Królestwo Neapolu

Z Wikipedii

Regno di Napoli Królestwo Neapolu
← 1285-1816 →
Flaga Królestwa Neapolu Godło Królestwa Neapolu
Stolica	Neapol
Ustrój polityczny	monarchia
Ostatnia głowa państwa	król Ferdynand I Burbon
Data powstania	1285
Utworzenie Królestwa Obojga Sycylii	12 grudnia 1816

Królestwo Neapolu – nieformalna nazwa państwa istniejącego w latach 1282-1816 na obszarze dzisiejszych południowych Włoch; oficjalnie jego władcy posługiwali się tytułem królów Sycylii. Przed 1282 r. była to kontynentalna część Królestwa Sycylii; jednak w wyniku powstania ludności wyspy Sycylii władza króla Karola Andegaweńskiego została ograniczona do kontynentalnej części królestwa, podczas gdy wyspa Sycylia przeszła pod panowanie króla Aragonii Piotra III.

Spis treści 1 XIII-XV wiek 2 XVI-XVII wiek 3 XVIII wiek 4 XIX wiek 5 Królowie Neapolu 6 Literatura

[edytuj] XIII-XV wiek

Do 1435 pod władzą Andegawenów (bocznej linii francuskich Kapetyngów wywodzącej się od Karola Andegaweńskiego). W 1435 r. po po śmierci królowej Joanny II Królestwo Neapolu przeszło pod panowanie młodszej linii Andegawenów (linia Anjou-Valois, boczna linia Walezjuszy) w osobie René I Andegaweńskiego; jednak roszczenia do tych terenów wysunął też Alfons V Aragoński, który po wieloletnich walkach ostatecznie opanował Królestwo Neapolu w 1442 r. Po śmierci Alfonsa V w 1458 r. Neapol odziedziczył jego nieślubny syn, Ferdynand I (Ferrante I). Po wymarciu młodszej linii Andegawenów w 1481 r. ich roszczenia do Neapolu przejęła Francja; roszczenia te podniósł król Francji Karol VIII Walezjusz, który w 1494 r. wkroczył na czele silnej armii do Włoch, a w lutym 1495 r. zajął Neapol. Jednak w wyniku zawiązania się antyfrancuskiej koalicji państewek włoskich, Hiszpanii i cesarstwa jeszcze w tym samym roku Karol VIII zmuszony został do wycofania się z powrotem do Francji i porzucenia Neapolu, gdzie na tron wrócił Ferdynand II, wnuk Ferdynanda I.

[edytuj] XVI-XVII wiek

W 1500 r. król Francji Ludwik XII Walezjusz i król Hiszpanii Ferdynand zawarli układ w Grenadzie, na mocy którego dokonali rozbioru Królestwa Neapolu; jego północna część - z miastem Neapolem - miała znaleźć się pod władzą Francji, południowa - pod władzą Hiszpanii. Wojska francuskie i hiszpańskie opanowały Królestwo Neapolu w 1501 r; wkrótce jednak doszło do sporów francusko-hiszpańskich o podział królestwa, które doprowadziły do wojny między Francją a Hiszpanią. Hiszpanie odnieśli w 1503 r. zwycięstwa pod Cerignolą i pod Garigliano, a w 1504 r. ostatnie oddziały francuskie w Królestwie Neapolu skapitulowały w Gaecie. Tym samym całość Królestwa Neapolu znalazła się pod kontrolą Hiszpanii, która utrzymała je do 1707 r.

[edytuj] XVIII wiek

W 1707 r, w toku wojny o sukcesję hiszpańską Królestwo Neapolu zostało zajęte przez wojska koalicji antyburbońskiej; w wyniku tej wojny Królestwo Neapolu przeszło pod panowanie Austrii.

W wyniku wojny o polską sukcesję od 1735 Królestwa Neapolu i Sycylii znalazły się pod panowaniem młodszej linii Burbonów hiszpańskich (w osobie Karola, syna króla Hiszpanii Filipa V). W latach 1734-1759 Królem Neapolu był Karola VII (Carlo VII), który w 1734 roku (jeszcze jako Don Carlos) podbił na czele armii hiszpańskiej austriacki wówczas Neapol.

Gdy Karol VII został w 1759 roku królem Hiszpanii (jako Karol III) pozostawił władze w ręku swego małoletniego syna Ferdynanda IV (panował 1759-1806 i 1816-1825) i jego opiekuna pierwszego ministra Bernardo Tanucciego, byłego profesora uniwersytetu w mieście Piza). Był to minister reformator. W jego programie reform uczestniczył także Leopoldo de Gregorio, markiz Esquilache, którego Karol III Hiszpański zabrał ze sobą do Madrytu.

Tanucci nałożył w 1741 roku podatki na Kościół neapolitański, a uzyskane fundusze przeznaczył na budowę dróg i pałaców reprezentacyjnych i siedzib urzędów.

Ministrowie Karola (Santostefano, Montealgre i Tanucci) utworzyli Real Giunta di Sicilia (Radę Królewską Sycylii) według wzorów hiszpańskich by ułatwić nadzór stolicy - Neapolu nad wyspą i by zabezpieczyć jej autonomię.

W 1776 roku znajdujący się w niełasce Tanucci uciekł z Neapolu. Jego następca Domenico Caracciolo był raczej nieudanym reformatorem.

Ferdynand (z siedziby na Sycylii) i jego żona (od 1768) Maria Karolina Habsburg odważnie wystąpili (1799) przeciw agresji Napoleona i jego ogromnej armii. Do walki królewską parę namówili dowódca neapolitańskiej floty, Anglik z pochodzenia John Acton, 6. baronet Acton (od 1779 roku minister marynarki) i ambasador brytyjski w Neapolu William Douglas Hamilton Dysproporcja sił był jednak tak wielka, że Napoleon zdołał podbić państwo.

[edytuj] XIX wiek

Na początku 1799 r. Królestwo Neapolu zostało na krótko opanowane przez wojska rewolucyjnej Francji, co Francuzi wykorzystali, by proklamować tam Republikę Partenopejską; jednak jeszcze w tym samym roku Francuzi zostali wyparci z Neapolu przez wojska II koalicji antyfrancuskiej. W 1806 r. Napoleon Bonaparte zajął Królestwo Neapolu, osadzając na jego tronie swego starszego brata Józefa, a po objęciu przez niego tronu Hiszpanii w 1808 r. - swego szwagra Joachima Murata. W 1815 r. Królestwo Neapolu zostało odzyskane przez Burbonów z Sycylii, a w 1816 formalnie połączone z Królestwem Sycylii w jedno Królestwo Obojga Sycylii.

[edytuj] Królowie Neapolu

• Władcy Neapolu i Sycylii

[edytuj] Literatura

• Giuseppe Bonomo, Pitrè la Sicilia e i siciliani, Sellerio, Palermo 1989.
• Isidoro La Lumia, Palermo, il suo passato, il suo presente, i suoi monumenti, Antares editrice, 2004, 1° edizione Pedone Lauriel, 1875.
• Francesco Renda, Storia della Sicilia , Sellerio, Palermo, 2003.
• Rosario Romeo, Il risorgimento in Sicilia, La Terza, Bari, 1982.
• Giuseppe Pitrè, La vita in Palermo cento e più anni fa, Editrice Il Vespro, Palermo, prima edizione Barbera, Firenze, 1904.
• Leonardo Sciascia, Le Parrocchie di Regalpetra- Morte dell’Inquisitore, La Terza, Bari,1982.