Niedźwiedź jaskiniowy

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Niedźwiedź jaskiniowy
Szkielet niedźwiedzia jaskiniowego
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Szczep	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Rodzina	niedźwiedziowate
Gatunek	niedźwiedź jaskiniowy
Nazwa systematyczna
Ursus spelaeus
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Niedźwiedź jaskiniowy (Ursus spelaeus) - gatunek niedźwiedzia, zamieszkującego Europę w okresie plejstocenu ok. 300 tysięcy lat temu i wymarłego pod koniec ostatniej epoki lodowcowej czyli ok. 10-12 tysięcy lat temu.

Zarówno polska nazwa niedźwiedź jaskiniowy, jak też łacińska Ursus spelaeus wiąże się z faktem, iż szczątki tych zwierząt znajdowano głównie w jaskiniach. Dzięki temu uważa się, iż zwierzę to spędzało o wiele więcej czasu w jaskiniach, niż żyjący współcześnie niedźwiedź brunatny, który takie miejsca wykorzystuje wyłącznie dla snu zimowego. Kości niedźwiedzi jaskiniowych odnaleziono w wielu jaskiniach w całej Europie, np. w jaskini Dechenhöhle (Niemcy), Teufelshöhle (Niemcy), Drachenloch (Szwajcaria), zaś na terenie Polski np. w Jaskini Magurskiej w Tatrach, w wielu innych jaskiniach Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, Karpat i Sudetów (m. in. w Jaskini Niedźwiedziej i Jaskini Radochowskiej).

Niedźwiedzie jaskiniowe były o ok. 30% większe od niedźwiedzia brunatnego. Najbardziej zauważalną cechą różniącą obydwa gatunki, poza wielkością, jest odmienna budowa czaszki - niedźwiedzie jaskiniowe miały wysokie, stromo nachylone czoło, natomiast czoło niedźwiedzia brunatnego jest niskie i raczej płaskie.

Niedźwiedzie jaskiniowe były wszystkożerne, choć głównym składnikiem pożywienia były rośliny: żywiły się ziołami, trawą, jagodami, ale także miodem i okazjonalnie małymi zwierzętami.

Niedźwiedzie jaskiniowe osiągały do 2 m długości, ok. 1,7 wysokości i do 900 kg wagi, samice były zwykle nieco mniejsze.

Jak się wydaje, w wymarciu niedźwiedzi jaskiniowych znaczącą rolę odegrała zmiana klimatu u schyłku zlodowacenia bałtyckiego (Würm), do którego niedźwiedzie jaskiniowe nie zdołały się przystosować. Do wyginięcia tych zwierząt przyczynili się w dużym stopniu także ludzie.

Niektórzy badacze uważają, iż niedźwiedzie jaskiniowe były w jakiś sposób czczone przez prehistorycznych Europejczyków, o czym świadczą liczne malowidła i rysunki naskalne przedstawiające te zwierzęta. Dowodzi tego także np. znalezisko w szwajcarskiej jaskini Drachenloch, gdzie natrafiono na niedźwiedzie czaszki zamknięte w kamiennym sarkofagu, nakrytym kamienną płytą, co by świadczyło o celowym pochówku zwierząt.