Konklawe 1464

Z Wikipedii

Konklawe 28-30 VIII 1464 - konklawe, które wyniosło na tron papieski Pawła II.

Spis treści

1 Lista uczestników
- 1.1 Nieobecni
2 Kandydaci na papieża
3 Przebieg konklawe
4 Ciekawostki
5 Źródła

[edytuj] Lista uczestników

Papież Pius II zmarł w Ankonie 14 sierpnia 1464 podczas przygotowań do krucjaty przeciw Turkom. W chwili jego śmierci Św. Kolegium Kardynalskie liczyło 29 członków, jednak aż 10 nie przybyło do Rzymu na konklawe. Ostatecznie więc było 19 elektorów:

Bessarion (nominacja: 18 grudnia 1439) - kardynał-biskup Frascati; komendatariusz kościoła prezbiterialnego SS. XII Apostoli; dziekan Św. Kolegium Kardynałów; tytularny patriarcha Konstantynopola; tytularny arcybiskup Nicei i Teb; opat komendatoryjny Grottaferrata; protektor zakonów bazylianów, dominikanów i franciszkanów

Guillaume d'Estouteville (18 grudnia 1439) - kardynał-biskup Ostia e Velletri; subdziekan Św. Kolegium Kardynałów; arcybiskup Rouen; administrator diecezji Saint-Jean-de-Maurienne; archiprezbiter Bazyliki Liberiańskiej; protektor zakonu augustianów

Juan Torquemada (18 grudnia 1439) - kardynał-biskup Sabiny; opat komendatoryjny Subiaco; biskup Orense

Juan Carvajal (16 grudnia 1446) - kardynał-biskup Porto e Santa Rufina; komendatariusz diakonii S. Lucia in Septisolio; biskup Plasencia; protektor Węgier

Ludovico Trevisan (1 lipca 1440) - kardynał-prezbiter S. Lorenzo in Damaso; patriarcha Akwileji; biskup Cava; opat komendatoryjny Monte Cassino; kamerling Św. Kościoła Rzymskiego

Pietro Barbo (1 lipca 1440) - kardynał-prezbiter S. Marco; biskup Vicenzy; archiprezbiter Bazyliki Watykańskiej

Latino Orsini (20 grudnia 1448) - kardynał-prezbiter SS. Giovanni e Paolo; administrator archidiecezji Bari; opat komendatoryjny Farfa; archiprezbiter Bazyliki Laterańskiej

Alain de Coëtivy (20 grudnia 1448) - kardynał-prezbiter S. Prassede; biskup Awinionu; administrator diecezji Dol

Filippo Calandrini (20 grudnia 1448) - kardynał-prezbiter S. Lorenzo in Lucina; biskup Bolonii; wielki penitencjariusz

Juan de Mella (17 grudnia 1456) - kardynał-prezbiter S. Prisca; biskup Zamora

Giacomo Tebaldi (17 grudnia 1456) - kardynał-prezbiter S. Anastasia

Richard Olivier de Longueil (17 grudnia 1456) - kardynał-prezbiter S. Eusebio; biskup Coutances

Angelo Capranica (5 marca 1460) - kardynał-prezbiter S. Croce in Gerusalemme; biskup Rieti

Bartolomeo Roverella (18 grudnia 1461) - kardynał-prezbiter S. Clemente; arcybiskup Rawenny; gubernator Benewentu

Louis d'Albret (18 grudnia 1461) - kardynał-prezbiter SS. Marcelino e Pietro; biskup Cahors

Giacomo Ammannati-Piccolomini (18 grudnia 1461) - kardynał-prezbiter S. Crisogono; biskup Pawii; kamerling Św. Kolegium Kardynałów

Rodrigo Borgia (20 lutego 1456) - kardynał-diakon S. Nicola in Carcere Tulliano; komendatariusz diakonii S. Maria in Via Lata; protodiakon Św. Kolegium Kardynałów; wicekanclerz Św. Kościoła Rzymskiego; administrator diecezji Walencja

Francesco Todeschini-Piccolomini (5 marca 1460) - kardynał-diakon S. Eustachio; administrator archidiecezji Siena; gubernator Rzymu i Państwa Kościelnego

Francesco Gonzaga (18 grudnia 1461) - kardynał-diakon S. Maria Nuova; biskup Brixen

Wśród elektorów było 10 Włochów, 4 Francuzów, 4 Hiszpanów i 1 Grek. Po sześciu z nich mianowali Pius II i Eugeniusz IV, czterech Kalikst III, a trzech Mikołaj V.

[edytuj] Nieobecni

10 kardynałów nie uczestniczyło w konklawe, w tym 3 Francuzów, 2 Niemców, 2 Hiszpanów, 2 Włochów i Węgier:

Pierre de Foix (wrzesień 1414) - kardynał-biskup Albano; legat i wikariusz w Awinionie; administrator diecezji Lescar i Tarbes

Petrus von Schaumberg (18 grudnia 1439) - kardynał-prezbiter S. Vitale; protoprezbiter Św. Kolegium Kardynałów; biskup Augsburga

Dénes Szécsi (18 grudnia 1439) - kardynał-prezbiter S. Ciriaco; arcybiskup Esztergom i prymas Węgier; kanclerz królestwa Węgier

Jean Rolin (20 grudnia 1448) - kardynał-prezbiter S. Stefano in Monte Celio; biskup Autun

Luis Juan del Milà y Borja (20 lutego 1456) - kardynał-prezbiter SS. IV Coronati; biskup Lérida

Berardo Eroli (5 marca 1460) - kardynał-prezbiter S. Sabina; biskup Spoleto; legat a latere w Perugii; opat komendatoryjny Tre Fontane

Niccolò Fortiguerra (5 marca 1460) - kardynał-prezbiter S. Cecilia; biskup Teano; naczelny wódz floty papieskiej

Burkhard von Weisbriach (5 marca 1460) - kardynał-prezbiter SS. Nereo ed Achilleo; arcybiskup Salzburga

Jean Jouffroy (18 grudnia 1461) - kardynał-prezbiter SS. Silvestro e Martino ai Monti; biskup Albi

Jaime Cardona (18 grudnia 1461) - kardynał-prezbiter [bez tytułu]; biskup Seo de Urgel

Pięciu mianował Pius II, dwóch Eugeniusz IV, a po jednym - Kalikst III, Mikołaj V i pizański antypapież Jan XXIII

[edytuj] Kandydaci na papieża

Za najpoważniejszego kandydata uchodził grecki kardynał Bessarion. Kandydatem frakcji francuskiej był d"Estouteville. Za papabile uchodzili też Hiszpanie Torquemada i Carvajal oraz kamerling Trevisan. Raport ambasadora księstwa Mediolanu z czerwca 1464, gdy stan zdrowia Piusa II znacznie się pogorszył, wskazywał na rosnące szanse kardynała Barbo.

[edytuj] Przebieg konklawe

Konklawe rozpoczęło się 28 sierpnia 1464 w Watykanie. Najpierw wszyscy kardynałowie, z wyjątkiem kamerlinga Trevisan'a, podpisali kapitulację wyborczą, która zobowiązywała elekta do kontynuowania wojny z Turcją oraz zakazywała mu opuszczania Włoch bez zgody kolegium kardynalskiego. Liczba kardynałów miała być ograniczona do 24, przy czym papież mógł mieć tylko jednego kardynała-nepota. Wszelkie nowe nominacje kardynalskie podlegać miały uprzedniemu zatwierdzeniu przez Św. Kolegium.

Konklawe 1464 było jednym z najkrótszych w historii. W pierwszym głosowaniu 30 sierpnia kardynał Pietro Barbo uzyskał 11 głosów. Pozostałe 8 otrzymali Trevisan i d'Estouteville. W wyniku akcesu Barbo uzyskał 3 kolejne głosy, uzyskując niezbędną większość, i chwilę później protodiakon Borgia mógł wypowiedzieć formułę Habemus Papam. Ponieważ Rodrigo Borgia krótko po zakończeniu konklawe zachorował, obrzędu koronacji Pawła II w dniu 16 września dokonał kardynał Fortiguerra.

[edytuj] Ciekawostki

Podobno na pytanie kardynała-dziekana Bessariona o imię pontyfikalne Barbo miał początkowo odpowiedzieć, że przybiera imię Formozus II, zmienił je jednak na Paweł II, gdyż kardynałowie zwrócili mu uwagę, że może to być odczytywane jako aluzja do jego wyglądu fizycznego (Formozus = "Piękny").