Nurzyk

Z Wikipedii

Nurzyk
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Nadrząd	neognatyczne
Rząd	siewkowe
Rodzina	alki
Gatunek	nurzyk
Podgatunek	U. aalge aalge U. aalge intermedius* U. aalege californica U. aalge inornata U. aalge ibericus* U. aalge spiloptera* U. aalge albionis U. aalge hyperborea
Nazwa systematyczna
Uria aalge
Pontoppidan, 1763
Status ochronny
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) EX EW CR EN VU NT LC Kategoria: niższego ryzyka
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
* - istnienie osobnych podgatunków sporne

Nurzyk (n. podbielały) (Uria aalge Pontoppidan, 1763) - duży ptak wodny z rodziny alkowatych, zamieszkujący w zależności od podgatunku:

• Uria aalge aalge - gnieździ się we wschodniej Kanadzie, na Grenlandii, Islandii, Wyspach Owczych (niekiedy wyodrębniany w osobny podgatunek Uria aalge spiloptera), Szetlandach i Orkadach oraz południowej Norwegii i na wybrzeżach Bałtyku (niekiedy wyodrębniany w osobny podgatunek Uria aalge intermedius). Zimuje w północno-wschodniej części USA, głównie w Maine oraz na północnym wybrzeżu Hiszpanii.
• Uria aalege californica - zachodnie wybrzeże USA od stanu Waszyngton po Kalifornię
• Uria aalge inornata - Półwysep Koreański, Hokkaido, Sachalin, Kamczatka, wyspy Morza Beringa po Alaskę i zachodnie wybrzeża Kanady
• Uria aalge albionis - osiadły, występuje na Irlandii, południowe części Wielkiej Brytanii, na wybrzeżach Bretanii i Portugalii (niekiedy wyodrębniany w osobny podgatunek Uria aalge ibericus) oraz na Wyspach Berlenga
• Uria aalge hyperborea - gnieździ się na Svalbardzie w północnej części Półwyspu Skandynawskiego oraz północno-zachodniej Rosji od Murmańska po Nową Ziemię

W Polsce pojawia się podczas przelotów i zimą od września do maja.

Cechy gatunku 

Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. W upierzeniu godowym wierzch ciała, szyja i głowa czarne. Krawędzie lotek I rzędowych białe, widoczne przy złożonych skrzydłach jako białe linie. U niektórych podgatunków wokół oka biała obwódka, od której odchodzi łukowata linia na pokrywy uszne. Spód ciała Biały z czarnym kreskowaniem po bokach. Osobniki młodociane oraz dorosłe w szacie spoczynkowej mają barwę czarną zastąpioną czarnobrązową, gardło, boki szyi oraz bok głowy za okiem bieleją. Dziób czarny, prosty.

Wymiary średnie 

dł. ciała ok. 44-50 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 64-71 cm
waga ok. 700-1200 g

Biotop 

Skaliste wybrzeża morskie, poza okresem lęgowym pełne morze.

Gniazdo 

Jaja składa na nagiej skale, tworzy kolonie.

Jaja 

W ciągu roku wyprowadza jeden lęg (może być powtórzony, jeśli zostanie utracony w 14-16 dni od zniesienia jaja), składając w maju-lipcu (od marca na Pacyfiku) zwykle jedno jajo o gruszkowatym kształcie. Barwa jaja zmienna, od cielistej, brązowej po zieloną lub niebieską, z różnobarwnym nakrapianiem.

Wysiadywanie 

Jaja wysiadywane są przez okres 28-34 dni przez obydwoje rodziców zmieniających się co 12-24 godziny. Pisklę opuszcza gniazdo po 18-25 dniach, a zdolność do lotu zdobywa w wieku 39-46 dni.

Pożywienie 

Drobne ryby i bezkręgowce, które chwytają nurkując.

Ochrona 

Gatunek chroniony.

Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu biologii, fauna Polski, ptaki Polski.