Ornitoza

Z Wikipedii

	Ornitoza, papuzica
(Psittacosis)
ICD-10:	A70
A70.0 {{{X.0}}}
A70.1 {{{X.1}}}
A70.2 {{{X.2}}}
A70.3 {{{X.3}}}
A70.4 {{{X.4}}}
A70.5 {{{X.5}}}
A70.6 {{{X.6}}}
A70.7 {{{X.7}}}
A70.8 {{{X.8}}}
A70.9 {{{X.9}}}

Ornitoza, zwana także papuzicą - odzwierzęca choroba zakaźna, wywołana przez drobnoustrój Chlamydia psittaci. Człowiek zaraża się najczęściej od ptactwa domowego i gospodarskiego (papugi, kanarki, indyki, kaczki, gołębie) wskutek wdychania (droga kropelkowa) pyłu, cząsteczek zawierających drobiny wysuszonego kału. Opisywane są również zakażenia od chorego człowieka, które charakteryzują się cięższym przebiegiem.

[edytuj] Przebieg choroby

Wrotami zakażenia jest układ oddechowy. Chlamydia psittaci przytwierdza się do nabłonka dróg oddechowych i następnie drogą krwionośną rozprzestrzenia się do układu siateczkowo-śródbłonkowego. Dochodzi to wtórnej bakteriemii i tą drogą dochodzi na zajęcia narządów wewnętrznych (najczęściej płuc, ale możliwe jest też zajęcie serca, wątroby, OUN. Okres wylęgania choroby wynosi 5 - 14 dni a choroba przebiega dwuetapowo:

faza pierwsza - dominują niespecyficzne objawy takie jak:
- gorączka, początkowo poniżej 39°C, w drugim tygodniu w przypadku braku leczenia przekraczająca tę barierę
- dreszcze
- uczucie zmęczenia i rozbicia
- fotofobia - nadwrażliwość na świało
- bóle mięsni
- krwawienie z nosa
- bóle brzucha
- nudności i/lub wymioty
- objawy pobudzenia lub splątania
faza druga, w której dominują objawy, takie jak suchy, bolesny kaszel, krwioplucie, ból w klatce piersiowej.

Choroba w 1% przypadków może się zakończyć śmiercią (w epoce przed antybiotykoterapią dochodziła do 20%).

[edytuj] Objawy chorobowe

Specyficzne objawy chorobowe, które nasuwają podejrzenie ornitozy to:

wzdględna bradykardia, czyli wolna akcja serca w stosunku do podwyższonej temperatury ciała
splenomegalia
hepatomegalia niekiedy z towarzyszącą jej żółtaczką
bóle mięśni, którym towarzyszy zwiększenie ich napięcia
plamy Hordera występujące na skórze twarzy

[edytuj] Postacie choroby

Ornitoza może przebiegać klinicznie jako:

zespół rzekomogrypowy bez zapalenia płuc
zapalenie płuc łagodne lub ciężkie
ostra niewydolność oddechowa
posocznica
wstrząs septyczny

[edytuj] Rozpoznanie

O rozpoznaniu decyduje wywiad potwierdzający kontakt z ptactwem oraz występowanie powyżej opisanych objawów chorobowych. Specyficzne dla ortnitozy badania to:

dodatni wynik hodowli materiału biologicznego uzyskanego z dróg oddechowych pacjenta
wzrost mian przeciwciał (przynajmniej czterokrotne w odczynie wiązania dopełniacza)
w badaniu histopatologicznym - obecność tzw. ciałek Levinthal-Cole-Lillie czyli makrofagów z obecnością wtrętów cytoplazmatycznych oraz nieserowaciejącej ziarniny

[edytuj] Leczenie

Leczeniem z wyboru jest stosowanie doksycykliny. W lżejszych wypadkach możliwe jest stosowanie jej doustnie w warunkach domowych (pierwszego dnia 200mg, następnie przez 2 - 3 tyg 100 mg). W cięższych postaciach zachodzi konieczność hospitalizacji i dożylnego podawania preparatów doksycykliny. Dwu- trzytygodniowe stosowanie antybiotyku zmniejsza ryzyko nawrotu choroby.

Lekiem drugiego rzutu (u osób uczulonych ma tetracykliny lub u dzieci) sa makrolidy. Trzeciorzutową terapią jest stosowanie chloramfenikolu.

[edytuj] Profilaktyka

stosowanie odzieży ochronnej przez osoby mające kontakt z ptactwem
częste usuwanie odchodów ptasich i mycie klatek
unikanie kontaktów w przypadku występowania objawów chorobowych u zwierząt
kwarantanna w przypadku importu ptactwa ( 30-45 dni)

[edytuj] Bibliografia

"Zakażenia wywołane patogenami atypowymi w praktyce lekarskiej " pod red. A Nitsch-Osuch, K.A Wardyn, I.Choroszy-Król, str. 59-64 ISBN 13-978-83-89009-61-6