proces zakończenia istnienia wszystkiego.

Określenie bywa też używane w znaczeniu miejsca odległego od cywilizacji. Drugi koniec świata to potoczne określenie antypodów.

Spis treści 1 Daty końca świata 2 Koniec świata według nauki 3 Koniec świata w religiach 3.1 Judaizm 3.2 Chrześcijaństwo 3.3 Islam 3.4 Buddyzm 3.5 Podsumowanie 4 Koniec świata w sztuce 4.1 Literatura 5 Przypisy

[edytuj] Daty końca świata

Koniec świata przepowiadany był bardzo często. Obecnie rozpowszechniona jest wersja, że ma on nastąpić 21 grudnia 2012, wraz z końcem kalendarza Majów.

Końce świata zapowiadane były na początki tysiącleci:

• 31 grudnia 999 - ze względu na powszechnie uznawany millenaryzm uważano, że koniec świata nastąpi 31 grudnia w roku 1000. Gdy nie nastąpił, lud w Rzymie zaczął świętować, co zapoczątkowało tradycję zabaw sylwestrowych, nazwanych tak od imienia wówczas panującego papieża Sylwestra II. Przepowiednia końca świata na ten rok nie była jednak oficjalnym nauczaniem Kościoła.
• 31 grudnia 1999 - według Kasjopejan miał pojawić się kosmiczny krzyż z zaćmieniem słońca. Według Świadków Jehowy, miał to być rok graniczny ^[1]. Wiele osób obawiało się ogólnoświatowego chaosu na skutek błędu roku 2000 (zwanego Y2K) obecnego w starszym oprogramowaniu, który miał rzekomo doprowadzić do awarii większości komputerów na świecie i spowodować awarię komunikacji, systemów bankowych, elektrowni atomowych itp.

Inne "końce świata" to:

• 1874 - w tym roku miał, według Adwentystów przyjść Chrystus.
• 1878 - Badacze Pisma Świętego uważali, że zostaną zaniesieni do Nieba
• 1925 - Joseph Franklin Rutherford zapowiedział zmartwychwstanie proroków biblijnych.
• 1975 - N.H Knorr w książce "Prawda was wyzwoli" (1943) wskazał na rok 1972, w którym ma upłynąć 6 tys. lat istnienia człowieka na ziemi (Russell nauczał, że było to w 1874 r.). Po kilku latach zmienił stanowisko i datę końca ustalił na rok 1975.
• 1976 - wg Światowego Uniwersytetu Duchowego Brahma Kumaris
• 2012 - ostatni dzień podany w kalendarzu Majów. Według nich właśnie 21 grudnia 2012 ma nastąpić koniec świata.
• 2036 - możliwość uderzenia planetoidy Apophis w Ziemię.

Często uważa się też, że Nostradamus przepowiedział koniec świata.

[edytuj] Koniec świata według nauki

Ta sekcja wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w niej poprawić: jakieś wprowadzenie? Jakie "dwie drogi"? Najwyraźniej wycięte z kontekstu, bez wprowadzenia używanych pojęć!. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Jeśli gęstość Wszechświata jest równa dokładnie wartości krytycznej oddzielającej te dwie drogi od siebie to szybkość ekspansji Wszechświata będzie spadać do zera, lecz Wszechświat nigdy się nie skurczy. Jeśli jednak ilość materii jest różna od gęstości krytycznej (różnica według pomiarów musi być mała, ale wydaje się, że powinna istnieć), to pozostają jeszcze dwie inne koncepcje ewolucji Wszechświata^[2]:

• Wielki Chłód - jeśli ilość materii jest zbyt mała, by siły grawitacyjne mogły powstrzymać ekspansję lub przewagę zyska ciemna materia. Wszechświat będzie w takiej sytuacji rozszerzać się wiecznie, a jego temperatura spadać.
• Wielki Kres - jeśli ilość materii jest na tyle duża, by powstrzymać ekspansję i następnie pod wpływem sił grawitacyjnych dojdzie do zapadnięcia się wszechświata i odwrócenia wszystkich etapów dotychczasowej jego ewolucji, aż do momentu, gdy wszystkie siły władające kosmosem będą znów połączone w jedną wielkość, a materia i energia będą stanowić jedność. Temperatura wtedy będzie wzrastać wraz ze wzrostem gęstości - powrót do osobliwości.

Wg jeszcze innej koncepcji, koniec znanego ludziom świata może nastąpić wraz z uwolnieniem energii próżni. Wiele obserwacji wskazuje, że nasz Wszechświat posiada niezerową energię próżni. Jeżeli istnieje stan próżni o niższej energii, to Wszechświat jest w stanie próżni fałszywej i może dojść do tunelowania do niższego stanu. Będzie się to wiązać ze zmianą niektórych stałych fizycznych, np. mas wielu cząstek. Nastąpi też koniec takiego Wszechświata, jaki znamy, ponieważ np. atomy mogą stać się nietrwałe.

Ludzie, zwykle powierzchownie znający naukę, obawiają się, iż koniec świata może nastąpić w wyniku zderzenia o zbyt dużej energii w akceleratorze. Obawiają się też, że może powstać czarna dziura lub dziwadełko, które pochłoną Ziemię. Jednak nawet największe planowane dziś akceleratory nie osiągają energii spotykanych w promieniowaniu kosmicznym, więc taka katastrofa najprawdopodobniej zaszłaby już, gdyby była możliwa.

Innym zdarzeniem kończącym świat może być również zderzenie asteroidy lub innego ciała niebieskiego z Ziemią, które w skali Torino uzyska 10 punktów. Dotychczas tylko trzy obiekty uzyskały powyżej 0 punktów. Najwięcej - 4 punkty przez pewien czas przypisywano asteroidzie Apophis, która miała mijać Ziemię w 2029. Kolejnym terminem ewentualnego zagrożenia miał być rok 2036. Obecnie komecie nadano z powrotem 1 w skali Torino (prawdopodobieństwo zderzenia z Ziemią bliskie zeru).

Niektórzy podzielają też obawy, że świat pochłonie szara maź – rój samoreplikujących się nanomaszyn.

[edytuj] Koniec świata w religiach

[edytuj] Judaizm

Ze względu na swoją specyfikę, Tora niewiele wspomina o końcu świata. Ten bowiem implikuje zajęcie się sprawami ostatecznymi w kontekście poszczególnych ludzi, zaś judaizm zajęty jest raczej historią narodu wybranego. Są jednak fragmenty, które opisują ten proces, choć to tradycja talmudyczna nadała wyobrażeniu Żydów o końcu świata, dzisiejszy wymiar.

Księga Amosa zastrzega by nie oczekiwać końca świata: "Cóż wam po dniu Pańskim? On jest ciemnością a nie światłem" (5:18). Gdy już ów koniec świata nadejdzie, Mesjasz będzie musiał stoczyć walkę z armią Goga i Magoga. Wódz tej armii zostanie sprowadzony na górę Synaj i osądzony a następnie stracony. Ziemia zostanie oczyszczona z wszelkiego zła i dokona się budowa "czystego i świętego" domu dla Pana i jego poddanych (Ez 38 i 39).

[edytuj] Chrześcijaństwo

Koniec (obecnego) świata w chrześcijaństwie kojarzony jest z powtórnym przyjściem Jezusa Chrystusa na Ziemię.^[3] Będzie ono związane "z odnowieniem się wszystkich rzeczy".

Jezus Chrystus przyrównuje koniec świata do potopu. Podobnie jak biblijny potop, będący typem końca świata wydarzenie to nie będzie prowadzić tylko do "zagłady bezbożnych ludzi", ale też do ratunku ludzi sprawiedliwych.

Sprawiedliwi dostąpią zbawienia i wiecznego szczęścia ("ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało, ani serce człowieka nie zdołało pojąć, jak wielkie rzeczy przygotował Bóg tym, którzy Go miłują"). Bezbożni "jako karę poniosą" "wieczną zagładę [z dala] od oblicza Pańskiego i od potężnego majestatu Jego". W stosunku do złych Biblia mówi, że Jezus Chrystus przyjdzie na "dzień sądu" "aby zostali osądzeni wszyscy, którzy nie uwierzyli prawdzie, lecz znaleźli upodobanie w nieprawości", którzy "mają zginąć, ponieważ nie przyjęli miłości prawdy, która mogła ich zbawić", dla pomsty wobec tych, którzy nie znają Boga i nie są posłuszni Ewangelii (dobrej nowinie) Jezusa Chrystusa.

Przed owym przyjściem na świecie będą miały miejsce konflikty między narodami, głód, epidemie, trzęsienia ziemi oraz prześladowanie chrześcijan, które nastąpi po wcześniej wymienionych plagach i podczas którego wielu odstąpi od Jezusa. Powtórne przyjście Jezusa będzie stanowić odpoczynek i ratunek dla wiernych, tych którzy wytrwają. Koniec nastąpi, gdy ewangelia królestwa będzie głoszona na całym świecie, na świadectwo wszystkim narodom (warunek ten być może został już spełniony). Dzień ten ma nastąpić niespodziewanie (przyjść "jak złodziej") - nikt nie wie kiedy, poza Bogiem Ojcem ("Czuwajcie więc, bo nie wiecie, w którym dniu Pan wasz przyjdzie." Ew. Mateusza 24:42, Biblia Tysiąclecia). Odnośnie daty tego wydarzenia święty Paweł ostrzega: "Niech to jedno, umiłowani, nie uchodzi uwagi waszej, że u Pana jeden dzień jest jak tysiąc lat, a tysiąc lat jak jeden dzień. Pan nie zwleka z dotrzymaniem obietnicy, chociaż niektórzy uważają, że zwleka, lecz okazuje cierpliwość względem was, bo nie chce, aby ktokolwiek zginął, lecz chce, aby wszyscy przyszli do upamiętania."

Fałszywi prorocy będą się podszywać pod bycie Namaszczonym (Mesjasz) lecz chrześcijanie nie powinni dać się zwieść, m.in. dlatego że "jak błyskawica, gdy zabłyśnie, świeci od jednego krańca widnokręgu aż do drugiego", tak przyjdzie Jezus Chrystus. Jezus Chrystus powtórnie przyjdzie w chwale. Zstąpi z nieba na Ziemię na obłokach niebieskich wraz z aniołami swojej mocy. "Pośle On swoich aniołów z trąbą o głosie potężnym, i zgromadzą Jego wybranych z czterech stron świata, od jednego krańca nieba aż do drugiego."

Wtedy zmartwychwstaną ci, którzy należą do Chrystusa.

Koniec "nie nastąpi" (...) "jednak wcześniej niż nastanie odstępstwo i objawi się człowiek niegodziwości, syn zatracenia, przeciwnik, który wynosi się ponad wszystko, co się zwie Bogiem lub jest przedmiotem boskiej czci. Zasiądzie on nawet w świątyni Bożej, podając się za Boga. Pojawieniu się jego towarzyszyć będzie działanie szatana, z całą mocą, wśród znaków i fałszywych cudów". Pan Jezus zgładzi Antychrysta tchnieniem swoich ust i wniwecz obróci objawieniem swego przyjścia.

"Po okresie tysiąca lat panowania Chrystusa Szatan wraz z wszystkimi, którzy będą potępieni zostaną wrzuceni do jeziora ognia. Niebiosa z trzaskiem przeminą, a żywioły rozpalone stopnieją, ziemia i dzieła ludzkie na niej spłoną".

[edytuj] Islam

Koniec świata, według muzułmanów zwiastować będzie Antychryst przybyły na ziemię z jednym okiem i znakiem na czole, którego rozpoznają jedynie wierzący. Następnie Gog i Magog (Jadżudż i Madżudż), okropne stworzenia zaczną niszczyć zapasy pożywienia i wody.

Wszystkich ludzi porażą pioruny, z wyjątkiem wybranych przez Boga. Każda dusza zostanie sprawiedliwie oceniona: "Więc kto wierzy i czyni dobro, tego nie przejmie żaden strach, ani nie będzie zasmucony. A tych, którzy za kłamstwo uznali Nasze znaki, dotknie kara za to, że szerzyli zepsucie." (6:48-49). Niewierni zostaną zapędzeni do piekła, skąd nie będzie już odwrotu.

Ci natomiast, którzy byli wierni, zaprowadzeni zostaną do Dżannah - ogrodu Boga, by tam chwalić go na wieki i kontemplować prawdę o nim. Stany piekła i nieba będą też miały charakter fizyczny, doświadczalny nie tylko duszą ale też ciałem: "na łożach ozdobnie wyszywanych, wyciągnięci, podparci na łokciach, zwróceni do siebie twarzami. Pośród nich krążą młodzieńcy nieśmiertelni z czaszami, dzbanami i kielichami, napełnionymi napojem z płynącego źródła, od którego nie cierpią na ból głowy ani nie doznają upojenia (...)" (56:15-19) oraz: "będą w palącym podmuchu i wrzącej wodzie, w cieniu czarnego dymu, ani nie orzeźwiającego, ani dobroczynnego" (56, 42-46).

[edytuj] Buddyzm

Buddyzm skłania się ku wersji, że koniec świata jest indywidualny. Koniec świata jest wtedy, gdy ktoś umiera. Budda odrzucił ideę Boga-stwórcy, a zatem niemożliwe jest - jak w religiach omawianych wyżej - by koniec oznaczał złączenie się w nim. Według Buddy człowiek w chwili śmierci spotyka mitologicznych bogów, mieszkających w niebie i innych rejonach kosmosu. ^[4]

[edytuj] Podsumowanie

Wszystkie religie monoteistyczne widzą sprawy ostateczne podobnie. Pomimo, że opisy uciech i mąk, nieznacznie różnią się od siebie (pewnie miały tutaj znaczenie pewne drobne różnice kulturowe), to można powiedzieć, że eschatologia ma się we wszystkich religiach wyznających jedynobóstwo podobnie. Zwraca się też uwagę podobieństwo w opisach przyjścia Boga. Toczą się walki dobra i zła (wszędzie zwycięża dobro), a absolut sprawiedliwie ocenia występki grzeszników i zasługi wiernych. Ciekawostką (uzasadnioną pochodzeniem islamu i chrześcijaństwa od judaizmu) jest fakt, że we wszystkich występują Gog i Magog (po arabsku Dżudż i Madżudż).

[edytuj] Koniec świata w sztuce

[edytuj] Literatura

Oprócz religijnych dzieł literackich opisujących Koniec świata, pisali o nim też inni twórcy.

• Czesław Miłosz interpretuje^[5] to jako zakończenie żywota człowieka, wkładając w usta starego człowieka słowa "Innego końca świata nie będzie".
• Jan Kasprowicz w dziele "Dies Irae"^[6] wyraża ekspresjonistyczną, ale religijną wersję.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ „Przebudźcie się!" 11/1960, s. 12
2. ↑ http://www.astrofun.republika.pl/pliki/przyszlosc.html
3. ↑ Biblia: Dn 7,7-27; Mt 24; 26,64; Mk 13,26; Łk 17:24; Dz 1,11; 3,19-21; 1Kor 2:9; 1Kor 6:2-3; Flp 3,20; Kol 3,4; 1Tes 4,14-17; 2 Tes 1,5-2,12; 2 P 3,8-13; Ap 19-22
4. ↑ Arnold Toynbee, "Człowiek wobec śmierci", Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1973.
5. ↑ http://www.milosz.pl/w_poks.php
6. ↑ http://univ.gda.pl/~literat/kasprow/047.htm