Pałac Królewski w Casercie
Z Wikipedii
Pałac Królewski w Casercie (wł. Reggia di Caserta lub Palazzo Reale di Caserta) - największa z czterch byłych rezydencji królewskich (obok Neapolu, Capodimonte i Portici), wybudowana została dla dynastii Burbonów, panujących w XVIII i XIX wieku w Królestwie Neapolu i Królestwie Sycylii (przekształconych potem w jedno Królestwo Obojga Sycylii).
Był to największy pałac i prawdopodobnie największy budynek wzniesiony w Europie w XVIII wieku. W 1996 pałac wraz z parkiem, akweduktem Vanvitelli'ego i zespołem San Leucio został wpisany na listę listę światowego dziedzictwa UNESCO. W czasie kiedy budowano pałac w Casercie Królestwo Neapolu nie było ani potężne ani dobrze prosperujące, reprezentacyjny pałac miał stanowić wizytówkę dynastii Burbonów jako wspaniały, nowy ośrodek administracyjny Królestwa i miejsce do oficjalnych ceremonii. Pałac miał też jednak być bezpiecznym schronieniem dla rodziny królewskiej i dworu, w Neapolu bowiem, który jest położny tuż nad brzegiem morza, Burbonowie narażeni byli na możliwe oblężenia przez wrogie floty. Król zdecydował również o wybudowaniu w Casercie teatru (wzorowanego na Teatro di San Carlo z Neapolu), dużej biblioteki i uniwersytetu.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Budowę rozpoczęto w 1752 na życzenie ekstrawanckiego króla Karola III Burbona, według projektu jego nadwornego architekta Luigi Vanvitelli. Kiedy Karol zobaczył duży model pałacu wykonany przez architekta, bardzo się wzruszył. Ostatecznie jednak Karol III nigdy nie mieszkał w pałacu - w 1759 zmarł bezdzietnie jego starszy przyrodni brat - król Hiszpanii - Ferdynand VI i Karol zrzekł się tronu Neapolu, aby objąć tron Hiszpanii. Budowę kontynuował dopiero jego trzeci syn - Ferdynand I (król Neapolu Ferdynand IV, król Sycylii jako Ferdynand III, król Obojga Sycylii jako Ferdynand I).
[edytuj] Architektura
Głównym modelem dla Vanvitelli'ego był sam pałac w Wersalu i dlatego też architekt nieświadomie powtórzył te same błędy, co budowniczy Wersalu. Powstała ogromna budowla o ponad 1200 sal, z wielkimi klatkami schodowymi i bogato wyposażonymi apartamentami - wszystko w małym, ubogim miasteczku. Bogate barokowe fasady do dzisiaj silnie kontrastują z typową włoską - spaloną słońcem okolicą. Karol III wychował się w Pałacu Królewskim w Madrycie, który został zaprojektowany przez Filippo Juvarra dla ojca Karola - Filipa V Burbona, a jego modelem był znowu Charlottenburg.
Pałac ma kształt ogromnego kwadratu, z dwoma głównymi skrzydłami przecinającymi się pod kątem prostym i czterema innymi skrzydłami, które tworzą ściany kwadratu. Pałac posiada cztery dziedzińce. Obszerny ośmiokątny westybul zdaje się być inspirowany przez Bazylikę Santa Maria della Salute w Wenecji, podczas gdy pałacowa kaplica najczęściej jest porównywana do kaplicy królewskiej w Wersalu Roberta de Cotte'a.
Vanvitelli zmarł w 1773, budowę kontynuował jego syn Carlo aż zakończył ją w 1780. Po ukończeniu pałac wyglądał olśniewająco, ale rodzina królewska wcale nie spędzała tu wiele czasu. Pobliskie średniowieczne miasteczko - Caserta Vecchia jest oddalone 10 kilometrów na północny wschód, miało być wzorcowym miastem wybudowanym przez Ferdynanda I. Nadal jest ośrodkiem produkcji jedwabiu, którą zainicjował król. Planowano wybudowanie monumentalnej alei o długości 20 kilometrów, która połączyłaby Casertę z Pałacem Królewskim w Neapolu - planu tego jednak nigdy nie zrealizowano.
[edytuj] Park
Z tyłu pałacu znajduje się rozległy parki o powierzchni 120 ha z fontannami, kaskadami, rzeźbami i ogrodem angielskim. Jest on położony częściowo na skarpie. Od pałacu w stronę skarpy ciągnie się ku horyzontowi prosty, główny ciąg wodny, który ozdobiony został przez Vanvitelli'ego m.in. w:
- Fontannę Diany i Akteona (posągi autorstwa Paolo Persico, Brunelli i Pietro Solari),
- Fontannę Wenus i Adonisa (1770-1780),
- Fontannę Delfinów (1773-1780),
- Fontannę Eola,
- Fontannę Ceres.
Większość posągów klasycznych została wyrzeźbiona przez Gaetano Salomone.
[edytuj] Ciekawostki
Pałac Królewski w Casercie był używany podczas kręcenia kilku filmów. Zagrał np. wnętrze Królewskiego Pałacu Królowej Amidali na Naboo, w 1999 w filmie Gwiezdne wojny: część I - Mroczne widmo oraz w 2002 w filmie Gwiezdne wojny: część II - Atak klonów (pałac Królowej Jamilli).
Te same pomieszczenia wystąpiły jako wnętrza Watykanu w filmie Mission: Impossible III, a skwer na którym eksplodowało Lamborghini - to był jeden z dziedzińców pałacu.
[edytuj] Zobacz też
Sztuka naskalna w Val Camonica • Kościół i klasztor dominikański Santa Maria delle Grazie z Ostatnią Wieczerzą Leonarda da Vinci w Mediolanie • Zespół zabytkowy Rzymu, dobra Stolicy Apostolskiej leżące na terenie Rzymu, korzystające z prawa eksterytorialności i bazylika św. Pawła za Murami • Zespół zabytkowy we Florencji • Wenecja wraz z laguną • Piazza del Duomo w Pizie • Zespół zabytkowy San Gimignano • I Sassi w Materze • Vicenza - miasto i wille palladiańskie w regionie Veneto • Zespół zabytkowy w Sienie • Zespół zabytkowy w Neapolu • Miasto przemysłowe Crespi d'Adda • Renesansowe miasto Ferrara i delta Padu • Castel del Monte • Trulli w Alberobello • Zabytki wczesnochrześcijańskie w Rawennie • Zespół zabytkowy w Pienzy • Pałac królewski z XVIII w. w Casercie wraz z parkiem, akweduktem Vanvitelli i zespołem San Leucio • Rezydencje królewskie dynastii sabaudzkiej w Turynie • Ogród botaniczny w Padwie • Katedra, Torre Civica i Piazza Grande w Modenie • Zespoły archeologiczne - Pompeje, Herkulanum i Torre Annunziata • Villa Romana del Casale • Su Nuraxi w Barumini • Portovenere, Cinque Terre i wyspy (Palmaria, Tino i Tinetto) • Wybrzeże amalfitańskie • Strefa archeologiczna w Agrigento • Strefa archeologiczna i Bazylika Patriarchów w Akwilei • Park Narodowy Cilento i Vallo di Diano oraz stanowiska archeologiczne Paestum i Velia oraz Certosa di Padula • Zespół zabytkowy w Urbino • Willa Hadriana w Tivoli • Asyż, bazylika franciszkańska i inne zabytki franciszkańskie • Miasto Werona • Wyspy Liparyjskie • Villa d'Este w Tivoli • Miasta późnego baroku w dolinie Noto (południowo-wschodnia Sycylia) • Sacri Monti w Piemoncie i Lombardii • Etruskie nekropolie w Cerveteri i Tarkwinii • Val d’Orcia • Syrakuzy i skalna nekropolia w Pantalica • Historyczne centrum Genui z zespołem późnorenesansowych rezydencji miejskich wzdłuż Le Strade Nuove